Giọng nam cao của Shen Yun Cao Lương: Con đường vươn đến sự hoàn mỹ trong nghệ thuật

Giọng nam cao Gao Liang (Cao Lương) sở hữu một giọng hát tuyệt đẹp. Anh đã luôn có một giọng hát đẹp và nhận được nhiều tán dương từ khi còn rất nhỏ tuổi. 

Nhưng khi anh cất lời, người lớn lại yêu cầu anh dừng nói, và các bạn bè cùng lớp đều cười nhạo anh. Trong một đoạn thời gian rất dài, Lương đã không hiểu vì sao. Anh cho rằng cách nói của mình cũng giống như mọi người thôi, và đã không hiểu được mọi người cười nhạo anh ở điểm gì.  

Rồi đến một ngày, định mệnh đưa anh đến với một cuộn băng thu âm cũ nằm đâu đó quanh nhà. Khi bật lại đoạn băng thu âm giọng nói của chính mình, Lương đã hoàn toàn bất ngờ và kinh ngạc. Giọng nói thật của anh hoàn toàn khác với chất giọng mà anh nghĩ mình đang sở hữu.

Hóa ra, anh Lương đã bị chứng rối loạn ngôn ngữ. Lương giải thích rằng anh không có bất cứ sai biệt nào ở cả tinh thần lẫn thể chất, nhưng anh phát âm tất cả các từ đều sai. Lương kể lại, với nỗ lực rất lớn, Lương đã tập nói lại từ đầu, đã phải lắng nghe và bắt chước lời nói của người khác, và cố gắng từ bỏ thói quen anh đã mang bên mình trong suốt 10 năm qua. Một cách tự nhiên, quá trình này để lại trong anh một ấn tượng vô cùng sâu sắc.

Có lẽ Lương được an bài để hát nếu anh có thể chinh phục khó khăn này, trong khi những người khác đã phải mang theo chứng rối loạn ngôn ngữ này suốt cuộc đời của họ. Anh nói, “Điều này với tôi giống như một định mệnh vậy. Như thể là sứ mệnh của tôi vậy.” 

Cậu bé nhút nhát với chứng rối loạn ngôn ngữ ngày nào đã lớn lên và trở thành một giọng ca cổ điển được vinh danh khắp thế giới, và điều này đối với Lương giống như một phép màu.

Một tài năng đang tỏa sáng 

Tài năng của anh đã đưa anh đi rất xa. Giọng hát tuyệt vời của anh đã đưa anh đến với nhiều vai diễn trong các vở kịch của trường học, rồi đến với con đường trở thành giáo viên thanh nhạc để phát triển tài năng ấy. Anh đã được gợi ý phát triển sự nghiệp âm nhạc, và anh đã tốt nghiệp Học viện âm nhạc Thượng Hải, rồi sau đó là Học viên âm nhạc Nga Gnessin. 

Trong suốt quá trình học tập của mình, anh đã có cơ hội biểu diễn ở bảy cuộc thi thanh nhạc quốc tế, và đem về cho mình năm giải thưởng. Một số cuộc thi đã đưa anh đến với các sân khấu lớn nổi tiếng thế giới, sánh vai cùng những danh ca hàng đầu. 

Tại Cuộc thi Thanh nhạc Quốc tế B.T. Shtokolov của Nga lần thứ ba được tổ chức tại St. Petersburg, anh Lương là giọng nam cao duy nhất tiến vào vòng thứ ba chung kết.  Anh đã trình diễn cùng những danh ca hàng đầu Âu châu và những ngôi sao của Nhà hát Mariinsky, và nhận về nhiều nhận xét sâu sắc từ các thành viên trong hội đồng ban giám khảo.

“Tất cả những trải nghiệm này đều rất khó quên đối với tôi. Đó là một quá trình trưởng thành, một giai đoạn khẳng định bản thân làm tăng sự tự tin của tôi và thúc đẩy tôi tiến bộ hơn,” anh Lương chia sẻ.  

Anh Lương cho biết rằng những cuộc thi thanh nhạc cổ điển đều khác biệt so với những cuộc thi âm nhạc khác. Trong hầu hết các cuộc thi, các thí sinh đều hát những bài hát khác nhau để phô diễn nội lực của mình và tính độc đáo trong trình diễn đều rất được xem trọng. Nhưng trong những cuộc thi về âm nhạc cổ điển và lại diễn ra với thời gian dài như thế này, những giọng ca thường được yêu cầu trình bày một tiết mục giống nhau. Việc đánh giá về kỹ thuật thường rất nghiêm ngặt, và tính lưu loát trong việc trình diễn bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau cũng như các kiến giải về nghệ thuật cũng đều được bình phẩm. 

