‘Hành trình Thần Thánh’: Tác phẩm chỉ định của Cuộc thi Piano Quốc tế NTD lần thứ 6
TRƯƠNG HIẾN NGHĨA
Cuộc thi Piano Quốc tế NTD lần thứ 6 do Đài truyền hình Tân Đường Nhân (New Tang Dynasty Television) tổ chức sẽ diễn ra tại New York vào cuối tháng 10 năm nay.
Theo quy định, 45 ngày trước cuộc thi, Ban tổ chức sẽ công bố nhạc phẩm chỉ định dành cho các nghệ sĩ được tiến vào vòng chung kết. Tác phẩm lần này có tựa đề “Hành trình Thần Thánh” (The Sacred Journey).
Trong cuộc phỏng vấn mới đây, cô Cầm Viên (Qin Yuan), nhà soạn nhạc của Công ty Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun (Shen Yun) và cũng là người biên soạn tác phẩm chỉ định, cho biết rằng “Hành trình Thần Thánh” được viết dựa theo một tác phẩm mà cô vinh hạnh được Giám đốc Nghệ thuật Shen Yun – ông D.F. – cho phép cô thực hiện. Cô chia sẻ về những trải nghiệm sâu sắc trong quá trình soạn nhạc phẩm này, đồng thời giới thiệu chi tiết một số đặc điểm của nhạc phẩm. Cô hy vọng các thí sinh có thể mở rộng trái tim cảm nhận tác phẩm và đạt được kết quả tốt trong cuộc thi.
Âm nhạc Shen Yun: Sự kết hợp đặc sắc giữa âm nhạc Trung Hoa và Tây phương
Cô Cầm Viên là nhà soạn nhạc của Công ty Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun, cô đồng thời cũng là một nghệ sĩ dương cầm. Cô đã nhận bằng thạc sĩ chuyên ngành sáng tác tại Nhạc viện Trung Quốc và gia nhập Shen Yun năm 2017. Sở trường của cô là sáng tác các nhạc phẩm dựa trên giai điệu và làn điệu truyền thống Trung Hoa kết hợp với các kỹ thuật hòa âm, phối khí của dàn nhạc cổ điển phương Tây.
“Tôi rất vinh dự khi được biên soạn tác phẩm chỉ định trong Cuộc thi Piano Quốc tế NTD lần thứ 6.” Cô chia sẻ.
“Đây là lần đầu tiên Giám đốc Nghệ thuật của Shen Yun cho phép chúng tôi sử dụng một trong những tác phẩm của ông để làm âm hưởng chủ đạo cho tác phẩm, cũng là chủ đề và tinh thần cốt lõi trong sáng tác của chúng tôi.”
Cô Cầm Viên cho biết, cũng giống như âm nhạc của Shen Yun, tác phẩm được chỉ định là sự kết hợp giữa tinh hoa của âm nhạc phương Đông và âm nhạc chính thống phương Tây, tức là dựa trên làn điệu, sự tinh tế của âm nhạc cổ điển Trung Hoa trong khi sử dụng nhạc cụ phương Tây để làm nổi bật vẻ đẹp của âm nhạc truyền thống Trung Hoa. Cách kết hợp hoàn hảo yếu tố âm nhạc cổ điển phương Tây với âm nhạc truyền thống Trung Hoa biểu đạt được ý nghĩa thần thánh của âm nhạc.
“Mặc dù ý tưởng kết hợp các yếu tố Trung Hoa và phương Tây đã được các nhà soạn nhạc ngoại quốc và Trung Hoa đại lục thử nghiệm trong nhiều năm, vẫn không ai đạt đến trình độ thế giới,” cô chia sẻ. “Nhưng Shen Yun đã làm được điều đó. Thành công của Shen Yun đã chứng minh rằng loại hình âm nhạc bao hàm được nhạc giao hưởng của phương Tây và tinh hoa văn hóa Trung Hoa chính là nghệ thuật hoàn mỹ nhất.”
Những trải nghiệm trong quá trình sáng tác: Thăng hoa và tẩy tịnh
Vậy làm sao để sử dụng đàn piano mà có thể phản ánh được quan niệm nghệ thuật và nội hàm của âm nhạc truyền thống Trung Hoa? Cô Cầm Viên khi mới đảm nhận công việc biên soạn nhạc phẩm “Hành trình Thần Thánh” cũng phải đối diện với không ít thử thách.
“Vinh dự vô cùng, nhưng lúc đầu tôi không biết bắt đầu từ đâu. Vì tôi không biết mình nên định vị tác phẩm này ra sao, không biết gửi gắm ý nghĩa gì trong tác phẩm này.” Cô cho biết.
