Hoa Kỳ trừng phạt các công ty trí tuệ nhân tạo Trung Quốc, siết chặt nguồn cung cấp chip vi mạch

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều vào việc phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ xử lý dữ liệu lớn, nhờ vậy đã tạo ra một hệ thống giám sát toàn quốc bao gồm nhận dạng khuôn mặt và giọng nói ở Trung Quốc đại lục, nhất cử nhất động của người dân đều nằm dưới sự giám sát của hệ thống này.

“Thời báo chứng khoán Trung Quốc” ngày 20/8 thống kê, số lượng các công ty Trung Quốc liên quan đến công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã lên đến 950 ngàn, phạm vi kinh doanh bao gồm trí tuệ nhân tạo, người máy, xử lý dữ liệu, điện toán đám mây, nhận dạng ngôn ngữ, nhận dạng hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, v.v…

Thực chất, việc đầu tư, phát triển vào công nghệ này của Trung Quốc là có mục đích. Cuối năm 2019 và đầu năm nay, sau khi dịch viêm phổi bùng phát ở Vũ Hán, Trung Quốc đã mượn cớ dịch bệnh để tăng cường hơn nữa hệ thống giám sát AI. Camera giám sát, màn hình giám sát, và hệ thống “nhận diện khuôn mặt” có ở khắp mọi nơi; các vòi bạch tuộc của hệ thống thu thập thông tin và xử lý dữ liệu đã vươn đến mọi khía cạnh phương diện của cuộc sống con người.

Vì mục đích này, rất nhiều công ty AI đã nhận được sự nâng đỡ của chính phủ Trung Cộng, từ đó đã phát triển nhanh chóng. Tuy nhiên, chính vì những hoạt động đã giúp Trung Quốc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, mà nhiều công ty AI của đất nước này đang bị Hoa Kỳ trừng phạt; trong đó, khá nhiều công ty AI có nền tảng nghiên cứu còn rất yếu và đang bị Hoa Kỳ kiểm soát chặt…

Tháng 10/2019, 28 công ty và tổ chức của Trung Quốc bị Bộ Thương Mại Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen nhằm cấm các công ty Hoa Kỳ xuất cảng công nghệ cho họ, trong đó các công ty AI như Thương Thang, Khoáng Thị và Y Đồ… đều bị liệt vào danh sách bị trừng phạt. Tháng 5/2020, Hoa Kỳ tiếp tục công bố danh sách một loạt công ty bị trừng phạt, trong đó có CloudWalk…

Như vậy đến nay, “bốn con rồng AI” trong ngành công nghiệp của Trung Quốc đều bị trừng phạt, kiểm soát.

Theo Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, việc nghiên cứu và phát triển cơ sở của ngành trí tuệ nhân tạo ở Trung Quốc vẫn còn rất yếu, trong khi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn cung cấp các thành phần linh kiện cốt lõi cho các công ty này.

Nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Tương lai Nhân loại（Future of Humanity Institute）của đại học Oxford, Jeffrey Ding đã cảnh báo lệnh cấm vận chip vi mạch của Mỹ sẽ ảnh hưởng lâu dài đến ngành trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc vì họ không có khả năng tự sản xuất chip độc lập. Ảnh hưởng này sẽ thể hiện rõ khi lượng hàng chip dự trữ của họ hết.

Hiện tại các chip AI loại này chủ yếu bao gồm chip xử lý đồ họa (GPU) thông dụng và chip FPGA bán tùy chỉnh hóa (semi-customize). Trong lĩnh vực chip vi mạch thông dụng, công ty Nvidia ở Hoa Kỳ là công ty dẫn đầu. Còn trên thị trường chip FPGA, có bốn nhà sản xuất chính: Xilinx, Altera của Intel, Lattice và Microsemi; tất cả đều là của Hoa Kỳ.

Tác giả: Lý Thực