Kinh tế gia: Các ngân hàng trung ương đã gây ra lạm phát, thỏa thuận mức trần nợ ‘là trò lừa dối’

Andrew Moran và Jan Jekielek

Theo ông David Stockman – cựu Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách dưới thời Tổng thống Ronald Reagan – môi trường lạm phát đang siết chặt nền kinh tế Hoa Kỳ và toàn cầu là do các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đang bóp méo nền kinh tế thông qua việc mở rộng tín dụng tiền pháp định, dẫn đến lạm phát cao ngất ngưởng, và bong bóng tài chính. 

Trong đại dịch virus corona hồi năm 2020 và 2021, các chính phủ và ngân hàng trung ương đã tung ra các gói cứu trợ và kích thích tài chính và tiền tệ quá to lớn, khiến thị trường tràn ngập hàng ngàn tỷ dollar thanh khoản. Sau đó, sau khi tuyên bố rằng lạm phát cao chỉ là tạm thời, các nhà hoạch định chính sách đã từ bỏ quan điểm này, đảo ngược hướng đi và tăng lãi suất từ những ​​mức thấp lịch sử.

Ông Stockman nói trên “American Thought Leaders” (Tư tưởng các nhà Lãnh đạo Hoa Kỳ) của EpochTV, “Vì vậy, quý vị phải hiểu rằng vấn đề lớn trên thế giới ngày nay là Fed, các ngân hàng trung ương, tất cả họ đã tham gia vào đoàn xe của các cỗ máy máy in tiền lớn.” 

Fed đã tăng lãi suất quỹ liên bang chuẩn lên 500 điểm căn bản kể từ tháng 03/2022, tăng từ mức gần như bằng không. Chu kỳ thắt chặt này đã nâng phạm vi mục tiêu lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Các ngân hàng trung ương khác, từ Ngân hàng Canada đến Ngân hàng Trung ương Âu Châu, đã áp dụng các cơ chế thắt chặt tương tự.

Vì mọi thứ đã xảy ra trước, trong, và sau đại dịch, ông Stockman đã khuyến nghị “dọn dẹp nhà cửa từ trên xuống dưới” tại Fed và các ngân hàng trung ương khác.

Ông nói: “Chúng ta cũng cần nhận ra rằng [chính] tất cả những khoản tiền dễ dàng này, những mức lãi suất cực thấp vốn đã cho phép Quốc hội chi tiêu như không có ngày mai để tăng nợ quốc gia.”

Không bền vững

Nhưng ông theo Stockman, trong khi các biện pháp trong thời kỳ đại dịch này đã làm giảm tiền lương và sức mua của người Mỹ, thì những chính sách mở rộng này cũng đã khiến chính phủ liên bang tích lũy khoản nợ to lớn, dẫn đến những thách thức về hạn mức nợ hiện tại.

Ông nói: “Không có gì trong số này thực sự bền vững. Điều đó không đại diện cho cái mà tôi gọi là kinh tế học lành mạnh, tiền tệ lành mạnh, hay tài chính công lành mạnh. Tất cả đều là huyễn tưởng. Và bây giờ quý vị sẽ phải giải quyết hậu quả.”

Kể từ khi cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng COVID-19 bắt đầu, nợ quốc gia đã tăng vọt khoảng 8 ngàn tỷ USD, và khoảng 7 ngàn tỷ USD đã được bơm vào nguồn cung tiền quốc gia.

Hạ viện đã thông qua thỏa thuận mức trần nợ lưỡng đảng do Tổng thống Joe Biden, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa–California) và các nhóm đàm phán của họ soạn thảo. Thỏa thuận đó giữ nguyên hạn mức nợ cho đến 01/01/2025.

71 thành viên Đảng Cộng Hòa và 46 thành viên Đảng Dân Chủ đã phản đối gói thỏa thuận Biden–McCarthy này. Các thành viên của nhóm họp kín GOP đã lập luận rằng thỏa thuận này không có đủ tác động; cánh cấp tiến của Đảng Dân chủ thì phản bác rằng nó đã đi quá xa.

Ông Stockman, tác giả quyển sách bán chạy nhất “The Great Deformation” (Đại Bóp méo) và “The Great Money Bubble” (Đại Bong bóng Tiền tệ), đã mô tả kế hoạch này là “một trò lừa đảo” và “sự lừa dối hoàn toàn”.

