Hội nghị tại Litva: EU, Hoa Kỳ, Khu vực Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương nên cùng nhau chống lại sự áp bức kinh tế của Trung Cộng

Quốc hội Litva đã tổ chức một hội nghị quốc tế ngày 24/05/2021 để giải quyết những hậu quả tiềm tàng do sự cưỡng ép kinh tế của Trung Cộng lên Litva và các quốc gia thuộc Liên minh Âu Châu (EU).

Phó Chủ tịch Quốc hội Litva và Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề Âu Châu Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė cho biết tại hội nghị rằng “Sang năm thứ hai, ảnh hưởng của Trung Cộng được xem là một trong những mối đe dọa đến an ninh quốc gia của chúng ta.”

Chống lại sự cưỡng ép kinh tế

Người sáng lập tổ chức Liên minh các Nền Dân chủ và là cựu Tổng thư ký NATO, ông Anders Fogh Rasmussen, giải thích, “Vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, hầu hết các nhà lãnh đạo thế giới đều đưa ra một giả định chiến lược: Chúng ta cho rằng với sự can dự về kinh tế và chính trị, Trung Cộng sẽ phải thay đổi. Chúng ta nghĩ rằng theo thời gian, Trung Cộng sẽ trở nên giống Hồng Kông hơn. Đáng buồn thay, dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Hồng Kông đã trở nên giống Trung Cộng hơn.”

Ông Reinhard Bütikofer, thành viên Nghị viện Âu Châu đại diện cho Đức và là Chủ tịch Phái đoàn Nghị viện Âu Châu về Bang giao với Trung Cộng, cho biết rằng ngay cả cách tiếp cận mà Âu Châu sử dụng 10 năm trước để ứng phó với Trung Cộng cũng không thể áp dụng ngày nay, vì “Trung Quốc của ông Tập Cận Bình không phải là Trung Quốc của 10 năm trước đây, Trung Quốc của ông Tập Cận Bình hung hãn hơn ở trong nước, và hiếu chiến hơn trên trường quốc tế.” Ông cho biết thêm rằng Trung Cộng mang tiếng xấu trong việc không thực hiện các nghĩa vụ quốc tế, và đặc biệt là ở Trung và Đông Âu, nước này đã không thực hiện những gì đã hứa và cố gắng bắt nạt các nước khác.

Theo ông Risch, Trung Cộng sử dụng chiêu trò cưỡng ép kinh tế như một hình thức hợp pháp để đạt được các mục tiêu chính trị của họ.

Để thúc đẩy Trung Cộng thực hiện theo các quy tắc quốc tế và tuân theo các thông lệ kinh tế công bằng, ông Bütikofer khuyên nên thực hiện một số biện pháp. Những biện pháp này nên bao gồm các biện pháp chống bán phá giá để ngăn Trung Cộng bán các sản phẩm nhập cảng với giá thấp hơn giá trị hợp lý, sàng lọc đầu tư ngoại quốc, các biện pháp chống trợ giá để ngăn chặn việc nhập cảng hàng hóa từ các nhà sản xuất được nhà cầm quyền Trung Cộng trợ cấp, các công cụ chống ép buộc để bảo vệ các nước Âu Châu trước kiểu ép buộc mà Trung Quốc sử dụng đối với Úc, và lệnh cấm nhập cảng các sản phẩm do lao động khổ sai sản xuất.

Ông Bütikofer nói rằng, “Nếu chúng ta theo đuổi một lộ trình xây dựng một liên minh các nền dân chủ và các quốc gia cùng chí hướng muốn chia sẻ việc bảo vệ chủ nghĩa đa phương dựa trên luật lệ, và nếu chúng ta không đánh đổi nhân quyền để lấy các mục tiêu kinh tế hoặc khí hậu, thì chúng ta có thể thành công trong việc đối đầu với Trung Cộng.”

Ông Rasmussen đề nghị phát triển các công cụ tương tự như Điều 5 của hiệp ước thành lập NATO, xác định nguyên tắc phòng thủ tập thể, nhằm giải quyết các hành vi cưỡng ép kinh tế mà Trung Cộng sử dụng để bịt miệng những người chỉ trích.

Điều 5 quy định rằng tấn công vào một thành viên được xem là cuộc tấn công vào tất cả các thành viên của Liên minh.

Tương tự như vậy, tất cả các quốc gia nên tập hợp để hỗ trợ các nhà sản xuất bị đe dọa vì nêu lên vấn đề vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc, ông Rasmussen nói thêm rằng công cụ này nên “bao gồm một khoản tín dụng để bảo lãnh cho những công ty phải đối mặt với sự áp bức.”

