Giấc ngủ ngon là chìa khóa dưỡng tim trong mùa hè

Hồ Nãi Văn

Bác sĩ Trung y đưa ra lời khuyên, đồng thời giới thiệu món canh và trà để có giấc ngủ sâu và thư thái

Giấc ngủ ngon không chỉ giúp tăng sức mạnh và sinh lực cho cơ thể mà còn có công dụng bảo vệ trái tim. Trung y nói “mùa Xuân dưỡng sức”, “mùa Hè dưỡng sinh”, “mùa Thu dưỡng thu hoạch” và “mùa Đông dưỡng trữ”. Vậy chúng ta làm thế nào để có sức khỏe tốt trong mùa hè? Điều quan trọng là phải ngủ ngon và không để “trái tim bị tổn thương”.

Trung y cũng đề cập rằng mùa xuân dưỡng gan, mùa hè dưỡng tim, mùa thu dưỡng phổi, và mùa đông dưỡng thận. Vậy chúng ta có thể làm gì dưỡng tim vào mùa hè như thế nào. Theo quyển Trung y “Hoàng Đế Nội Kinh”, thì cách làm rất đơn giản: “Đi ngủ vào ban đêm và thức dậy vào sáng  sớm.”

Bốn cách ngủ ngon vào mùa hè – Bí quyết bảo vệ trái tim

Bốn cách để có giấc ngủ ngon cho trái tim khỏe mạnh:

1. Ngủ trưa

Trung y cho rằng cơ thể con người có một hệ thống “kinh mạch” gồm 12 kinh mạch chính, có nhiệm vụ vận chuyển “khí” và huyết đi khắp cơ thể. Khí và huyết là những chất cơ bản cấu thành nên cơ thể con người và duy trì các hoạt động sống của cơ thể con người. Khí và huyết lưu thông tuần hoàn để duy trì sự cân bằng và ổn định của các mô và cơ quan khác nhau.

Theo Trung y, 12 kinh mạch chính đi theo các mốc thời gian và lộ trình cụ thể. 12 canh giờ trong ngày (một canh giờ tương đương với 2 tiếng đồng hồ)  tương ứng với 12 kinh mạch chính của cơ thể. Trong mỗi canh giờ, khí và huyết trên kinh mạch tương ứng sẽ đặc biệt thịnh vượng, và tạng phủ (cơ quan nội tạng) do kinh mạch đó chi phối cũng hoạt động mạnh mẽ hơn.

Vào buổi trưa (từ 11 giờ trưa đến 1 giờ chiều), kinh khí chủ yếu đi theo Tâm kinh. Giấc ngủ ngắn trong khoảng thời gian này có thể dưỡng Tâm kinh, do đó giữ cho tim luôn khỏe mạnh.

Một giấc ngủ ngắn không có nghĩa là phải ngủ say –  chỉ cần nằm xuống và để cho máu đưa oxy và chất dinh dưỡng lên não, giúp giảm mệt mỏi, tăng trí nhớ, cải thiện làn da, và trợ giúp cho hệ nội tiết.

2. Tránh thức uống có đá lạnh

Ngay cả đối với bản thân tôi, một chút đá mát giải khát trong mùa hè nóng nực sẽ giúp tôi thấy sảng khoái – nhưng những thức uống như vậy nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn.

Thức uống lạnh có thể kích thích bộ não, làm cho thần kinh hưng phấn và gây ảnh hưởng đến giấc ngủ. Ngoài ra, món uống lạnh còn làm cơ thể nhiễm lạnh, bao gồm dạ dày, ruột và cổ họng. Để chống lại cái lạnh, cơ thể sẽ tạo ra nhiệt dưới dạng viêm. Vì vậy, những người thường xuyên ăn và uống thực phẩm có đá lạnh sẽ dễ bị viêm. 

3. Uống một ly sữa đường nâu đậm ấm trước khi đi ngủ

Thời tiết nắng nóng có thể làm cho chúng ta cảm thấy khó chịu. Ban đêm trằn trọc trên giường không thể ngủ được. Mặc dù thông thường không nên ăn trước khi đi ngủ, nhưng nếu bạn cảm thấy khó chịu thì có thể uống một ly sữa pha đường nâu đậm ấm trước khi đi ngủ. Đường nâu đậm có tác dụng bổ huyết. Ngoài ra, bạn có thể uống một ly nước ấm pha với một thìa mật ong.

