Hoa Kỳ có thể trừng phạt các ngân hàng giao dịch với các quan chức làm suy yếu quyền tự trị của Hồng Kông

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đang cảnh báo các tổ chức tài chính quốc tế rằng họ có thể sớm phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ vì giao dịch với các quan chức, những người đã làm suy yếu quyền tự chủ và tự do của Hồng Kông.

Trong một báo cáo ngày 14/10 trước Quốc hội, được ủy quyền bởi Đạo luật Tự trị Hồng Kông do TT Donald Trump ký thành luật hồi tháng 7, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã xác định 10 người – bao gồm trưởng đặc khu Hồng Kông – Carrie Lam, đã có những hành động “hủy hoại quyền tự do hội họp, ngôn luận, báo chí hoặc quy tắc luật pháp.”

Đạo luật này cho phép Tổng thống áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với những quan chức và công ty giao dịch với 10 cá nhân này — chẳng hạn như hạn chế đối với việc vay tiền từ các tổ chức tài chính Hoa Kỳ và cấm các giao dịch bất động sản và ngân hàng.

Hiện giờ, Bộ Tài chính Hoa Kỳ có 60 ngày để nộp báo cáo lên Quốc hội, xác định “bất kỳ tổ chức tài chính nước ngoài nào cố ý thực hiện một giao dịch giá trị cao với những người nước ngoài” được liệt kê trong báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Sau khi bị nêu tên trong báo cáo của Bộ Tài chính, các tổ chức tài chính sẽ có 30 ngày để “giảm dần” các hoạt động kinh doanh của họ với 10 cá nhân này, nếu không sẽ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, bà Morgan Ortagus, cho biết trong một tuyên bố ngày 14/10, “Việc công bố báo cáo này nhấn mạnh sự phản đối liên tục của chúng tôi đối với các hành động của Bắc Kinh, được thực hiện để xói mòn các quyền tự do của người dân Hồng Kông và áp đặt các chính sách đàn áp của Trung Cộng.”

Trung Cộng đã hứa hẹn sẽ bảo đảm các quyền tự do cơ bản cho người dân Hồng Kông khi ký Tuyên Bố Chung Trung–Anh – một hiệp ước quốc tế có ràng buộc về mặt pháp lý vào năm 1984 – chuẩn bị cho việc Hồng Kông được trao lại cho Trung Quốc vào năm 1997 sau 156 năm thuộc quyền kiểm soát của Vương quốc Anh.

Theo hiệp ước này, người dân Hồng Kông được hưởng quyền tự chủ và các quyền tự do không có ở Trung Quốc đại lục, theo một mô hình quản lý gọi là “một quốc gia, hai chế độ”. Sự quản lý như vậy sau đó đã được viết trong hiến pháp thu nhỏ của Hồng Kông, được gọi là Luật Cơ Bản.

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhấn mạnh sự xói mòn các quyền tự do ở Hồng Kông sau khi Bắc Kinh thực thi luật an ninh quốc gia, luật này trừng phạt các tội phạm được xác định một cách mơ hồ như ly khai và lật đổ, với khung hình phạt tối đa là tù chung thân. Luật có hiệu lực từ ngày 30/6.

10 cá nhân này cũng nằm trong danh sách trừng phạt do Bộ Tài chính tổng hợp vào đầu tháng 8; cơ quan này đã ra lệnh đóng băng tài sản của họ ở Hoa Kỳ. Các biện pháp trừng phạt vào tháng 8 được bổ sung để thực hiện một sắc lệnh hành pháp được ban hành vào tháng 7, chấm dứt việc đối xử ưu đãi của Hoa Kỳ đối với đặc khu hành chính Hồng Kông, sau khi chính quyền TT Trump cho rằng lãnh thổ này không còn giữ được sự tự trị cần thiết vì những ảnh hưởng từ Trung Quốc đại lục.

Một cá nhân không nằm trong báo cáo của Bộ Ngoại giao nhưng đã bị trừng phạt vào tháng 8 là ông Stephen Lo, cựu cảnh sát trưởng Lực lượng Cảnh sát Hồng Kông. Không rõ tại sao ông Lo không nằm trong danh sách của Bộ Ngoại giao trước đó.

Cảnh sát Hồng Kông đã bị các nhóm nhân quyền quốc tế và người dân Hồng Kông chỉ trích nặng nề vì các hành vi bạo lực đối với những người biểu tình. Những người tụ tập biểu tình trên đường phố lớn bắt đầu từ tháng 6/2019 để chống lại sự xâm phạm của Bắc Kinh vào các vấn đề địa phương.

Những người khác có tên trong báo cáo của Bộ Ngoại giao là Bộ trưởng An ninh thành phố, ông John Lee; Cảnh sát trưởng đương nhiệm, ông Chris Tang; và ông Zhang Yanxiong, người đứng đầu Văn phòng Bảo vệ An ninh Quốc gia ở Hồng Kông – được thành lập để thực thi luật an ninh quốc gia.

Vào ngày 8/10, cảnh sát Hồng Kông thông báo rằng họ đã bắt giữ 10,039 người tại các địa điểm biểu tình từ ngày 9/6/2019 đến ngày 30/9/2020. Trong số đó, 2,266 người đã bị truy tố với các tội danh như “bạo loạn” và “tụ tập bất hợp pháp”.

Hai ngân hàng có trụ sở tại London, HSBC và Standard Chartered, đã bị giám sát sau khi công khai lên tiếng ủng hộ luật an ninh quốc gia vào đầu tháng 6, khi Bắc Kinh lần đầu tiên công bố kế hoạch ban hành dự luật này.

Trong một tuyên bố vào ngày 9/6, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo, đã chỉ trích ngân hàng HSBC vì hỗ trợ “chiến thuật xâm lấn bắt nạt” của Trung Cộng.

“Đặc biệt, việc Trung Cộng đánh giá cao HSBC nên được coi là một chuyện đáng cảnh báo,” ông Pompeo phát biểu và cũng cho biết thêm rằng “việc tỏ ra trung thành dường như đã khiến HSBC càng không được coi trọng ở Bắc Kinh, vốn sử dụng hoạt động kinh doanh của ngân hàng này như một sự mặc cả chính trị đối với London.”

Theo một bài báo đăng trên The Daily Telegraph ngày 6/6, Chủ tịch HSBC, ông Mark Tucker, đã cảnh báo London về lệnh cấm của Vương quốc Anh đối với thiết bị mạng [5G] của công ty công nghệ khổng lồ Trung Quốc Huawei, rằng ngân hàng này có thể phải đối mặt với sự trả đũa ở Trung Cộng. Vương quốc Anh đã thực hiện lệnh cấm bất chấp lời cảnh báo.