Ông Rasmussen cũng nhận định rằng Âu Châu cũng phải giải quyết các lỗ hổng chiến lược của mình trong các chuỗi cung ứng quan trọng, hoặc các nguyên liệu thô quan trọng như các nguyên tố đất hiếm. “Trung Cộng gần như độc quyền trong việc chế biến các vật liệu này;  điều đó đã giúp họ hình thành nên DNA của những cuộc cách mạng công nghệ và xanh.”

Ông Rasmussen khuyến nghị rằng Âu Châu nên xem xét tất cả các nguồn bao gồm Greenland, nơi có mong muốn phát triển ngành công nghiệp nguyên liệu thô xanh và bền vững, đồng thời giúp xây dựng một liên minh công nghệ của các nền dân chủ.

Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Jim Risch (Cộng Hòa–Idaho), thành viên cao cấp của Ủy ban Ngoại giao Thượng viện, nhấn mạnh mối đe dọa đối với các công nghệ mới do ảnh hưởng của Trung Cộng trong các trường đại học ở Hoa Kỳ. Ông nói tiếp rằng điều này cũng tạo cơ hội cho Trung Cộng tuyên truyền và đàn áp các cuộc thảo luận về các vấn đề như Tây Tạng hay Đài Loan. Ông cũng mong được hợp tác với các đồng nghiệp Âu Châu để giải quyết những vấn đề này.

Ông Risch khuyên cả Hoa Kỳ và EU nên giải quyết các tranh chấp trong mối quan hệ thương mại để “thể hiện một mặt trận thống nhất chống lại các chính sách phản thị trường tự do của Trung Cộng.” Ông cũng nói thêm rằng, “Chúng ta cũng nên làm việc để bảo đảm và củng cố cơ sở hạ tầng quan trọng, từ mạng lưới năng lượng và các chuỗi cung ứng đến các cảng và các [hệ thống] cáp ngầm.”

Litva dám đối đầu với Trung Cộng

Ông Risch khen ngợi “chính phủ Litva vì đã thu hút sự chú ý đến rủi ro của các khoản đầu tư của Trung Cộng vào các cảng.”

Hôm 22/05, Litva đã rút ra khỏi nền tảng “17 + 1” của Bắc Kinh, một sáng kiến ​​của Trung Quốc mà quốc gia Baltic này đã tham gia vào năm 2012.

Vào tháng 04/2012, Trung Cộng chính thức ra mắt nền tảng – ban đầu được đặt tên là nền tảng “16 + 1” – để tăng cường hợp tác với 11 quốc gia thành viên Liên minh Âu Châu ở Trung và Đông Âu và năm quốc gia vùng Balkan. Sau khi Hy Lạp tham gia sáng kiến này ​​vào tháng 04/2019, nền tảng này được đổi tên thành “17 + 1”.

Sáng kiến ​​này kêu gọi các nước tham gia hợp tác với Trung Cộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm tài chính, y tế, thương mại, và công nghệ.

Hôm 20/05, Quốc hội Litva đã thông qua một nghị quyết lên án mạnh mẽ các hành vi vi phạm nhân quyền và diệt chủng có hệ thống và nghiêm trọng của Trung Cộng đối với người Duy Ngô Nhĩ.

Nghị quyết cũng nhấn mạnh rằng việc cưỡng bức thu hoạch nội tạng trên quy mô lớn từ các tù nhân lương tâm, bao gồm cả các học viên môn tu luyện tinh thần Pháp Luân Công, là những tội ác không thể dung thứ đối với nhân loại.

Dự luật kêu gọi Trung Cộng ngay lập tức chấm dứt những tội ác đó và mọi vi phạm nhân quyền, chấm dứt nạn diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ, và trả tự do cho tất cả các tù nhân lương tâm.

Dự luật cũng tuyên bố rằng luật an ninh quốc gia mới mà Bắc Kinh áp đặt lên Hồng Kông đã làm suy yếu các nghĩa vụ quốc tế của Trung Cộng theo nguyên tắc “một quốc gia, hai hệ thống” và kêu gọi Trung Cộng thu hồi luật này.

Ông Bütikofer khen ngợi Litva đã “dám đứng lên vì những gì mà đất nước này tin tưởng,” đồng thời thêm rằng ông hy vọng “các quốc gia khác sẽ đi theo sự dẫn đầu của Litva” và cũng rút khỏi nền tảng “17 + 1”.