4. Giữ tâm an 

Giấc ngủ ngon đến khi bạn cảm thấy trong tâm thanh thản.

Cách đây nhiều năm, khi chuẩn bị cho kỳ thi Trung y, tôi đã áp dụng phương pháp sau để trấn tĩnh và ngủ ngon vào ban đêm: Tôi thức dậy khoảng 5 hoặc 6 giờ sáng và bắt đầu đọc. Sau khi học đến khoảng 10 giờ rưỡi tối, tôi sẽ ngồi xuống một cách yên tĩnh, nhắm mắt lại để trầm tĩnh, và nhẩm lại những gì đã đọc trong ngày. Sau khi thực hiện xong, tôi cảm thấy rất mệt mỏi. Lúc này, tôi nằm xuống và nhanh chóng chìm vào giấc ngủ sâu và ngon lành.

Đã hơn 30 năm trôi qua, tôi vẫn còn nhớ gần như từng chi tiết nội dung tôi đã đọc lúc đó. Phương pháp này khá hữu ích cho cả việc ghi nhớ và giúp dễ ngủ.

Canh và trà giúp ngủ ngon và cải thiện trí nhớ

Hai công thức nấu ăn sau đây giúp người lớn lẫn trẻ em dễ ngủ hơn trong mùa hè và còn cải thiện trí nhớ.

Canh trứng hoa Lily có thể thanh lọc tim và làm dịu thần kinh, tiếp thêm sinh lực âm, bổ máu, giảm kích ứng và giúp ngủ ngon. Món canh này thích hợp cho những người thường bị bồn chồn, mất ngủ, tim đập nhanh và suy nhược thần kinh.

Nếu trẻ con hiếu động, buổi tối không muốn ngủ, cũng có thể cho bé uống một bát canh trứng hoa Lily. Những người hay nằm mơ khi ngủ cũng có thể uống được. 

Canh trứng hoa Lily

Thành phần:

• 30 g (1.1 ounce) hoa Lily, ngâm trước cho mềm
• 3 quả trứng, đánh đều
• 10 g (0.4 ounce) giăm bông, thái hạt lựu
• 3 chén nước luộc gà
• 1 cây hành lá, thái nhỏ
• Muối và 1 ít rượu tự nấu, cho vừa ăn

Cách làm:

• Đun sôi 1 lít (33 ounce)  nước trong nồi, cho hoa Lily đã ngâm vào, đun sôi rồi giảm nhỏ lửa cho đến khi cánh Lily mềm hoàn toàn.
• Cho nước dùng gà, giăm bông thái hạt lựu và trứng đánh vào nồi.
• Đun sôi trở lại, sau đó tắt bếp.
• Nêm gia vị và rắc hành lá thái nhỏ trước khi ăn

Trà hoa cúc, hoa Lily lùn, mạch nha chiên

Thành phần:

• 3 g hoa cúc
• 3 g Ophiopogon japonicus (Hoa Lily lùn)
• 3 g Mạch nha nướng

Cách làm:

• Cho các nguyên liệu trên vào trong ly. 
• Đun sôi nước (300 ml) rồi rót vào ly.
• Hãm nước từ 3 đến 5 phút rồi uống.

Hoa cúc có tác dụng thanh nhiệt, an thần; hoa Lily lùn có vị ngọt bổ phổi; mạch nha nướng có tính ấm, ngọt, có tác dụng trợ giúp tiêu hóa. Trà này có vị ngon và nếu uống thường xuyên sẽ cải thiện được tình trạng khó ngủ một cách đáng kể.

Lưu ý: Một số loại thảo mộc trong bài viết này có thể không quen thuộc, nhưng thường có bán ở các cửa hàng thực phẩm tự nhiên và siêu thị Á châu. Do thể trạng của mỗi người là khác nhau, vui lòng tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn để lựa chọn các liệu pháp điều trị phù hợp.