Làm sạch không khí trong nhà để hạn chế phơi nhiễm virus

Sử dụng máy lọc không khí thông thường trong phòng có thể loại bỏ 99% hạt khí dung trong vài phút

Làm giảm nồng độ virus trong không khí là một chiến lược giảm các bệnh do virus gây ra; điều này cũng có thể cải thiện các vấn đề sức khỏe liên quan đến ô nhiễm không khí trong nhà. Máy lọc không khí di động, còn được gọi là máy làm sạch không khí di động, là một trong những cách dễ dàng nhất để thực hiện điều đó.

Nhà xuất bản Đại học Cambridge đã công bố một nghiên cứu gần đây về việc đánh giá sử dụng máy làm sạch không khí di động nhằm giảm sự lây truyền virus qua đường khí dung, cụ thể là COVID-19, trong môi trường bệnh viện. 

Máy lọc không khí làm giảm số lượng các hạt khí dung 

Một bài báo được đăng trên Tạp chí Kiểm soát Nhiễm trùng và Dịch tễ Bệnh viện vào tháng 06/2020 cho thấy rằng việc sử dụng máy lọc không khí trong phòng khám răng có thể là một “biện pháp bảo vệ bổ sung”.

Các tác giả đã trích dẫn một nghiên cứu trước đây được công bố năm 2010 cho thấy việc sử dụng máy lọc không khí ở những vị trí cụ thể giúp giảm đáng kể các hạt khí dung (giọt bắn), và có khả năng giảm tới 95% lượng hạt khí dung mà nhân viên y tế tiếp xúc.

Các nhà khoa học đã đo hiệu quả lọc của hai loại bộ lọc không khí, và phát hiện ra rằng những loại có bộ lọc không khí dạng hạt hiệu quả cao (HEPA) H12 có thể loại bỏ 83% hạt khí dung, và đề nghị rằng bộ lọc HEPA có thể bảo vệ nhân viên y tế khi làm các thủ thuật nha khoa tạo ra lượng lớn hạt khí dung.

Nghiên cứu mới đây được thực hiện tại một bệnh viện chuyên khoa công lập ở Melbourne, Úc Châu. Tuyến chăm sóc cấp 3 này thường ở một cơ sở hiện đại cần sử dụng quy trình tiên tiến và phức tạp do các bác sĩ chuyên khoa phụ trách. Các nhà nghiên cứu sử dụng hạt khí dung từ glycerin thay cho các hạt khí dung chứa virus để theo dõi sự lây truyền từ phòng bệnh sang hành lang và phòng y tá.

Các nhà nghiên cứu đã so sánh tỷ lệ làm sạch được đo tại các hành lang có và không có bộ lọc HEPA theo thời gian. Họ phát hiện rằng “Với hai máy làm sạch không khí gia dụng nhỏ trong một phòng bệnh của một khu bệnh viện, có thể loại bỏ 99% hạt khí dung trong vòng 5.5 phút.”

Họ kết luận: “Máy làm sạch không khí có thể hữu ích trong các môi trường lâm sàng, giúp giảm nguy cơ lây nhiễm virus đường hô hấp qua các hạt khí dung. Việc sử dụng máy làm sạch không khí cũng dễ dàng khai triển và có khả năng tiết kiệm chi phí cho nhiều cơ sở y tế khác nhau.”

Không khí sạch hơn có thể làm chậm quá trình lây nhiễm

Cơ quan Bảo vệ Môi trường cũng khuyến nghị nên sử dụng máy làm sạch không khí và bộ lọc HVAC nhằm giảm tải lượng virus trong phòng, chẳng hạn như nhà riêng hoặc cơ quan làm việc, đặc biệt là khi gặp khó khăn trong việc thông khí với bên ngoài, để giảm các chất gây ô nhiễm trong không khí. EPA nhấn mạnh rằng thông gió và lọc là các cách giúp giảm nguy cơ, nhưng không thể ngăn chặn virus.

Máy làm sạch không khí di động có thể hữu ích khi mức ô nhiễm không khí ngoài trời cao, hoặc khi nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và sự an toàn của con người. EPA khuyến nghị rằng các bộ lọc không khí có thể loại bỏ các hạt có kích thước từ 0,1 đến 1 mcm.

Để lựa chọn chính xác, hãy chọn thiết bị được thiết kế theo mét vuông diện tích không gian và có tốc độ lọc sạch khói thuốc (CADR for smoke) cao. 

Một số thiết bị được thiết kế để loại bỏ phấn hoa hoặc bụi, là những hạt lớn hơn nhiều so với virus. Sự lựa chọn thứ hai là hệ thống sưởi trung tâm hoặc bộ lọc HVAC thường được lắp đặt bởi một chuyên gia HVAC, có thể lọc không khí trong toàn bộ ngôi nhà, văn phòng làm việc, trường học và tòa nhà thương mại.

EPA khuyến nghị nên xem xét việc bổ sung một bộ lọc không khí di động cho bộ lọc của toàn bộ tòa nhà khi khó đạt được sự thông gió đầy đủ. Thay bộ lọc thường xuyên như nhà sản xuất khuyến nghị cũng rất quan trọng để bộ lọc hoạt động bình thường.

