Giới tinh hoa kinh doanh Hoa Kỳ vận động hành lang cho Trung Quốc

MICHAEL WASHBURN 

Các thành viên cho biết tại một phiên điều trần do Viện nghiên cứu Doanh nghiệp Mỹ tổ chức hôm 14/06, khó có thể kiềm chế các hành vi lạm dụng thương mại, vi phạm nhân quyền và xâm lược lãnh thổ được ghi nhận rõ ràng của Bắc Kinh một phần vì sự thiếu thống nhất giữa một bên là giới lãnh đạo chính trị và quân sự của các quốc gia dân chủ, và một bên là giới tinh hoa kinh doanh phương Tây trao đổi thương mại với Trung Quốc.

Các chuyên gia cho biết, các nhà lãnh đạo Mỹ và Âu Châu thường hay bị các nhà lãnh đạo của Bắc Kinh mê hoặc họ, khiến họ cảm thấy rằng chính phủ Trung Quốc là bạn bè của họ. Việc thay đổi nhận thức sai lầm này là điều tối quan trọng để thực hiện các hành động hiệu quả hầu chống lại sự hung hăng của Trung Cộng và bảo vệ an ninh quốc gia cũng như các lợi ích kinh tế và chính trị của các cường quốc phương Tây.

Với nhan đề “Bảo vệ các Nền kinh tế Phương Tây trước Các hành vi Gian lận của Trung Quốc”, phiên điều trần có lời khai chi tiết của Dân biểu Darin LaHood (Cộng Hòa–Illinois). Ông đã đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ về những gì ông xem là mối nguy hiểm mà Trung Quốc gây ra cho thế giới.

Ông LaHood nói: “Theo quan điểm của tôi, Trung Quốc là một mối đe dọa hiện hữu về nhiều mặt – từ quan điểm an ninh quốc gia, từ quan điểm kinh tế, từ quan điểm thương mại, từ quan điểm không gian mạng. Tôi thường xuyên nói điều này: Trung Quốc có kế hoạch thay thế chúng ta, về kinh tế, quân sự; quý vị có thể liệt kê cả một danh sách.”

Nhưng ngay cả khi các nhà cầm quyền của Bắc Kinh nuôi dưỡng những tham vọng thù địch với lợi ích của Hoa Kỳ, mối quan hệ kinh tế chặt chẽ giữa các cường quốc thường khiến một số người không nhìn rõ vấn đề, ông nói, và cho biết tại Địa hạt Bầu cử Quốc hội số 18 ở Illinois mà ông đại diện, sinh kế của các cử tri phụ thuộc nhiều vào thương mại với Trung Quốc.

Ông LaHood nói: “Tôi có địa hạt nông nghiệp lớn thứ 8 trong cả nước. Khoảng một phần ba bắp và đậu nành mà nông dân của chúng tôi trồng được chuyển đến Trung Quốc mỗi ngày. Tôi có số công nhân Caterpillar tập trung nhiều nhất so với bất kỳ đâu trên thế giới. Ở địa hạt của tôi, chúng tôi sản xuất rất nhiều động cơ, máy kéo, và máy xúc.”

Ông chỉ ra rằng Caterpillar có 29 nhà máy sản xuất cũng như 4 cơ sở R&D ở Trung Quốc. Với những thực tế này, rõ ràng có sự mất liên kết giữa phần lớn các bài hùng biện được nghe tại Quốc hội – nơi các nhà lập pháp đang kêu gọi tư duy Chiến tranh Lạnh để chống lại mối đe dọa của Trung Cộng – và thực tế hàng ngày của mối quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ giữa những người lao động Mỹ và các doanh nghiệp Trung Quốc.

Nếu những lập luận này được đưa ra vào thời điểm Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2001 [là đúng], và việc gia nhập cơ quan này đưa đến một hệ thống thương mại kiểu phương Tây dựa trên luật lệ hơn cho Trung Quốc, thì ông LaHood cho rằng sự mất liên kết giữa các lập trường chính trị và kinh tế sẽ không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, ông cho rằng những lời hứa được đưa ra vào thời điểm Bắc Kinh tìm cách gia nhập WTO đã trở nên vô nghĩa.

Ông LaHood bình luận: “Nhìn chung, họ chưa thích nghi với hệ thống dựa trên quy tắc. Họ tiếp tục đánh cắp tài sản trí tuệ của chúng ta; họ tiếp tục không tuân thủ các quy tắc và tiêu chuẩn giống như mọi quốc gia công nghiệp phát triển trên thế giới đều làm.”