“Vì cuộc thi này không phải là cuộc thi đánh giá kỹ năng về piano, mà là ‘Cuộc thi Piano quốc tế’. Vậy nên, tác phẩm này nên biểu đạt điều gì? Làm cách nào để các nghệ sĩ dương cầm từ các quốc gia và dân tộc khác nhau ở phương Đông và phương Tây có thể cảm nhận được điều gì đó có ý nghĩa khi biểu diễn tác phẩm này. Đó là những câu hỏi khiến tôi cảm thấy bối rối lúc ban đầu.”
Cô Cầm Viên đọc đi đọc lại tác phẩm của ông D.F, rồi dần dần ý tưởng cũng đến với cô. Cô nghĩ rằng nếu tác phẩm được trình bày theo lối kể chuyện thì sẽ giúp các nghệ sĩ và khán giả cảm nhận đầy đủ ý nghĩa sâu sắc đằng sau nhạc phẩm.
“Bản thân tôi cũng suy ngẫm: câu chuyện nên bắt đầu từ đâu; tiến triển câu chuyện ra sao; và rồi sẽ dẫn dắt mọi người đi đến đâu. Tôi chợt nhớ về ba câu hỏi lớn trong cuộc đời: ‘Con người đến từ đâu? Ý nghĩa của cuộc đời này là gì? Con người cuối cùng sẽ đi về đâu?’ Đây là một chủ đề sâu sắc hơn. Khi tôi nghĩ về những câu hỏi này, ý tưởng sáng tác bỗng nhiên trở nên mạch lạc hơn.”
Cô cho biết, “Trong suốt quá trình, tôi cảm nhận được sâu sắc một điều: Đây là một quá trình tẩy tịnh tâm hồn tôi. Bởi vì tôi phải nói thật rõ ràng rằng: chỉ khi tâm hồn bạn thuần tịnh, bạn mới có thể đưa những nội hàm như vậy vào tác phẩm âm nhạc, mới có thể khiến các nghệ sĩ dự thi cảm nhận được điều đó.”
Cô Cầm Viên thể nghiệm được rằng, cả hai nền văn hóa phương Đông và phương Tây đều có một đặc điểm chung. Ví dụ như bạn đi xem các tác phẩm thời kỳ Phục Hưng hoặc các thời kỳ trước đó, cho dù là âm nhạc, mỹ thuật, hội họa, điêu khắc, thơ ca, văn học, cũng như nhiều câu chuyện, nhân vật và sự kiện còn sót lại trong lịch sử, v.v. thì sẽ thấy tất cả đều hàm chứa một giá trị cốt lõi: Nhân loại là do Thần tạo ra, nhân loại nên tín Thần, và cần có lòng khiêm cung và tôn kính trước Thần.
“Nhưng đứng trước những thay đổi không ngừng của xã hội hiện đại, một số người có thể mơ hồ về sự tồn tại của Thần. Con người tin sự tồn tại của những sinh mệnh cao tầng hay không; đó là lựa chọn của con người. Nhưng Thần thực sự luôn tồn tại.”
Cô nói: “Một số người không muốn suy ngẫm về điều này và chỉ tập trung vào hưởng thụ cuộc sống vật chất, hoặc theo đuổi cuộc sống kiểu như ‘sống trong hiện tại’, nhưng trăm năm qua đi bạn sẽ ra sao? Bởi vì cuộc đời vốn thật ngắn ngủi, mấy chục năm trôi qua trong chớp mắt, bạn sẽ lưu lại cho hậu thế những gì; đây mới là những điều ý nghĩa hơn. Thực ra đây cũng là nói về ý nghĩa của cuộc sống, một câu chuyện trong cảnh giới tâm linh.”
Cốt lõi của văn hóa truyền thống Trung Hoa là “văn hóa Thần truyền”, “Thần luôn ban cho con người hy vọng và ánh sáng.” Cô Cầm Viên đã thể nghiệm được điều này trong quá trình sáng tác của mình.
“Đặc biệt là trong thời điểm này, thế giới đang xuất hiện những biến hóa rất lớn; không ai có thể điều khiển được dòng chảy này,” cô nói.
“Khi đối mặt trước tình thế hỗn loạn như dịch bệnh, chiến tranh, và thời cuộc, điều chúng ta có thể làm được lúc này là giữ trái tim thiện lương, lương tri và chọn đứng về chính nghĩa.”
Thử thách đối với những nghệ sĩ dự thi
Cô Cầm Viên cho biết, tác phẩm được chỉ định trong cuộc thi là một phần quan trọng trong tiêu chuẩn đánh giá. Đầu tiên, Ban giám khảo sẽ xem xét về kỹ năng của nghệ sĩ piano thông qua tốc độ, lực độ, độ điêu luyện, cũng như đánh giá liệu nghệ sĩ piano có thể thể hiện được âm thanh hoàn hảo và nội hàm lay động trái tim hay không.
