Hoa Kỳ cấm nhập cảng bông từ quân đoàn sản xuất Tân Cương vì lý do ‘lao động nô lệ’

Chính phủ Tổng thống Trump đã gia tăng áp lực kinh tế lên khu vực phía tây của Trung Quốc, Tân Cương, cấm mặt hàng bông nhập cảng từ một tổ chức bán quân sự lớn của Trung Quốc vì bị cho rằng đã sử dụng lao động cưỡng bức là những người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ bị giam giữ.

Hôm 02/12, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ cho biết “Lệnh Hủy Bỏ” (Withhold Release Order) của họ sẽ cấm mặt hàng bông và các sản phẩm bông từ Quân đoàn Sản xuất và Xây dựng Tân Cương (XPCC), một trong những vùng sản xuất lớn nhất của Trung Quốc.

Lệnh cấm XPCC, nơi sản xuất 30% bông của Trung Quốc trong năm 2015, có thể ảnh hưởng sâu rộng đến các công ty toàn cầu tham gia bán hàng dệt may sang Hoa Kỳ.

Hành động này tuân theo một lệnh cấm của Bộ Tài chính Hoa Kỳ hồi tháng 7, áp dụng cho các giao dịch bằng đồng US dollar với tổ chức kinh doanh và bán quân sự được thành lập vào năm 1954 để làm ổn định vùng Viễn Tây của Trung Quốc.

Ông Kenneth Cuccinelli, Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ, là người giám sát cơ quan hải quan, đã gọi “Made in China” là một “nhãn cảnh báo”.

Ông nói trong một cuộc họp báo rằng, “Những món hàng từ bông giá rẻ mà quý vị có thể mua cho gia đình và bạn bè trong mùa tặng quà này – nếu đến từ Trung Quốc – có thể đã được những người lao động nô lệ làm ra, vốn là một trong số những hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng nhất hiện nay còn tồn tại trong thế giới hiện đại.”

Ông Cuccinelli cho biết một lệnh cấm nhập cảng mặt hàng bông Tân Cương trên toàn khu vực vẫn đang được xem xét.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh phản ứng bằng cách nói rằng các chính trị gia Hoa Kỳ “ngụy tạo tin tức sai sự thật về lao động cưỡng bức để trấn áp Trung Quốc và các công ty Trung Quốc.”

Trong một cuộc họp báo hôm 03/12, bà Hoa nói rằng, “Tất cả lao động ở Tân Cương chọn nghề dựa trên ý muốn của riêng họ và ký hợp đồng lao động với các công ty dựa trên nguyên tắc tự do và bình đẳng.” Bà nói thêm rằng lệnh cấm này trái với các quy tắc thương mại quốc tế và sẽ gây thiệt hại cho người tiêu dùng khắp mọi nơi.

Liên Hiệp Quốc trích dẫn từ những báo cáo đáng tin cậy nói rằng một triệu người Hồi giáo bị giam giữ trong các trại đã bị bắt phải làm việc. Trung Quốc phủ nhận việc ngược đãi người Duy Ngô Nhĩ, và nói rằng các trại này là những trung tâm đào tạo nghề nghiệp cần thiết để chống lại chủ nghĩa cực đoan.

Tác động rộng lớn

Bà Brenda Smith, phó ủy viên về thương mại của CBP, cho biết trong khi các lệnh trừng phạt của Bộ Tài chính sẽ gây ảnh hưởng đến cấu trúc tài chính của XPCC, hành động này sẽ buộc các công ty may mặc và những công ty đang vận chuyển các sản phẩm bông đến Hoa Kỳ phải loại bỏ vải sợi bông do ​​XPCC sản xuất ra khỏi một số công đoạn trong chuỗi cung ứng của họ.

Một nhà kinh doanh bông có trụ sở tại Trung Quốc cho biết việc nhận diện bông từ một nhà cung cấp cụ thể sẽ làm tăng mạnh các chi phí sản xuất. Ngoài ra, chỉ một số công ty lớn với các hoạt động hoàn toàn tích hợp trong chuỗi cung ứng dệt may phức tạp mới có thể bảo đảm rằng không có sản phẩm nào của XPCC được dùng.

Ông nói thêm rằng, “Nó thực sự phụ thuộc vào việc họ muốn có bao nhiêu bằng chứng. Nếu họ muốn có bằng chứng xác thực rằng bông này không được sử dụng, thì điều đó sẽ khá khó khăn.”

Các thương hiệu trang phục lớn bao gồm Gap, Patagonia, và Inditex – chủ sở hữu của Zara – đã nói với Quỹ Thomson Reuters rằng họ không lấy nguồn từ các nhà máy ở Tân Cương, nhưng không thể xác nhận các chuỗi cung ứng của họ không có bông được lấy từ khu vực đó.

Không thể liên hệ được ngay với XPCC và Hiệp hội Dệt bông Trung Quốc để bình luận về điều này. Hội đồng Dệt may Quốc gia Trung Quốc cũng đã từ chối lên tiếng.

Hồi tháng 9, CBP đã xem xét một lệnh cấm nhập cảng trên phạm vi rộng hơn – với tất cả các sản phẩm bông và cà chua từ Tân Cương. Tuy nhiên, sau các bất đồng ý kiến ​​từ nội bộ chính phủ TT Trump, họ đã công bố lệnh cấm hẹp hơn đối với các sản phẩm từ các tổ chức cụ thể, bao gồm hai nhà sản xuất bông và may mặc nhỏ hơn.

Ứng cử viên tổng thống Đảng Dân Chủ Joe Biden đã cam kết làm việc với các đồng minh của Hoa Kỳ để gây áp lực lên Trung Quốc nhằm kiềm chế những lạm dụng về nhân quyền và thương mại. Trong những tuần gần đây, TT Trump đã gia tăng hành động chống lại các công ty nhà nước lớn của Trung Quốc, như cấm tiếp cận với công nghệ và các khoản đầu tư của Hoa Kỳ.