Không có gì ‘đột phá’ sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Biden và ông Tập

Các giới hạn cụ thể trong vấn đề Đài Loan ‘không phải là một phần của cuộc trò chuyện tối nay’

Tổng thống (TT) Joe Biden và lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình đã không đạt được bất kỳ “đột phá” nào về các vấn đề mà cả hai quốc gia đều quan tâm, sau hội nghị thượng đỉnh trực tuyến đầu tiên của hai nguyên thủ quốc gia hôm 15/11.

TT Biden cho biết Hoa Kỳ sẽ làm việc để “thúc đẩy một hệ thống quốc tế tự do, cởi mở, và công bằng”, nêu lên những lo ngại về lịch sử và những vi phạm nhân quyền  của Đảng Cộng sản Trung Quốc mà ông được biết ở Tân Cương, Tây Tạng, và Hồng Kông.

Theo Tòa Bạch Ốc, TT Biden đã sử dụng các cuộc hội đàm như một cơ hội để “nói chuyện thẳng thắn và cởi mở” với ông Tập về các ý định và ưu tiên của chính phủ ông trong nhiều vấn đề.

“Chúng tôi không hy vọng cuộc gặp này bằng cách nào đó sẽ là một khởi điểm quan trọng tại vị trí hiện tại của chúng ta trong mối bang giao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Chúng tôi không kỳ vọng sẽ có sự đột phá và đã không có bất kỳ đột phá nào cả,” một quan chức chính phủ cao cấp nói với các phóng viên trong một cuộc gọi yêu cầu ẩn danh sau khi cuộc gặp thượng đỉnh kéo dài 3 tiếng rưỡi này kết thúc.

Theo vị quan chức này, hai nhà lãnh đạo đã có một “cuộc thảo luận kéo dài” về Đài Loan – một đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, nơi chính quyền Trung Quốc coi là một phần lãnh thổ của họ và cần được thống nhất với đại lục bằng vũ lực nếu cần thiết.

“Về vấn đề Đài Loan, không có gì mới được thiết lập dưới dạng các giới hạn hay bất kỳ nhận thức nào khác,” vị quan chức này cho hay.

Quan chức này cho biết thêm: “Ý tưởng về việc thiết lập các giới hạn cụ thể trong vấn đề Đài Loan không phải là một phần của cuộc trò chuyện tối nay.”

TT Biden nói với ông Tập rằng Hoa Kỳ vẫn “cam kết với chính sách ‘Một Trung Quốc’ được quy định trong Đạo Luật Quan Hệ Đài Loan, ba Thông Cáo Chung và Sáu Điều Bảo Đảm.”

Tòa Bạch Ốc cho biết trong một tuyên bố: “Hoa Kỳ phản đối mạnh mẽ các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan.”

Hồi tháng Mười, bộ trưởng quốc phòng Đài Loan đã cảnh báo rằng nhà cầm quyền Trung Quốc sẽ có khả năng tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào hòn đảo dân chủ tự do tự trị này vào năm 2025.

Theo Đạo Luật Quan Hệ Đài Loan, Hoa Thịnh Đốn có nghĩa vụ pháp lý phải cung cấp cho hòn đảo tự trị này các trang thiết bị quân sự để tự vệ.

Theo các phương tiện truyền thông nhà nước của Trung Quốc, ông Tập đã cảnh báo ông Biden rằng Trung Quốc “sẽ phải thực hiện các biện pháp dứt khoát” nếu các lực lượng ủng hộ độc lập Đài Loan “vượt lằn ranh đỏ.”

Tòa Bạch Ốc cho biết các chủ đề khác được thảo luận trong cuộc họp gồm có khủng hoảng khí hậu, nguồn cung ứng năng lượng toàn cầu, Bắc Hàn, Afghanistan, và Iran.

Quan chức này không đưa ra bình luận khi được hỏi liệu hai nhà lãnh đạo có bàn về sự ổn định hạt nhân hay về việc Trung Quốc bị cáo buộc thử nghiệm hỏa tiễn siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân vào hồi mùa hè hay không.

Khi được hỏi liệu cuộc gặp có xoa dịu căng thẳng giữa hai nước hay không, quan chức này cho hay cuộc gặp nên được nhìn nhận ở một góc độ khác.

“Do đó tôi không nghĩ mục đích [của cuộc gặp] là tập trung vào giảm bớt căng thẳng … chúng tôi muốn chắc rằng việc cạnh tranh được kiểm soát một cách có trách nhiệm, và rằng chúng tôi có nhiều cách để làm điều đó.”