“Họ chẳng tiết kiệm được gì cả. Họ thực sự đã chi nhiều tiền hơn để tiết kiệm một chút,” ông nói, nhưng tính theo mức ròng, xét về bức tranh toàn cảnh mà chúng ta đang nói đến ở đây, đó hoàn toàn là trò lừa đảo. Đây là những gì mà dự luật này có đầy rẫy: những trò lừa đảo. Lừa đảo nối tiếp lừa đảo. Đó là toàn bộ những gì có ở đây.”

Bất chấp những lời chỉ trích từ dàn hợp xướng của các thành viên Đảng Cộng Hòa, ban lãnh đạo GOP đã tuyên bố rằng đây chỉ là bước khởi đầu cho những nỗ lực rộng lớn hơn của đảng này nhằm khôi phục trách nhiệm tài chính ở Hoa Thịnh Đốn. Các nhà lãnh đạo Đảng Cộng Hòa đã ca ngợi báo cáo mới nhất của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính rằng giới hạn theo luật định đối với tài trợ cho chi tiêu tùy nghi của tài khóa 2024 và 2025 sẽ tương ứng là 1.59 ngàn tỷ USD và 1.606 ngàn tỷ USD.

Nhưng ông Stockman cho biết ông không nghĩ rằng gói này giúp giải quyết được các đóng góp căn bản trong dài hạn cho ngân sách và các nguyên nhân dẫn đến nợ quốc gia: quốc phòng, chi tiêu bắt buộc của chính phủ, và lãi suất.

Chi tiêu quốc phòng trong tài khóa 2024 được giới hạn ở mức 886 tỷ USD. Đề nghị ngân sách năm 2024 của ông Biden dự báo rằng thâm hụt tích lũy sẽ đạt tổng cộng khoảng 3.1 ngàn tỷ USD vào năm 2033, nhưng CBO dự đoán rằng thỏa thuận này sẽ cắt giảm 188 tỷ USD các khoản lãi suất liên bang phải trả. Chi tiêu bắt buộc thì đã được để nguyên.

Ông Stockman lưu ý, “Đó là hơn 85% của toàn bộ dòng chi tiêu dự kiến ​​là 80 ngàn tỷ USD trong 10 năm tới,” đồng thời cho biết thêm rằng các biện pháp này “đạt được việc làm tròn sai số ở điều kiện tốt nhất.”

Nhắc lại lời khẳng định gần đây của cựu dân biểu Tự do Justin Amash, ông Stockman cho biết ông tin rằng Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa chỉ đơn thuần là “trì hoãn… thêm hai năm nữa.”

Cần những thay đổi sâu rộng

Cuối cùng, Hoa Thịnh Đốn sẽ cần thực hiện những thay đổi sâu rộng và sử dụng các công cụ mới để giải quyết chính sách ngân sách. Ông Stockman lưu ý rằng, mức trần nợ là đòn bẩy duy nhất còn lại đối với các quan chức Hoa Kỳ, nhưng không bên nào sẽ làm bất cứ điều gì quyết liệt chừng nào các hãng thông tấn lâu đời liên tục cảnh báo về một “ông ‘ba bị’ vỡ nợ” sẽ gây ra cuộc khủng hoảng tài chính.

Cách duy nhất để khắc phục được vấn đề nợ là thông qua cuộc cách mạng chính trị cấp cơ sở và áp đặt các giới hạn theo nhiệm kỳ – ông Stockman đề nghị sáu năm ở Hạ viện, một nhiệm kỳ ở Thượng viện, và sáu năm cho một tổng thống không tái tranh cử.

Ông Stockman nói: “Đó là sự thay đổi sâu rộng. Đó là sự thay đổi trong nhịp điệu căn bản và cấu trúc của cách thức hoạt động của hệ thống chính trị của chúng ta. Và nó nghe có vẻ hơi có quan điểm cực quan và bất khả thi, nhưng trừ phi chúng ta làm điều gì đó như thế, còn không thì hệ thống này sẽ không thay đổi.”

Dự luật giới hạn nợ được Thượng viện thông qua hôm 01/06.