Khủng hoảng Nga–Ukraine đe dọa nguồn cung cấp lương thực toàn cầu

Cuộc khủng hoảng âm ỉ giữa Nga và Ukraine đang gây nguy hiểm cho nguồn cung cấp lương thực toàn cầu, đe dọa gây ra tình trạng thiếu lương thực và khiến giá cả tăng cao hơn nữa, trong đó lúa mì, ngô, và dầu hướng dương là những mặt hàng sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất.

Nga và Ukraine cộng lại chiếm khoảng 80% xuất cảng dầu hướng dương toàn cầu, 29% xuất cảng lúa mì của thế giới, và 19% nguồn cung ngô toàn cầu.

Đặc biệt, tình trạng thiếu lúa mì và ngô sẽ là vấn đề vì đây là những thực phẩm chủ yếu ở nhiều quốc gia. Giá lúa mì kỳ hạn của Hoa Kỳ tăng 9.72% kể từ khi chạm mức thấp nhất hôm 03/02, trong khi giá ngô Hoa Kỳ kỳ hạn tăng 9.34% trong cùng thời kỳ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố hai khu vực nổi dậy của Ukraine là các quốc gia độc lập và điều động quân đội để “duy trì hòa bình” ở các khu vực đó, vấp phải sự chỉ trích từ Hoa Kỳ. Vương quốc Anh đã có hành động, trừng phạt 3 cá nhân Nga và 5 ngân hàng Nga. EU và Hoa Kỳ dự kiến ​​sẽ sớm áp dụng các biện pháp trừng phạt của riêng họ.

Trung Đông, Bắc Phi, và Á Châu sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ sự gián đoạn nguồn cung cấp lương thực toàn cầu do cuộc chiến giữa Nga và Ukraine. Khoảng 70% lượng lúa mì xuất cảng từ Nga vào năm 2021 là sang Phi Châu và Trung Đông. Năm 2014, giá lúa mì đã tăng 20% ​​trong hai tháng trước khi Nga xâm chiếm Bán đảo Crimea.

14 quốc gia phụ thuộc vào Ukraine với hơn 10% lượng lúa mì tiêu thụ của họ. Lebanon nhập cảng 50% lúa mì của mình từ Ukraine, Libya 43%, Malaysia 28%, Indonesia 28%, Libya 22%, Bangladesh 21%, và Ai Cập 14%.

Ukraine ước tính xuất cảng ngũ cốc của nước này đạt 56 triệu tấn trong năm nay. Phần lớn hàng xuất cảng đi qua 2 cảng trên Biển Đen, một khu vực có thể bị gián đoạn trong trường hợp xung đột quân sự. Một số nhà mua hàng đã bắt đầu chuyển tàu sang các nhà cung cấp khác do lo ngại rằng chiến tranh bùng nổ sẽ dẫn đến việc chậm trễ kéo dài trong việc bốc hàng.

Một thương nhân từ Singapore nói với Reuters rằng: “Các con tàu đang tránh đi vào Biển Đen vì nguy cơ chiến tranh. Sự gián đoạn nguồn cung lương thực toàn cầu đã diễn ra.” Ông Nikolai Gorbachev, người đứng đầu Hiệp hội Ngũ cốc Ukraine, tin rằng việc chặn xuất cảng ngô và lúa mì từ khu vực Biển Đen có thể khiến giá ngô và lúa mì tăng vọt từ 20 đến 30%.

Một loại cây lương thực chính khác có thể bị ảnh hưởng là đậu nành, có xu hướng cạnh tranh với ngô cho cùng một diện tích đất nông nghiệp. Ông Sal Gilbertie, chủ tịch kiêm giám đốc đầu tư của Teucrium Trading, nói với  MarketWatch, giá ngô và đậu nành cao hơn cũng sẽ ảnh hưởng đến một số sản phẩm đóng gói chứa những mặt hàng này.

Ông nói: “Nguồn cung đậu nành đang bị thắt chặt nhanh chóng do thời tiết xấu ở Nam Mỹ, có nghĩa là giá cả hai loại ngô và đậu nành sẽ phải cạnh tranh với nhau (thông qua việc tăng giá) để có thể ‘mua’ thêm nhiều mẫu [sản lượng  nông nghiệp] vào mùa xuân này trên khắp Bắc bán cầu.”