Hoa Kỳ thêm 33 công ty Trung Quốc vào danh sách cờ đỏ

Hôm 07/02, Bộ Thương mại Hoa Kỳ thông báo đã đưa 33 công ty Trung Quốc vào danh sách ‘gắn cờ đỏ’ [red flag: dấu hiệu cảnh báo về nguy hiểm hoặc thảm họa sắp xảy đến], cảnh báo các doanh nghiệp Mỹ nên cẩn trọng khi làm ăn với các công ty này.

Theo một thông cáo đăng trên Federal Register, phần lớn các công ty bị gắn cờ là các công ty điện tử, một công ty quang học, một công ty cánh tuabin, một phòng thí nghiệm của trường đại học do nhà nước điều hành, và một khoa của trường đại học.

Danh sách cờ đỏ này có tên gọi chính thức là “Danh sách Chưa kiểm chứng”, có nghĩa là giới chức Hoa Kỳ không thể kiểm chứng tính hợp pháp của các công ty này. Ngoài ra, các công ty Hoa Kỳ không còn có thể sử dụng các ngoại lệ về giấy phép để xuất cảng hàng hóa cho bất kỳ công ty nào trong danh sách này mà thay vào đó, họ sẽ cần phải có giấy phép mới.

“Khả năng xác minh tính hợp pháp và độ tin cậy của các bên ngoại quốc nhận hàng xuất cảng của Hoa Kỳ thông qua việc hoàn thành kịp thời các xác thực về bên sử dụng cuối (end-use check) là nguyên tắc cốt lõi của hệ thống kiểm soát xuất cảng của chúng tôi,” ông Matthew Axelrod, phụ tá bộ trưởng thực thi xuất cảng tại Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại, cho biết trong tuyên bố ngày 07/02.

Ông Axelrod nói thêm rằng việc bổ sung 33 công ty có trụ sở tại Trung Quốc này “sẽ hỗ trợ các nhà xuất cảng của Hoa Kỳ thẩm định và đánh giá rủi ro giao dịch, đồng thời báo hiệu cho chính phủ CHND Trung Hoa [Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa] về tầm quan trọng của sự hợp tác của họ trong việc sắp xếp thời gian cho việc xác thực bên sử dụng cuối.”

Thông báo của bộ được đưa ra một tuần sau khi Giám đốc FBI Christopher Wray cảnh báo rằng “không quốc gia nào đặt ra mối đe dọa lớn hơn đối với các ý tưởng, sự đổi mới, và an ninh kinh tế của chúng ta hơn Trung Quốc.”

Ông Wray cũng nói rằng Cục Điều tra Liên bang của ông đang tiến hành hơn 2,000 cuộc điều tra tập trung vào nỗ lực của Bắc Kinh trong việc cố gắng đánh cắp công nghệ của Hoa Kỳ, đồng thời cục này “cứ khoảng 12 giờ lại mở các vụ án mới để chống lại các hoạt động tình báo của Trung Quốc.”

Bộ Thương mại tiến hành kiểm tra một số công ty ngoại quốc mua hàng từ Hoa Kỳ để bảo đảm họ là doanh nghiệp hợp pháp và các sản phẩm đã mua của họ đang được sử dụng cho các mục đích đã nêu từ trước. Đó là một mối quan tâm đặc biệt ở Trung Quốc, nơi Trung Cộng đang thực thi chiến lược gọi là “hợp nhất quân sự–dân sự” (MCF) để chuyển hướng công nghệ thương mại nhằm thúc đẩy hiện đại hóa quân đội của mình.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng hành vi trộm cắp là một phần trong chiến lược MCF của nhà cầm quyền cộng sản.

Đây không phải là lần đầu tiên các công ty Trung Quốc được thêm vào “Danh sách Chưa kiểm chứng”. Trong tháng 04/2019, 37 công ty cũng như trường học Trung Quốc và 6 tổ chức ở Hồng Kông đã được bổ sung vào bản danh sách này.

Một tổ chức mới được gắn cờ là Phòng thí nghiệm Trọng điểm Nhà nước về Cảm biến hóa học/sinh học và Hóa trắc học (State Key Lab of Chemo/Biosensing and Chemometrics) tại Đại học Hồ Nam, Trung Quốc. Theo một báo cáo năm 2019 của Viện Chính sách Chiến lược Úc (ASPI), trường này được Cục Quản lý Nhà nước về Khoa học, Công nghệ và Công nghiệp Quốc phòng Trung Quốc giám sát, là nơi đặt hai trong số các phòng thí nghiệm quốc phòng của nước này.

Báo cáo này dẫn chứng một ví dụ ở Đại học Hồ Nam – nơi một nhà khoa học dữ liệu lớn từng là chuyên gia được bổ nhiệm đặc biệt cho Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc – về cách bộ này có thể tận dụng “các trường đại học dân sự để đào tạo, nghiên cứu, tư vấn kỹ thuật và có thể tham gia trực tiếp vào hoạt động gián điệp mạng.”

Khoa Kỹ thuật Cơ khí và Năng lượng tại Đại học Khoa học Công nghệ Nam Phương của Trung Quốc (SUSTech), hôm thứ Hai vừa qua (07/02) cũng được bổ sung vào danh sách này. Hồi tháng 06/2021, trang web của trường đại học này đã báo cáo rằng ông Từ Thiếu Lâm, một giáo sư tại khoa, đã được chọn làm bí thư đảng bộ của khoa này.

Tháng 09/2021, SUSTech đã loan báo trên mạng xã hội rằng trường Cao đẳng Kỹ thuật của trường đại học này đã tổ chức một cuộc họp ban chấp hành Đảng bộ. Trong cuộc họp, ông Uông Hoành, Bí thư Đảng bộ của trường cao đẳng này đã nói rằng sự phát triển của trường đại học phải được “thúc đẩy bởi việc xây dựng chính trị Đảng”.

Bên cạnh “Danh sách Chưa kiểm chứng”, Bộ Thương mại hiện đang duy trì hai danh sách đen thương mại – “Danh sách Tổ chức” và “Danh sách Người dùng là Quân đội” – để cảnh báo các nhà xuất cảng Hoa Kỳ.