Khớp kêu răng rắc có nguy hiểm không?

Tôi từng có vấn đề về cổ cách đây vài năm. Tôi thường nghe thấy tiếng kêu răng rắc mỗi lần quay sang trái. Đúng là cổ của tôi hơi cứng một chút, nhưng chỉ thế sẽ không đủ để gây ra các tiếng kêu đó. Vì vậy, tôi đã cảm thấy lo lắng rằng tiếng kêu ở cổ của tôi có thể là một dấu hiệu cho thấy điều gì đó thực sự không ổn.

Hóa ra nguyên nhân của vấn đề là crepitus. Crepitus là tên gọi chung để mô tả mọi loại âm thanh phát ra từ khớp, có thể là cọt kẹt, ken két, tách, rắc rắc, và thậm chí là lốp bốp. Những âm thanh này có thể nhỏ ở mức chỉ bạn mới nghe thấy hoặc lớn đến mức khiến mọi người trong phòng phải giật mình.

Crepitus có thể là do một số vấn đề về cấu trúc. 

Vỡ bong bóng khí trong chất hoạt dịch

Một nguyên nhân phổ biến gây ra tiếng khớp bất thường là sự xuất hiện bong bóng khí bên trong khớp. Cụ thể là do khí tích tụ trong chất hoạt dịch vốn là chất đệm khớp và tạo thành bong bóng. Khi đột ngột gấp hoặc duỗi một khớp, bạn có thể nghe thấy tiếng lốp bốp do bong bóng khí bị vỡ. Một ví dụ về dạng crepitus này là khi ai đó bẻ khớp ngón tay của họ. Việc này nghe có vẻ đau đớn và đáng sợ, nhưng thực tế thường không gây đau hay tổn thương lâu dài nào cả. Điều thú vị là, nếu bạn là người thường thích bẻ các khớp ngón tay, bạn sẽ phải đợi cho đến khi bong bóng khí hình thành trước thì lúc bẻ mới có thể tạo ra các âm thanh răng rắc như vậy.

Các đầu xương bên trong khớp cọ xát vào nhau

Một nguyên nhân khác của tiếng kêu khớp là do các đầu xương bên trong khớp cọ xát vào nhau. Điều này bắt nguồn từ việc tổn thương và chấn thương khớp, xảy ra phổ biến hơn ở những người bị viêm xương khớp, đặc biệt là ở đầu gối. Ở khớp có một loại mô liên kết, gọi là sụn, có tác dụng nâng đỡ và bảo vệ đầu xương trong khớp khỏi cọ xát vào nhau. Viêm xương khớp là tình trạng hao mòn vì hoạt động quá mức và lão hóa dẫn đến bào mòn sụn và viêm khớp. Khi sụn khớp bị bào mòn, sẽ không lạ gì khi bạn nghe thấy tiếng ma sát do các đầu xương cọ vào nhau.

Tổn thương dây chằng

Bạn cũng có thể nghe tiếng crepitus khi dây chằng hoặc gân bị kẹt vào xương ở bên trong khớp. Điều này thường diễn ra khi dây chằng hoặc gân xương bị viêm, sưng, và không thể di chuyển trơn tru như bình thường. Vì dạng tiếng kêu khớp này thường liên quan đến viêm nhiễm, nên dây chằng hoặc gân có thể gây đau.

Tổn thương túi hoạt dịch

Một cấu trúc trong khớp khác có thể gây ra tiếng kêu là túi hoạt dịch. Túi hoạt dịch là những túi chứa chất lỏng đặc bao quanh các khớp để bảo vệ khớp khỏi bị tổn thương. Chấn thương hoặc nhiễm trùng có thể gây viêm các túi hoạt dịch, khiến chúng chà xát với nhau và tạo ra tiếng ma sát, tiếng tách, hoặc tiếng lục cục.

Crepitus có thể xảy ra ở mọi loại khớp

Khớp gối thường là một trong những khớp có tiếng kêu lón nhất. Đây là một vị trí thường thấy của viêm xương khớp, nhưng cũng là nơi thường nghe thấy tiếng tách lớn do vỡ bong bóng khí bên trong khớp. 

Khớp thái dương hàm nối hàm dưới với xương sọ cũng có thể là nguyên nhân gây ra nhiều dạng tiếng kêu khớp. Người có các vấn đề về khớp thái dương hàm có thể nghe thấy tiếng lách cách và lộp bộp mỗi khi mở miệng. 

Tương tự như vậy, khớp vai, cổ tay, mắt cá chân, khuỷu tay, ngón tay, ngón chân, và thậm chí cả cột sống của bạn cũng có thể gây ra chứng crepitus nếu có điều kiện thích hợp.

Crepitus có phải là dấu hiệu xấu không?

Khi nghe thấy tiếng kêu ở khớp, bạn có thể phân vân không biết có vấn đề gì không. Và câu trả lời là tùy trường hợp. Tiếng tách ở khớp ngón tay hoặc tiếng lộp độp ở đầu gối nhưng không đau thì chỉ là do vỡ bong bóng khí bên trong chất hoạt dịch của khớp. 

Tuy nhiên, nếu tiếng khớp xảy ra thường xuyên hoặc đi kèm với đau, viêm nhiễm, sưng tấy, hoặc mất chức năng thì thường là có vấn đề. Tiếng kêu có thể là dấu hiệu của tổn thương khớp, viêm xương khớp, viêm gân hoặc thậm chí là một bệnh kinh niên.

Ngoài ra, crepitus đi kèm với đau khớp hoặc đau bắt nguồn từ khớp nhưng lan xuống chân và cánh tay cũng có thể là một dấu hiệu chèn ép thần kinh do hẹp khe khớp. Vậy nên, tóm lại nếu nghe thấy tiếng kêu khớp cùng với bất kỳ triệu chứng nào khác, tốt hơn hết là bạn nên đi kiểm tra.

Cuối cùng, chứng crepitus ở cổ vẫn đeo bám tôi trong vài tuần. Tôi đã thực hiện một số động tác duỗi để thả lỏng cổ và vai, đồng thời bỏ việc đeo túi xách trên vai, và tiếng kêu khớp đã biến mất. Bây giờ khi duỗi cổ, tôi nghe thấy âm thanh yếu ớt của các cơ đang thả lỏng, nhưng không còn âm thanh ma sát hoặc đau đớn.

Lynn Jaffee là một bác sĩ châm cứu được cấp phép và là tác giả của “Simple Steps: The Chinese Way to Better Health“ (tạm dịch: Các Bước Đơn Giản: Phương Pháp Trung Quốc Giúp Khỏe Mạnh hơn). Bài viết này được đăng lần đầu tiên trên AcupunctureTwinCities.com