Khả năng tự chữa lành bệnh của cơ thể

Y học hiện đại đã bước vào một kỷ nguyên mới, mà chúng ta phải chịu rất nhiều tổn thương bởi việc lạm dụng các phương pháp điều trị quá mức.

Tiến sĩ Jeremy Howick, nhà nghiên cứu và nhà tâm lý học y khoa thừa nhận rằng y học hiện đại rõ ràng đã mang lại lợi ích cho cuộc sống của chúng ta, nhưng giờ đây chúng ta lại phải đối mặt với một vấn đề mới: quá nhiều thuốc.

Cuốn sách của Howick “Doctor You: Introducing the Hard Science of Self-Healing” (tạm dịch: Hãy là bác sĩ của chính mình: Giới thiệu khoa học tự chữa bệnh) giúp chúng ta học cách tự chữa bệnh cho cơ thể. 

Khái niệm cơ thể giống như một sinh vật có khả năng tự phục hồi không phải là điều mới mẻ. Các bác sĩ cổ đại trên khắp thế giới đều đã lưu ý rằng, nếu có đủ thời gian và sự hỗ trợ, cơ thể thường sẽ tự sửa chữa lại chính mình.

Tất nhiên, bạn sẽ dễ dàng bị thuyết phục bởi điều này hơn nhiều nếu bạn chịu khó quan sát từ giới tự nhiên, từ truyền thống cổ xưa và những công cụ thô sơ. Còn nếu chỉ nhìn vào hiện tại, cái nhìn của bạn sẽ không đủ sâu sắc và thông suốt. Một trong những lý do chủ yếu chính là cái cảm giác thỏa mãn của chúng ta. Cùng với những phương pháp chữa trị kỳ diệu xuất hiện trong thế kỷ 20, chúng ta luôn kỳ vọng rằng phải có thuốc chữa mọi loại bệnh tật – hoặc sớm sẽ có, và chúng ta được tạo điều kiện đầy đủ để có thể nghiên cứu ra nó. 

Ngày nay, 20% người Mỹ dùng ít nhất 5 loại thuốc một ngày, và thường không mấy hiểu biết hoặc không xem xét về cách mà các loại thuốc này tương tác với nhau như thế nào. Nguyên nhân tử vong do các sai sót về y tế được xếp hạng cao thứ 3 tại Hoa Kỳ. Chỉ riêng việc kê sai đơn thuốc đã khiến hơn 100.000 người tử vong mỗi năm ở Hoa Kỳ. 

Trong khi đó, các nhà nghiên cứu dược phẩm thường xem nhẹ khả năng tự chữa lành của cơ thể, họ xem đó là một sự khó chịu hơn là một phước lành. Một loại thuốc để được đánh giá là có hiệu quả, phải có đủ sự thử nghiệm để chứng minh nó có tác dụng tốt hơn giả dược. Hiệu ứng giả dược có nghĩa là ngay cả khi bệnh nhân dùng thuốc giả thì các triệu chứng của bệnh cũng được cải thiện. 

Và không chỉ những viên thuốc. Một nghiên cứu năm 2014 tại Đại học Oxford đã xem xét hơn 50 nghiên cứu về giả dược trong các kỹ thuật tiểu phẫu khác nhau và phát hiện rằng phẫu thuật giả dược cũng hiệu quả như thật trong hơn một nửa số thứ nghiệm.

Chúng ta thường nghĩ về hiệu ứng giả dược như một ảo giác gây ra bởi sự đánh lừa cảm giác để xác định đâu là sự thật. Đó là lý do tại sao các thí nghiệm mù đôi (double blind) cần bảo đảm rằng cả các nhà nghiên cứu và các bệnh nhân được giữ kín bí mật về việc ai đã dùng giả dược và ai đã dùng thuốc thật. 

Nhưng hiệu ứng giả dược cũng có thể cho ta thấy cách mà tâm trí và cơ thể của chúng ta một cách tự nhiên cũng hướng đến việc tự chữa bệnh – điều này hoàn toàn là sự thật. Trong một nghiên cứu từ năm 2016 của Trường Y Khoa Harvard, các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng ngay cả khi bệnh nhân được nói là họ đang uống thuốc giả, thì việc bác sĩ kê đơn cũng khiến chứng đau lưng của bệnh nhân giảm đáng kể. 

Các nghiên cứu khác về giả dược cũng được mở rộng cho các bệnh như hội chứng ruột kích thích (IBS), trầm cảm, viêm mũi dị ứng và ADHD (rối loạn tăng động, kém tập trung ở người lớn) cũng đều cho thấy các tác động rất tích cực. 

Nhận biết được nguồn dược liệu ngay bên trong cơ thể có thể khiến nó hiệu quả hơn. Một nghiên cứu trên các bệnh nhân trước khi được phẫu thuật về ảnh hưởng của sự hiểu biết này trong việc sử dụng thuốc giảm đau. Các nhà nghiên cứu đã hướng dẫn cho một nửa số bệnh nhân hiểu về endorphin – một hóa chất giảm đau được sản sinh ra trong cơ thể, trong khi nửa còn lại không được dạy gì.