Vẻ đẹp của âm nhạc cổ điển đã đưa anh Lương thăng hoa hơn trong con đường thanh nhạc của mình với vị trí là một ca sĩ opera tại Trung Quốc và  Âu Châu. Anh đã sắm vai Don Ottavio trong vở “Don Giovanni” của Mozart, vai Tamino trong vở “Cây sáo thần”, vai Rodolfo trong vở “La Bohème”, và nhiều vở diễn khác. Sau đó, vào năm 2019, anh Lương đã đến Hoa Kỳ để theo đuổi những thử thách mới.

Anh Lương chia sẻ, “Lý do khiến Hoa Kỳ vĩ đại là vì quốc gia này đã kế thừa và phát triển những truyền thống tốt đẹp nhất của thế giới.” Âm nhạc cổ điển được hình thành và phát triển ở Âu châu, nhưng các nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới đều mong ước được ra mắt công chúng tại Hoa Kỳ để khẳng định danh tiếng toàn cầu của họ; đây là một ví dụ. Theo quan điểm của anh Lương, điều này đến từ những nền tảng tôn trọng văn hoá và những điều ưu mỹ của Hoa Kỳ. 

“Trên thực tế, có rất nhiều, rất nhiều thứ tại Trung Quốc đã bị hủy hoại chính ở Trung Quốc, và đã hoàn toàn biến mất khỏi Trung Quốc, nhưng chúng lại được bảo lưu, kế thừa tại Hoa Kỳ, và đang được gìn giữ [cho tương lai],” anh Lương chia sẻ. “Đây là một điều rất tuyệt vời, Hoa Kỳ thực sự là một quốc gia đáng kinh ngạc.”

Ngày nay, khi đã trở thành một giọng nam cao của Công ty Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun có trụ sở tại New York, anh Lương trở thành một trong những nghệ sĩ tận tụy bảo tồn và hồi sinh kỹ thuật hát bel canto trong thời đại ngày nay.

Nhưng, không phải lúc nào cũng giống với bel canto.

Quá trình khám phá kỹ thuật hát bel canto

Khi anh Lương còn trẻ, như nhiều đứa trẻ khác cùng trang lứa, anh đã mong muốn làm điều gì đó hợp thời và theo đuổi danh vọng – còn bel canto chắc chắc không phải là một thứ như thế. 

Hơn hết thảy, khi sinh trưởng tại Trung Quốc, anh Lương đã không có ấn tượng tốt về bel canto. Anh đã không được tiếp xúc với các vở opera của Âu châu và những tác phẩm thanh nhạc tuyệt vời có tính kinh điển. Điều này có nghĩa là những nhạc phẩm hơi hướng opera duy nhất mà anh ấy biết đều nhằm mục đích ca ngợi Đảng cộng sản Trung Quốc. Những chiến dịch tuyên truyền kiểu này thường ít sức hấp dẫn đối với nghệ sĩ; anh cảm thấy chúng rất khô khan và chẳng đem lại sự thu hút nào cả.

Anh Lương chia sẻ, “Ví như tác phẩm “Messiah” của Handel chẳng thể nào được trình diễn tại Trung Quốc.” Càng học thêm, anh càng biết đến thế giới của opera, và thế giới về âm nhạc của anh cũng đã được mở rộng hơn.

“Nghệ thuật trong văn hóa Âu châu là hoàn toàn khác,” anh Lương chia sẻ. Những bài hát của họ thường rất thanh thoát, và nội dung lại hướng đến tính nhân văn. “Đó là những bài thơ, và tác phẩm tôn vinh tình bằng hữu, tình yêu, và không dính líu gì đến chính trị.”

Bel canto là một môn nghệ thuật khó chinh phục, nhưng trước những màn trình diễn mới mẻ, trước những tuyệt tác đầy ý nghĩa đang chờ đợi, anh Lương đã sẵn sàng chuyên tâm luyện tập.

“Bel canto” có nghĩa là cách hát đẹp. Kỹ thuật này có liên hệ với opera; nếu không có opera thì sẽ không có bel canto,” anh Lương giải thích. Đó không phải là cách hát của năm 1600, khi opera lần đầu được ghi nhận trong lịch sử âm nhạc. Theo thời gian, kỹ thuật thanh nhạc này đã phát triển rực rỡ nhất vào thế kỷ 19, và đỉnh cao trong phong cách này chính là bel canto. 

Thử thách mới khi đến Hoa Kỳ

Hát là một môn nghệ thuật đòi hỏi rất nhiều nội lực và kỹ thuật – những ca sĩ luôn tìm cách đưa vào đời thực một âm thanh ban đầu chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng của họ, cũng giống như những nhạc sĩ vậy, ngoại trừ điều là thứ  nhạc cụ này lại vô hình vô tướng, anh Lương tâm sự. Khi trình diễn, cần đạt được sự tĩnh tại tuyệt đối, một trạng thái ý thức mà hầu hết mọi người đều mơ tới, để có thể thể hiện từng chút từng chút thanh âm một cách hoàn hảo.

