Hàng tỷ dollar vũ khí, phi cơ của Hoa Kỳ có khả năng bị Taliban chiếm giữ

Nhiều khả năng hàng tỷ dollar vũ khí và phương tiện quân sự của Hoa Kỳ hiện nằm trong tay nhóm phiến quân cực đoan Taliban sau khi chính phủ và quân đội Afghanistan sụp đổ, với nhiều video và hình ảnh xuất hiện trên mạng cho thấy các thành viên Taliban đang thu giữ những thiết bị này.

Các bức ảnh đã lan truyền về việc các thành viên Taliban cầm những khẩu súng carbine M-4 và súng trường M-16 của Hoa Kỳ chứ không phải những khẩu AK-47 hoặc AKM. Các hình ảnh và video khác cho thấy Taliban vây quanh các trực thăng Black Hawk của Hoa Kỳ và cường kích cơ A-29 Super Tucano. 

“Khi một nhóm vũ trang có được vũ khí do Hoa Kỳ sản xuất, điều đó chẳng khác gì một biểu tượng về địa vị. Đó là một chiến thắng về mặt tâm lý,” ông Elias Yousif, Phó giám đốc của Viện Giám sát Hỗ trợ An ninh thuộc Trung tâm Chính sách Quốc tế cho biết, theo The Hill.

Ông Yousif cho biết sự tiến triển này có vấn đề vì một số lý do.

Ông nói thêm rằng, “Rõ ràng, đây là một cáo trạng về kế hoạch hợp tác an ninh của Hoa Kỳ nói chung. Điều này thực sự sẽ làm dấy lên nhiều lo ngại về kế hoạch lớn hơn đang diễn ra hàng ngày là gì, cho dù đó là ở Trung Đông, Phi Châu Hạ Sahara, Đông Á.”

Hôm 18/08, một số thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa đã yêu cầu Bộ Quốc phòng cung cấp tính toán đầy đủ về số lượng vũ khí và thiết bị đã bị Taliban chiếm giữ; nhóm phiến quân này bị một số cơ quan xem là một tổ chức khủng bố.

Thượng nghị sĩ Marco Rubio (Cộng Hòa–Florida) đã viết cho người đứng đầu Ngũ Giác Đài Lloyd Austin trong tuần này rằng, “Khi nhìn thấy những hình ảnhxuất hiện từ Afghanistan khi Taliban tái chiếm đất nước này, chúng tôi đã kinh hoàng khi thấy các thiết bị của Hoa Kỳ – bao gồm cả trực thăng UH-60 Black Hawk – rơi vào tay của Taliban.”

Văn phòng Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan, do Quốc hội thành lập năm 2008, cho biết khoảng 83 tỷ USD đã được chi để phát triển và duy trì lực lượng cảnh sát và quân đội Afghanistan trong hơn hai thập kỷ qua. Theo một báo cáo năm 2017 của Văn phòng Kiểm toán Chính phủ, từ năm 2003 đến 2016, Hoa Kỳ đã chuyển giao gần 600,000 vũ khí, 76,000 xe, 163,000 thiết bị liên lạc, 208 phi cơ, và thiết bị giám sát và trinh sát cho lực lượng Afghanistan.

Taliban seizes $6,000,000 US Blackhawk helicopters https://t.co/b110kK1knz pic.twitter.com/EIWAdlk59W

— Robert Spencer (@jihadwatchRS) August 15, 2021

Văn phòng Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan cho biết từ năm 2017 đến 2019, Hoa Kỳ đã cung cấp cho lực lượng quân đội Afghanistan 4,702 xe đa dụng Humvee, 2,520 quả bom, 1,394 súng phóng lựu đạn, 20,040 quả lựu đạn, và 7,035 súng máy.

Ông Yousif nói với tờ The Hill rằng có khả năng Taliban sẽ sử dụng phi cơ hoặc vũ khí tân tiến, nhưng ông nhấn mạnh rằng họ sẽ không thể giữ phi cơ hoạt động trên không trong thời gian lâu dài.

Ông cho biết, “Trong ngắn hạn họ có thể quản lý một hoặc hai chuyến bay hoặc vận hành chúng trong một số khả năng thực sự hữu hạn, nhưng nếu không có sự duy trì, bảo trì, bảo dưỡng lâu dài, thì những thứ đó, những chiếc phi cơ này sẽ không thể trở thành một năng lực quân sự hữu ích hay mạnh mẽ. Người Afghanistan và Hoa Kỳ đã phải mất một thời gian dài để phát triển năng lực không quân bản địa, và thậm chí ngay cả như thế, người Afghanistan vẫn phụ thuộc vào Hoa Kỳ để giữ những chiếc phi cơ đó hoạt động trên bầu trời.”

Theo ông, những vũ khí nhỏ như súng trường M-16 thì đáng lo ngại hơn.

The Taliban has seized AAF's UH-60 Black Hawk & Mil Mi-8/17 helicopters at the Kandahar Airport. pic.twitter.com/GGjKAzoNzH

— Status-6 (Military & Conflict News) (@Archer83Able) August 14, 2021

Ông Yousif nói với hãng thông tấn này rằng, “Chúng dễ bảo trì, dễ học cách sử dụng, dễ vận chuyển. Mối lo ngại đối với tất cả các vũ khí nhỏ là chúng là hàng hóa lâu bền và chúng có thể được chuyển nhượng, được bán. Chúng ta đã từng chứng kiến điều này trước khi một cuộc xung đột kết thúc, và những vũ khí ở đó sẽ được đưa đến tất cả các nơi trên thế giới.”

Khi bị thúc giục đưa ra bình luận, các quan chức Tòa Bạch Ốc nói rằng không rõ có bao nhiêu vũ khí hoặc phương tiện bị chiếm giữ.

Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan nói với các phóng viên hôm 17/08 rằng, “Chúng tôi không có một bức tranh hoàn chỉnh, một cách rõ ràng, về nơi mọi vật tư quốc phòng đã biến mất, nhưng chắc chắn một phần lớn trong số đó đã rơi vào tay Taliban. Và rõ ràng, chúng tôi không nghĩ rằng họ sẽ sẵn sàng giao lại chúng cho chúng ta tại phi trường.”

Và ông Sullivan đề cập đến những chiếc trực thăng Black Hawk đã bị chiếm giữ, khi đổ lỗi cho quân đội Afghanistan đã không tự bảo vệ mình.

Ông nói: “Những chiếc Black Hawk đó đã không được trao cho Taliban. Chúng được giao cho Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan để có thể tự vệ theo yêu cầu cụ thể của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, người đã đến Oval Office và yêu cầu bổ sung năng lực không quân, cùng với những yêu cầu khác.”

Ông Jack Phillips là phóng viên của The Epoch Times tại New York.