Sau phẫu thuật, tất cả mọi người trong nhóm không được hướng dẫn đều dùng thuốc giảm đau được kê đơn, trong khi chỉ 10% những người được hướng dẫn lựa chọn dùng thuốc. 

Vì vậy, nếu nguồn dược liệu bên trong cơ thể chúng ta có thể được kích hoạt đơn giản chỉ bằng cách gợi ý, vậy vì sao chúng ta không làm vậy nhiều hơn để thúc đẩy cơ chế tự chữa lành này? Howick tin rằng chủ yếu là vấn đề về lợi nhuận. Ngành y tế nhìn thấy tiềm năng của sự tự chữa bệnh, chứ không phải tiềm năng thị trường

Chế độ ăn uống và tập thể dục là những chiến lược đã được thiết lập tốt để cải thiện sức khỏe, nhưng có rất nhiều những điều khác chúng ta có thể làm để có tác dụng tốt cho sức khỏe. Chúng ta giữ gìn mối quan hệ thân thiết với bạn bè, có lòng biết ơn, và luôn tích cực. Có lẽ một phần trong số chúng ta đã biết rằng những hành vi như vậy rất tốt cho bản thân, và khoa học gần đây đã chứng minh được giá trị này trong việc điều trị bệnh tật. 

Sử dụng thuốc đúng liều lượng

Vậy làm thế nào để chúng ta xác định khi nào nên dùng thuốc điều trị và khi nào để tự nhiên? 

Trước tiên hãy xem xét mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Ví dụ: các loại thuốc được sử dụng để điều trị chứng đau đầu nhẹ không hoạt động tốt hơn một loại giả dược. Tuy nhiên vấn đề lớn là nó cần nhiều sự can thiệp hơn. 

“Nếu bạn bị tai nạn xe hơi, hãy đến bệnh viện. Nhưng hầu hết những thứ xảy ra mà chúng ta đến gặp bác sĩ gia đình đều không cần đến thuốc” – ông Howick nói.

Khi bạn cần chăm sóc y tế, hãy chọn biện pháp tự nhiên ít phải dùng đến thuốc nhất, ít tốn kém nhất, và rủi ro thấp nhất trước tiên. Thuốc và phẫu thuật có thể cứu mạng bạn, nhưng chúng cũng có thể có có nhiều tác dụng phụ thậm chí còn tệ hơn cả căn bệnh cần được chữa trị. 

Khi đối mặt với vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, hãy xem xét kỹ lưỡng các bằng chứng đằng sau cách chữa bệnh được đề nghị. Ví dụ, các phương pháp mạnh được dùng trong việc điều trị ung thư thường được các bệnh nhân đang tuyệt vọng lựa chọn đầu tiên. Những họ hiếm khi nhận ra rằng những quy trình khắc nghiệt này thường không bao giờ được chấp thuận, dựa trên các thử nghiệm cho thấy  thấy rằng khả năng tử vong gần như là chắc chắn. 

Ông Howick nói: “Bạn muốn biết liệu mình có sống tốt hơn và sống lâu hơn không, Phần lớn các thử nghiệm này dựa trên các kết quả mang tính đại diện – giống như việc thu nhỏ khối u – việc rất quan trọng theo quan điểm sinh lý bệnh, nhưng nó có thể mọc trở lại một cách hung hiểm hơn.”

Cuối cùng, bạn cần biết rằng bạn thực sự mạnh mẽ như thế nào. Tự nhiên có đầy đủ cơ chế tự phục hồi. Và như là một phần của tự nhiên, cơ thể chúng ta tự nhiên cũng thể hiện những đặc điểm tương tự. Cứ sau 15 phút, cơ thể chúng ta tạo ra 1.5 tỷ tế bào mới. Xương của chúng ta chắc hơn thép. Trong mạch máu có vô số tế bào liên tục tìm kiếm và tiêu diệt các vi khuẩn có hại. 

Hãy xem xét vấn đề này, chúng ta sống trong một thế giới bị bao vây bởi vô số thế lực có thể khiến chúng phải chết, nhưng tỷ lệ mắc bệnh hiểm nghèo là tương đối hiếm. 

“Mọi người có thể nói, ‘Chà nếu cơ thể tuyệt vời như vậy, tại sao chúng ta lại bị ốm?’ Nhưng hãy thử xem, tất cả các ký sinh trùng và vi trùng luôn xâm nhập vào thân thể chúng ta mọi lúc mọi nơi và có thể giết chết chúng ta, nhưng thực tế là phần lớn chúng ta đều khỏe mạnh trong suốt cuộc đời, đó là điều đáng kinh ngạc. Và đó là minh chứng cho sự kỳ diệu của cơ thể con người.”