Khía cạnh tâm lý

Ông James Palmer, phó biên tập của Foreign Policy, một tạp chí có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, cho biết giới tinh hoa của Trung Quốc ngày càng thành thạo trong việc tâng bốc cái tôi của các nhà lãnh đạo và đại diện doanh nghiệp Mỹ, đồng thời giữ cho mối quan hệ kinh tế gắn bó sâu sắc và đi ngược lại với các mục tiêu chính trị của Mỹ. Ông nói các doanh nhân Mỹ cảm thấy bị thu hút bởi “lực hút” của thị trường Trung Quốc với 1.3 tỷ người tiêu dùng và tiềm năng thương mại to lớn mà họ nhìn thấy ở đó, và sức hấp dẫn của lợi nhuận kếch xù đã ngăn cản phản ứng của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ trước những lạm dụng tràn lan như nạn đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ (IP).

Theo Ủy ban về Đánh cắp Sở hữu Trí tuệ Mỹ, việc đánh cắp sở hữu trí tuệ của các thực thể Trung Quốc đã khiến Hoa Kỳ thiệt hại ước tính từ 225 tỷ đến 600 tỷ USD mỗi năm trong những năm gần đây.

Ông Palmer nói: “Chúng tôi đã nhận thấy sự không sẵn sàng hợp tác với hành vi trộm cắp, nhưng không điều nào trong số đó thực sự ngăn cản các doanh nghiệp muốn thâm nhập vào thị trường [Trung Quốc], để có được lợi ích của nhân công rẻ, và nhân công rẻ không bị cản trở bởi các nghiệp đoàn, bởi vì nếu có một điều Trung Cộng ghét, đó là các nghiệp đoàn.”

Ông Palmer cho biết, khi các doanh nhân Mỹ đến Trung Quốc, họ thường tỏ ra dễ tin vào sự bảo đảm về vị trí trung tâm của quan hệ đối tác kinh tế Mỹ–Trung và tin vào sự xu nịnh về vai trò của họ trong việc duy trì mối quan hệ này. Ông cho hay điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng cách mà Trung Cộng đã áp dụng những loại hành vi tâm lý này vào các nhà điều hành Tây phương.

Ông Palmer nói: “Quý vị đến Bắc Kinh; quý vị đến khách sạn Shangri-La hoặc Mandarin Oriental; quý vị ở một khách sạn năm sao, và xung quanh quý vị là những người Trung Quốc trẻ tuổi dễ chịu. Những người nói với quý vị rằng quý vị quan trọng như thế nào; tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ–Trung là như thế nào; việc kinh doanh quan trọng đối với họ ra sao; và cả hai bên đều có những kẻ cực đoan nhưng quý vị có thể là người có tiếng nói ôn hòa, người trở thành cầu nối.”

Ông nói thêm: “Và sau đó quý vị quay lại và quý vị nói ở Hoa Thịnh Đốn: ồ, người Trung Quốc thực sự là những người biết lý lẽ. Và quý vị tự biến mình thành một nhà vận động hành lang trên thực tế” cho Trung Cộng.

Ông Palmer mô tả kiểu tấn công nhẹ nhàng nhắm vào các doanh nhân Mỹ này là khó ứng phó vì tất nhiên là không thể, hoặc nói một cách khách quan, là không nên ngăn cản các cuộc trò chuyện thân thiện giữa người Trung Quốc và những người Mỹ đến thăm. Các nhà lãnh đạo kinh doanh và chính trị phải đưa ra các chiến thuật hiệu quả để sử dụng. Ông Palmer lấy ví dụ về các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với nhà sản xuất điện thoại thông minh và thiết bị công nghệ cao Huawei năm 2019 như một ví dụ về một cách hiệu quả để đáp trả các hành vi lạm dụng của Trung Quốc.

Ông Palmer nói: “Huawei đã cung cấp cho chúng ta một số mô hình rất hữu ích cho các lệnh trừng phạt và các công cụ trừng phạt đã được áp đặt lại và sử dụng đối với Nga.”

Ông nói thêm, sự tách rời về kinh tế cũng có thể diễn ra do các sáng kiến ​​của chính Bắc Kinh. Điều này xảy ra khi các quan chức Trung Quốc mắc phải “chứng hoang tưởng nội bộ” về ảnh hưởng của Hoa Kỳ, hoặc điều mà các nhà lãnh đạo Trung Cộng xem là “sự xâm nhập kinh tế và văn hóa của Mỹ”, ông tiếp tục. Một ví dụ rõ rành rành về điều này là trong ngành công nghiệp giải trí – nơi mà các bộ phim do Mỹ sản xuất gặp nhiều khó khăn trong việc vượt qua các nhà kiểm duyệt sàng lọc sản phẩm điện ảnh.

Ông Palmer nói: “Trong nhiều năm, Hollywood là một ví dụ điển hình của ngành công nghiệp Mỹ sẽ làm bất cứ điều gì Bắc Kinh nói để có được quyền bước vào [thị trường đó], nhưng hiện tại rất ít phim được phép vào Trung Quốc và điều này đang bắt đầu có ảnh hưởng đến Hollywood.”