Không có bằng chứng Cambridge Analytica thông đồng với nước Nga

Sau cuộc điều tra kéo dài 3 năm, Cơ quan Giám sát Dữ liệu của Anh Quốc đã không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy công ty tiếp thị kỹ thuật số gây tranh cãi Cambridge Analytica và tập đoàn liên kết SCL đã thông đồng với Nga để can thiệp vào bất kỳ quy trình chính trị nào.

Tập đoàn SCL – có liên kết với công ty Cambridge Analytica và bị giải thể vào năm 2018 – đã bị cáo buộc thu thập bất hợp pháp dữ liệu cá nhân nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc trưng cầu dân ý Brexit (ở Anh Quốc) và cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016.

Trong một báo cáo gửi tới các nhà lập pháp Vương quốc Anh, bà Elizabeth Denham – quan chức cao cấp tại Văn phòng Cao ủy Thông tin Anh Quốc (Britain’s Information Commissioner’s Office – ICO) cho biết, đây “là một trong những cuộc điều tra lớn nhất và phức tạp nhất từng được thực hiện bởi một cơ quan bảo vệ dữ liệu”, nhưng đã không tìm thấy bằng chứng nào chứng minh các công ty này đã lạm dụng dữ liệu thu thập được để tác động đến việc bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý tại Anh Quốc hoặc họ đã hợp tác với nước Nga để can thiệp vào bất kỳ cuộc bầu cử nào khác.

“Khi phân tích tài liệu trong các máy chủ của SCL/CA đã thu thập được, chúng tôi không tìm thấy thêm bất kỳ bằng chứng nào về sự tham dự của nước Nga,” bà viết.

Trong báo cáo này, bà Denham cho biết ICO trước đó đã lật lại bằng chứng về một địa chỉ IP của nước Nga được phát hiện trong dữ liệu của SCL/CA được trình cho Cơ quan Tội phạm Quốc gia Anh Quốc (Britain’s National Crime Authority) để xem xét, nhưng báo cáo của bà cũng lưu ý rằng việc điều tra cách một địa chỉ IP được sử dụng đã “nằm ngoài thẩm quyền của ICO.”

Mặc dù cho biết các công ty dữ liệu này không lạm dụng dữ liệu để tác động đến các quy trình chính trị, nhưng bà cảnh báo rằng họ đã áp dụng “các quy tắc thu thập dữ liệu yếu kém” và “không mấy để tâm vào các biện pháp bảo mật hiệu quả”. Bà cũng nói thêm rằng nếu các công ty này tiếp tục hoạt động, họ “có thể sẽ khiến văn phòng của tôi thực hiện thêm các hành động pháp lý chống lại họ”.

Công ty Cambridge Analytica, SCL và một số công ty chị em (sister companies) đã ngừng hoạt động vào năm 2018 sau khi người tố giác là ông Christopher Wylie đưa ra thông tin phơi bày các hoạt động khai thác dữ liệu của họ. Facebook cho biết vào năm 2018 công ty Cambridge Analytica đã truy cập trái phép vào dữ liệu của 87 triệu người dùng, hầu hết là ở Hoa Kỳ.

Sau cuộc điều tra kéo dài một năm về vụ vi phạm dữ liệu, vào năm 2019, Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (Federal Trade Commission, FTC) đã phạt Facebook 5 tỷ USD vì không bảo vệ dữ liệu người dùng.

Công ty Cambridge Analytica đã bị một số người mô tả không chính xác là một công cụ giúp ông Donald Trump đắc cử tổng thống Hoa Kỳ vào năm 2016.

Tạp chí Wired đưa tin rằng chiến dịch tranh cử của ông Trump đã chi trả cho công ty này 5.9 triệu USD, bao gồm 5 triệu USD được sử dụng để mua quảng cáo truyền hình. Công ty này đã cung cấp cho chiến dịch của ông Trump các báo cáo phân tích dữ liệu và hỗ trợ mua quảng cáo kỹ thuật số và truyền hình, nhưng không cung cấp cho chiến dịch bất kỳ dữ liệu thô nào về biểu hiện tâm lý.

Theo đài CBS News, lý do chính khiến chiến dịch tranh cử của ông Trump hợp tác với công ty Cambridge Analytica trong các cuộc bầu cử sơ bộ là do họ không thể yên tâm với sự hỗ trợ dữ liệu của Ủy ban Toàn Quốc Đảng Cộng Hòa (RNC) trong bối cảnh các cuộc bầu cử sơ bộ diễn ra sôi nổi.

Sau khi ông Trump chính thức giành được đề cử [ứng viên tổng thống] của Đảng Cộng Hòa hồi tháng 7/2016, chiến dịch của ông đã hoàn toàn ngừng dựa vào cơ sở dữ liệu của công ty Cambridge Analytica, và thay vào đó dựa vào cơ sở dữ liệu của RNC. Điều này cho thấy rằng công ty Cambridge Analytica không đóng vai trò quan trọng trong cuộc tổng tuyển cử năm 2016.

Tác giả: Tom Ozimek