Một số cách cải thiện thông khí tự nhiên

Vào tháng 5, CDC đã công bố một nghiên cứu về Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cho thấy sự thông khí có thể làm giảm 39% sự lây lan của COVID-19 trong trường học. Các hệ thống trường học đã sử dụng một số phương cách thông khí bao gồm mở cửa sổ, mở cửa ra vào, và sử dụng quạt. Khi kết hợp thông khí với bộ lọc HEPA, tỷ lệ nhiễm bệnh giảm xuống còn 48%. 

Những ngôi nhà tân tiến hơn thường kín gió và tiết kiệm năng lượng (energy-efficient). Hiệu quả cao hơn đi kèm với hóa đơn thấp hơn và thải ít khí carbon hơn. Nhưng mặt trái của việc cắt giảm năng lượng là thiếu thông khí, nguy cơ tích tụ độ ẩm và tăng khả năng tích tụ các chất ô nhiễm không khí trong nhà.

EPA khuyến cáo nên sử dụng các biện pháp thích hợp giúp thông khí trong phòng với không khí ngoài trời để giảm nồng độ các chất gây ô nhiễm trong không khí, chẳng hạn như virus. Thận trọng khi sử dụng quạt để thông gió xung quanh trẻ em. Hãy đặt những chiếc quạt ngoài tầm với của trẻ nhỏ và bảo đảm chúng không bị rơi. EPA và CDC đưa ra một số đề nghị nhằm cải thiện sự thông khí tự nhiên, bao gồm:

• Mở cửa sổ và cửa chắn khi có thể.
• Sử dụng quạt cho toàn bộ ngôi nhà hoặc hệ thống làm mát bay hơi nếu có.
• Mở cửa hút gió bên ngoài của hệ thống HVAC (thường ít khi có).
• Bật hệ thống quạt  khi sử dụng phòng tắm.
• Tránh thông khí với bên ngoài khi mức độ ô nhiễm ngoài trời cao, hoặc khi thời tiết quá nóng, quá lạnh, hoặc ẩm ướt. Thay vào đó, hãy mở cửa sổ trong nhà 15 phút mỗi ngày. 
• Nếu nhiệt độ bên trong và bên ngoài nhà tương đương nhau và ít có gió, cần sử dụng quạt hoặc mở cửa sổ trước nhà để thông khí.
• Có thể cải thiện việc thông khí bằng cách mở cửa sổ rộng hẹp  khác nhau. 
• Nếu không có đủ các luồng không khí, hãy tính đến việc sử dụng nhiều quạt để thông khí giữa hai cửa sổ.

Ô nhiễm không khí trong phòng gây hại cho sức khỏe

Một nghiên cứu chuyên biệt đối với hạt khí dung đã chứng minh tỷ lệ làm sạch [các hạt khí dung] là đáng khích lệ, tác động tốt đến việc làm sạch không khí trong nhà. EPA phát hiện rằng ô nhiễm không khí trong nhà thường cao hơn ô nhiễm ngoài trời từ 2 đến 5 lần và đôi khi là 100 lần.

Vì hầu hết mọi người dành đến 90% thời gian ở trong nhà, cho nên làm thông gió cho ngôi nhà của bạn là điều cần thiết. Theo WHO, 90% dân số thế giới đang sống ở những khu vực có mức độ ô nhiễm cao hơn mức an toàn.

Vật chất dạng hạt mịn có kích thước nhỏ hơn 2.5 mcg (PM2.5) là một chỉ số về ô nhiễm không khí. Loại ô nhiễm này bao gồm các hạt nhỏ hơn sợi tóc tới 30 lần, là một trong những thành phần được nghiên cứu rộng rãi nhất.

Các vật chất dạng hạt mịn có thể tích tụ trong nhà, làm tăng nguy cơ bị một số vấn đề sức khỏe. Trong một nghiên cứu trên hơn 20,000 người sống ở Trung Quốc, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc tiếp xúc với không khí độc hại có thể làm giảm trí thông minh.

Các bằng chứng mới đây đã cho thấy PM2.5 có thể có vai trò trong một số bệnh không liên quan đến ô nhiễm không khí, bao gồm bệnh tiểu đường, rối loạn tăng động giảm chú ý, tự kỷ, và hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.

Các nghiên cứu được công bố năm 2019 cũng đã chứng minh ô nhiễm không khí có liên quan đến các nguy cơ sức khỏe tâm thần bao gồm các vấn đề tâm thần, lo lắng, và trầm cảm. Sử dụng các cách lọc không khí và thông khí tương tự cũng có thể giúp giảm ô nhiễm không khí trong nhà, và là một trong những cách giúp bảo vệ sức khỏe tổng quát của bạn.

Tiến sĩ Joseph Mercola là người sáng lập Mercola.com, một bác sĩ chấn thương chỉnh hình, tác giả bán chạy nhất và nhận được nhiều giải thưởng trong lĩnh vực sức khỏe tự nhiên. Ông hướng đến thay đổi mô hình y tế hiện đại bằng cách cung cấp cho mọi người nguồn tài nguyên quý giá để họ kiểm soát sức khỏe của mình.