Gia đình đức Trần Hưng Đạo

Đối với dòng trị vì, đức thánh Trần hưng-Đạo thuộc về ngành trưởng. Trần-Thừa, sau được tôn là Thái-tổ, sinh ra bốn người con giai và hai con gái. Bốn trai là Trần-Liễu, tức An-sinh vương; Trần Cảnh tức là vua Trần Thái-tôn; Nhật-Hiệu, tức Khâm-Thiên Vương; Ba-Liệt tức Hoài-đức vương. Hai gái là Thụy bà công-chúa và Thiên-thành công-chúa.

An-sinh vương Liễu lấy bà vợ trước huý là Nguyệt, đẻ ra hai con giai và một con gái là Võ-thành vương Trần Doãn, đức thánh hưng-Đạo vương và Thiên-cảm hoàng hậu sau lấy vua Trần Thánh-tôn. An-sinh vương lại lấy Thuận-Thiên công-chúa, là chị bà Lý Chiêu-Hoàng.

Thuận-Thiên công-chúa đương có thai thì Trần thủ-Độ vì muốn cho nhà vua sớm có con nối ngôi, nên đem vào cung để dựng làm vợ cho vua Trần Thái. Đúng ngày tháng, bà Thuận Thiên đẻ ra Tĩnh-quốc vương Quốc-Khang là con cả vua Thái-tôn vậy. Bà này sau lại sinh ra vua Thánh-tôn và các ông Trần quang-Khải, Trần ích-Tắc và Trần nhật-Duật, vân vân.

Đức Thánh Trần nhớn lên, lấy Thiên-thành công chúa, sinh ra được bốn con giai là Quốc Hiến, Quốc-Uy, Quốc-Tảng, Quốc-Nghiễn và một gái là Trinh công-chúa. Ngài lại nuôi thêm một con gái nuôi đặt tên là Nguyên công-chúa.

Ngài trị gia rất nghiêm, dạy các con cái hết sức cẩn-thận, nên bốn con sau này đều thành những tay tướng giỏi trong trận đánh Nguyên, rất có công với nước nhà.

Mà con gái cũng trở nên những bà vợ giỏi. Trinh công-chúa sau lấy vua Nhân-tôn được tôn là Khâm-từ hoàng-hậu, Nguyên công-chúa lấy Phạm ngũ-lão, một tay gia tướng bậc nhất của đức thánh Trần.

Bốn con giai cũng đều được phong vương tước cả. Quốc-Hiến tước Hưng-võ vương,lại lấy con gái cả vua Thánh-tôn là Thiên-thụy công-chúa, Quốc-Uy tước Hưng-hiến vương; Quốc-Tảng tước Hưng- nhượng vương; Quốc-Nghiễn tước Hưng-trí vương. Ông này sau thích khai khẩn ruộng đất, về lập trại ở làng Chương-mỹ, huyện Thuỷ-đường Hải-dương, nay thuộc về tỉnh Kiến-an. Sau ông mất, dân nhớ ơn, lập đền thờ.

Hưng-nhượng vương Quốc-Tảng có con gái lấy vua Anh-tôn tức là Thuận-thánh hoàng hậu.

Sau khi đức thánh Trần mất rồi, nhà vua nhớ công nghiệp của ngài mới truy tôn thân-phụ ngài là An-sinh vương Liễu tước Khâm-minh đại-vương và thân-mẫu ngài tức Thiên-đạo quốc-mẫu. Vợ ngài cũng được tôn phong là Thụy-dương ngọc nhất nguyên-từ-quốc-mẫu.

Kể gia đình, ngài thật là một gia-đình hoàn-toàn nhất từ xưa tới nay : đủ cả tam-đa ngũ-phúc, mà cha con đều rạng-rỡ sử xanh, danh truyền mãi mãi.

Nhưng người ta phải lấy làm lạ về việc “đồng tộc giao hôn” của nhà Trần.

Sự đó, nếu ta xét kỹ thì cũng chẳng lấy chi làm lạ.

Nhà Trần nhờ nữ-sắc mà được thiên-hạ, sợ sau này cơ-nghiệp cũng đổ nát theo lối ấy, nên ra lệnh cho anh em trong nhà được lấy lẫ lộn nhau, và cấm giòng trị-vì không được cử con gái họ ngoài lên chức cung – phi, hoàng-hậu.

Cũng bởi lẽ đó, Trần thủ-Độ mới lấy Lý hoàng-hậu là con Trần Lý và Thái-tôn mới lấy vợ An-sinh vương. Đấy là thuộc về lẽ chính trị.

Cái nguyên nhân thứ hai này có lẽ đúng hơn. Việc hôn-thú ở nước ta về đời Lý cũng chừng chưa định luật nghiêm-ngặt quá, nên trong dân gian, cùng họ còn có thể lấy nhau. Gia-dĩ con gái họ Trần đều đẹp cả, đáng sánh với hạng giai tài chỉ trong họ ấy mới có nhiều, nên sự lấy nhau đó lâu dần thành ra thói quen, không lấy gì làm chướng ngại cho lắm.

Còn một lẽ nữa, có lẽ vì nhà Trần bấy giờ chịu ảnh-hưởng Phật-giáo rất mạnh và sâu, không bó-buộc theo giáo-điều của Nho gia, nên trong hoàng-tộc mới có cái tập tục “đồng tộc giao hôn” như vậy.

CHU THIÊN