“Nhìn vào mức độ hiểu biết của nghệ sĩ về một nhạc phẩm mới, chúng tôi có thể thấy được cá tính của người biểu diễn, thấy được họ có thể trình bày như nguyên tác và tạo ra âm nhạc thuần tịnh hay không.”
Là một nghệ sĩ biểu diễn nên khi sáng tác tác phẩm này, cô Cầm Viên cũng đứng tại quan điểm của người biểu diễn để suy ngẫm các khía cạnh liên quan.
“Ví dụ, làm thế nào để người chơi đàn không chỉ đọc hiểu bản nhạc, mà còn phải cố gắng giúp họ không bị mơ hồ trong quá trình đọc hiểu bản nhạc,” cô nói.
Ngoài ra, làm thế nào để thể hiện được sự thanh tao của nhạc cụ Trung Hoa cũng như âm nhạc Trung Hoa trên đàn piano, đó là một thách thức không nhỏ đối với cả nhà biên soạn lẫn người biểu diễn.
“Bởi vì khi nhìn vào một nốt nhạc, các nghệ sĩ sẽ có nhiều cách diễn giải, cách nhấn phím đàn, có thể là chậm rãi thư thái, có thể là mạnh mẽ dứt khoát, hoặc điều chỉnh màu sắc và âm lượng, họ có thể có những diễn giải ở các góc độ khác nhau. Tôi đã cố gắng thể hiện những điều muốn biểu đạt nhất trong bản nhạc, cố gắng để người chơi cảm nhận được rằng đoạn nhạc đó có thể là một loại nhạc cụ Trung Hoa.”
“Người ta thường nói Trung Hoa chỉ có âm giai ngũ cung, nhưng thực ra không phải chỉ có vậy. Âm nhạc Trung Hoa sử dụng phổ biến ba loại âm giai: Thanh nhạc, Nhã nhạc, Yến nhạc. Cả ba loại này đều là thang âm bảy nốt, nhưng lại tương tự như âm giai ngũ cung; tuy nhiên có tồn tại sự khác biệt căn bản với thang âm bảy nốt của phương Tây hoặc hệ thống nốt tự nhiên.”
Cô giải thích: “Không phải bản thân các âm này đã thay đổi, mà theo tôi, đó là sự khác biệt trong cấu trúc của âm nhạc. Nó giống như một miếng vàng, cấu trúc sắp xếp nguyên tử của chúng vốn đã như vậy, và nó khác với nguyên tắc sắp xếp nguyên tử của đồng. Theo tôi thấy, những “âm” này cũng như thế, chúng chỉ là khác nhau về phương thức sắp xếp và phương thức tổ chức. Hoặc thông qua tiết tấu, và thông qua đường đi của âm thanh… khiến phong vị Trung Hoa đằng sau đó là khác đi. Đây là điều khác biệt căn bản.”
Cô Cầm Viên chia sẻ: “Đôi khi nó được phản ánh ở cấu trúc giữa các âm; bởi vì đã là giai điệu của Trung Hoa thì chỉ cần nghe một chút đã nhận ra; vì nó mang âm hưởng Trung Hoa. Nó bao gồm cả những nguồn cảm hứng trong tiết tấu và nhịp điệu khi các nghệ sĩ chơi bản nhạc. Bạn thử nghĩ xem, chúng ta dùng piano thay cho đàn Nhị Hồ? Dùng piano thay cho đàn Tỳ Bà? Đây là một thử thách khá khó khăn mà tôi gặp phải trong quá trình sáng tác. Tác phẩm đã hoàn thành rồi, giờ đây là thách thức không nhỏ đối với thí sinh.”
Lời khuyên cho các thí sinh: Cảm nhận bằng trái tim, và mạnh dạn biểu đạt
Cô Cầm Viên tiết lộ thêm, Shen Yun có hai loại nhạc cụ truyền thống tiêu biểu của Trung Hoa là đàn Nhị Hồ và đàn Tỳ Bà. Cả hai loại nhạc cụ này đều có những đặc điểm riêng.
“Cổ nhân có bài thơ miêu tả âm thanh của đàn Tỳ Bà như ‘hạt châu to, hạt châu nhỏ rơi trên đĩa ngọc’”. Khi chơi đàn ở tốc độ chậm thì nghe như hạt châu nhỏ, như vậy âm thanh là có hình dạng và được tạo ra từ dây đàn, có mối liên hệ tuyến tính như vậy đó. Thật tuyệt vời phải không!”