‘Những tầm nhìn về tương lai rất khác nhau’

Hôm 15/11, trong một cuộc phỏng vấn với NTD trước cuộc họp trực tuyến, giám đốc cao cấp tại Viện Dự án 2049, ông Ian Easton cho biết ông không cho là cuộc gặp  thượng đỉnh trực tuyến này có khả năng làm giảm căng thẳng giữa Trung Quốc cộng sản và Hoa Kỳ.

Ông Easton nghi ngờ rằng hai nhà lãnh đạo có thể đã có một cuộc tranh cãi vì “họ có những tầm nhìn về tương lai rất khác nhau, và đặc biệt là tương lai của Đài Loan.”

“Tôi nghĩ với Tổng thống Biden, tôi nghi ngờ rằng mục tiêu chính của ông ấy là nhằm răn đe và truyền đạt rất rõ ràng với Chủ tịch Tập rằng, nếu Trung Quốc tiếp tục cư xử gây hấn với Đài Loan, điều này cuối cùng có thể buộc Hoa Kỳ phải tiến tới một mối liên hệ ngoại giao bình thường hơn với Đài Loan và ngày càng trở nên rõ ràng hơn về cam kết của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Đài Loan, nếu điều đó trở nên cần thiết,” ông Easton nói.

Nói cách khác, ông Easton cho biết cuộc họp sẽ thiên về việc “tái thiết lập, khôi phục, xây dựng lại uy tín về khả năng răn đe của Hoa Kỳ.”

Các cuộc đối thoại ‘không có lợi’ cho Hoa Kỳ

Ông Robert Sutter, một giáo sư tại Trường Quan hệ Quốc tế Elliott thuộc Đại học George Washington, chia sẻ với NTD hôm 15/11 về việc Bắc Kinh có thể thất hứa như thế nào sau khi đồng ý về một điều gì đó, chỉ ra hồ sơ quá khứ của nhà cầm quyền này trong vấn đề đánh cắp tài sản trí tuệ, thương mại, và Biển Đông.

Ông Sutter giải thích, “Ở Biển Đông, ông Tập Cận Bình nổi tiếng vì đã nói rằng ông ấy sẽ không quân sự hóa các đảo ở Biển Đông. Và đúng là Hoa Thịnh Đốn biết rằng ông ấy đã nói điều đó, và tất nhiên, điều đó đã không bao giờ xảy ra, nó diễn ra theo hướng ngược lại. Vì thế, đây là hồ sơ quá khứ về sự việc đã xảy ra.”

Ông cảnh báo rằng Trung Quốc đã sử dụng những cuộc đối thoại giữa các nhà lãnh đạo cao cấp “như một tấm bình phong cho ý nghĩa đằng sau chính sách của họ”, và rằng “họ nói về chính sách một đằng, nhưng họ làm một nẻo.”

Ông nói: “Và do đó, như các tổ chức nhìn nhận, những cuộc đối thoại kiểu này không nhất thiết là có lợi cho Hoa Kỳ.”

“Ông Tập Cận Bình đang thể hiện mình rất mạnh mẽ trong trọn phiên họp. Đại hội đảng thì sắp diễn ra vào năm sau. Và ông ấy đang đề ra cả một loạt các chính sách công kích Hoa Kỳ. Nhưng tôi không nghĩ ông ấy sẽ thoái lui khỏi những chính sách này. Ông ấy muốn tỏ ra mạnh mẽ,” ông Sutter nói.

Hồi tháng Mười, Bắc Kinh đã ban hành một bộ quy tắc dự thảo mới yêu cầu các công ty phải xin phép chính phủ trước khi được chuyển dữ liệu ra hải ngoại. Điều này có khả năng ảnh hưởng đến các công ty ngoại quốc ở cả Trung Quốc và Hồng Kông.

Ông Lý Chánh Tu (Lee Cheng-hsiu), một nhà nghiên cứu tại Quỹ Chính sách Quốc gia Đài Loan, nói với The Epoch Times sau cuộc gặp thượng đỉnh rằng không có chuyện ông Biden sẽ từ bỏ sự ủng hộ của mình dành cho Đài Loan.

Ông Lý nhận định rằng nếu ông Biden làm vậy, điều đó sẽ đồng nghĩa với việc Hoa Kỳ từ bỏ cam kết đối với toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.