Anh Lương đã đến Hoa Kỳ để kiếm tìm thử thách mới, và anh đã tìm thấy điều này khi anh thành công trong quá trình thử giọng để gia nhập Công ty Nghệ thuật biểu diễn Shen Yun – một công ty về âm nhạc và vũ đạo cổ điển Trung Hoa hàng đầu thế giới. Công ty nổi tiếng thế giới này được biết đến với sứ mệnh hồi sinh nghệ thuật vũ đạo cổ điển Trung Hoa. Chương trình biểu diễn của họ bao gồm nhiều tiết mục âm nhạc, trong đó có những phần trình diễn đơn ca bel canto. Rất nhanh sau đó, anh Lương biết được rằng Shen Yun thực sự đặt ra tiêu chuẩn cao cho các nghệ sĩ của họ. 

Có một điều rằng, các nhạc khúc của Shen Yun đều được viết bằng tiếng Hoa. Các ca sĩ opera đều biết rằng không phải tất cả ngôn ngữ đều tương tự như nhau khi phổ nhạc, và một số [tác phẩm] có những thách thức riêng biệt khi trình diễn. Đặc biệt, phong cách hát bel canto đòi hỏi từng chữ, từng âm tiết đều được hát trong cùng một âm sắc. Chỉ riêng phong cách hát thôi, thanh âm đã phải đẹp đẽ và thuần khiết, nhưng [trước đây] anh Lương chưa gặp những yêu cầu này, cho đến khi anh gia nhập Shen Yun.

Anh Lương cho biết, “Không một ai khác, không có nơi nào khác yêu cầu sự hoàn mỹ đến như vậy.” Anh đã sửng sốt khi biết về những đợt huấn luyện nghiêm ngặt mà các đồng nghiệp của anh đã trải qua. Đối với hầu hết các ca sĩ, khi họ đã đạt đến đỉnh cao trong sự nghiệp giống như anh Lương, họ vẫn cần tập luyện, và có thể tìm huấn luyện viên thanh nhạc nếu họ đảm nhận vai trò mới, nhưng chủ yếu là để luôn giữ mình trong một thể chất tốt. Trong suốt những ngày tháng còn đi học của mình, anh Lương đã chưa trải qua quá trình học hành và tập luyện nghiêm túc như vậy. 

Nhưng khi gia nhập công ty còn non trẻ có trụ sở tại Mỹ quốc này, gặp gỡ những đồng nghiệp tận tâm nơi đây, những người luôn theo đuổi sự hoàn mỹ trong nghệ thuật – ngay lập tức, anh thấy rất rõ ràng con đường phía trước của mình –  con đường không hồi kết cho sự thăng hoa của anh. Anh Lương đã có được nguồn cảm hứng mới. 

Món quà trời ban 

Anh Lương chia sẻ, nghệ thuật không chỉ đơn thuần là một món nghề thủ công. 

Nghệ thuật đòi hỏi sự bền bỉ và kiên trì, cũng giống như nghề thủ công vậy, nhưng cũng cần phải có tài năng thiên phú nữa. Anh Lương chia sẻ lý do vì sao anh chọn con đường cống hiến cả đời cho nghệ thuật. Ai cũng có sở trường của mình, và anh rất biết ơn khi được sở hữu tài năng ca hát thiên phú.

“Mọi người đều có tài năng thiên phú và một nhận thức tuyệt đối nhạy cảm,” anh Lương chia sẻ. “Đó là lý do vì sao tôi cho rằng nghệ sĩ là những người cảm thấy mình rất gần với Thần.”

“Nghệ thuật là những thứ siêu xuất hơn bản thân chúng ta. Nghệ thuật là thứ có tính mô phỏng và người nghệ sĩ phải có khả năng truyền tải nội hàm thâm sâu của nghệ thuật đến cho khán giả,” anh nói. “Đó không phải là thứ mà bạn có thể thành thục chỉ trong một đời.”

Anh Lương nói thêm, “Học để trở thành một ca sĩ là điều khá thần kỳ. Quá trình này không chỉ cần những kỹ năng căn bản vững chắc, mà còn cần đến năng khiếu nữa, anh Lương cho rằng điều này chính là một món quà thiên phú. “Tôi đã rất ngạc nhiên với điều này. Làm sao mà loài người có thể tạo ra những âm thanh như thế chứ? … Vì thế tôi thực sự đam mê với nghề nghiệp này; đó là lý do vì sao tôi chưa bao giờ ngừng đào sâu vào nghề nghiệp và mong muốn phát triển nhiều hơn nữa.”