Cô nói, “Còn đàn Nhị Hồ là một nhạc cụ gần gũi nhất với giọng nói của con người. Điều kỳ diệu là nó chỉ có hai dây, nhưng từ số lượng dây ít ỏi và âm vực có hạn ấy, lại có sức mạnh biểu diễn âm nhạc vô cùng phong phú.”
Cô gửi lời khuyên đến các nghệ sĩ tham gia, nếu muốn nắm vững được đặc điểm của tác phẩm chỉ định của cuộc thi, các nghệ sĩ dự thi nên dành thời gian nghe nhạc của Shen Yun.
“Nghe nhạc Shen Yun là rất cần thiết, và là một trong những việc nên làm,” cô nói thêm.
“Nếu các thí sinh không có cơ hội xem trực tiếp các buổi biểu diễn của Shen Yun, họ có thể xem những tác phẩm nhạc giao hưởng trên trang web của Shen Yun.”
Ngoài ra, cô hy vọng các nghệ sĩ dự thi sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng những ký hiệu cô viết trên bản nhạc.
“Trên nhạc phổ, chúng tôi đã để các ký hiệu về ‘tiết tấu’, một số ký hiệu phân đoạn… Tất cả chúng đã được suy xét rất kỹ lưỡng, nên các nghệ sĩ dự thi cần nghiên cứu chi tiết. Tuy vậy, các nghệ sĩ dự thi cũng nên mạnh dạn biểu đạt lý giải về âm nhạc đó. Hiện tại chúng tôi không thể trình bày quá chi tiết, cũng là để các thí sinh thỏa sức phát huy tài năng và óc sáng tạo của họ.”
Cuối cùng, cô Cầm Viên chia sẻ, văn hóa truyền thống Trung Hoa có một tổ hợp là “thơ, họa, và âm nhạc”. Khi đạt đến trình độ rất cao, có thể đưa tổ hợp bộ ba này hòa thành một.
“Ví dụ, trong văn hóa Trung Hoa, khi vẽ một đóa hoa mai, đóa mai ấy không chỉ được thể hiện trên giấy, mà người nghệ sĩ hy vọng rằng nó có thể truyền cảm hứng cho người khác về tinh thần đằng sau đóa hoa đó, chẳng hạn như hoa mai thường tượng trưng cho phẩm cách kiên cường bền bỉ của con người.”
Cô tin rằng, cảnh giới tương thông giữa nghệ thuật Đông phương và Tây phương phụ thuộc vào phương diện tinh thần. “Chúng ta thường nói rằng, ở một mức độ nhất định, trình độ đạo đức của một người sẽ quyết định mức độ thành tựu nghệ thuật của người đó.”
Cô hy vọng rằng trong quá trình diễn tấu, khi suy ngẫm về những câu hỏi như “Giai điệu này đang thể hiện điều gì? Tại sao câu tiếp theo của giai điệu này lại phát triển theo hướng ấy?” họ cũng sẽ suy nghĩ thêm về ý nghĩa cuộc đời như quá trình cô biên soạn nhạc phẩm. Từ đó giúp người nghệ sĩ thanh lọc bản thân và thăng hoa đến một cảnh giới cao hơn.
“Cuộc thi này yêu cầu biểu diễn các tác phẩm piano từ các thời kỳ Baroque, Cổ điển, và Lãng mạn. Thực ra những nhạc sĩ thời kỳ đầu này như Bach, Beethoven, và Mozart, v.v., đều là những người tín Thần. Tôi nghĩ cuộc thi này cũng muốn nhắn nhủ chúng ta rằng: chỉ có tín ngưỡng vào Thần mới có thể sáng tác ra những tác phẩm tốt đẹp.”
Vòng sơ khảo, bán kết, chung kết, và lễ trao giải cuộc thi Piano Quốc tế NTD lần thứ 6 sẽ được tổ chức tại Thành phố New York, Hoa Kỳ từ ngày 29/10/2022 đến ngày 02/11/2022.
Vòng sơ khảo 1: Ngày 29/10/2022 (Thứ Bảy)
Vòng sơ khảo 2: Ngày 30/10/2022 (Chủ Nhật)
Vòng bán kết: Ngày 31/10/2022 (Thứ Hai) (Truyền hình Trực tiếp toàn cầu)
Vòng chung kết: Ngày 01/11/2022 (Thứ Ba) (Truyền hình Trực tiếp toàn cầu)
Buổi hòa nhạc & Lễ trao giải “Ngôi sao tương lai”: Ngày 02/11/2022 (Thứ Tư) (Truyền hình Trực tiếp toàn cầu)
Để biết chi tiết, vui lòng truy cập: https://competitions.ntdtv.com/piano/chinese/