Lần đầu tiên Hoa Kỳ được ‘tiếp cận toàn bộ’ các công ty kế toán của Trung Quốc

ANDREW THORNEBROOKE 

Theo cơ quan kiểm toán hàng đầu của quốc gia, lần đầu tiên Hoa Kỳ được toàn quyền kiểm tra và điều tra các công ty kế toán ở Trung Quốc.

Hội đồng Giám sát Kiểm toán Công ty Đại chúng Hoa Kỳ (PCAOB) cho biết hôm 15/12 rằng họ đã có được toàn quyền tiếp cận các công ty ở Trung Quốc sau nhiều năm bị Trung Cộng từ chối.

Chủ tịch PCAOB Erica Williams cho biết: “Lần đầu tiên trong lịch sử, PCAOB có toàn quyền tiến hành kiểm tra và điều tra các công ty kế toán đã ghi danh có trụ sở tại Trung Quốc đại lục và Hồng Kông.”

Thông báo này có nghĩa là khoảng 200 công ty Trung Quốc, trong đó có đại công ty thương mại điện tử Alibaba, sẽ không còn nguy cơ bị hủy niêm yết khỏi các sàn giao dịch chứng khoán của Hoa Kỳ. Điều đó cũng mở ra một chương mới trong cuộc đấu tranh giữa chính quyền Trung Cộng và các đối tác phương Tây của họ về tính minh bạch và những tác động đối với an ninh quốc gia trong các mối liên hệ của chính quyền cộng sản với các thị trường ở Hoa Kỳ.

Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh đã đạt được một thỏa thuận mang tính bước ngoặt hồi tháng Tám để giải quyết một tranh chấp kéo dài về việc tuân thủ kiểm toán của các công ty Trung Quốc niêm yết tại Hoa Kỳ. Các nhà chức trách ở Trung Quốc từ lâu đã phản đối việc cho phép các cơ quan quản lý ngoại quốc kiểm tra các công ty kế toán địa phương, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Thỏa thuận này trao cho PCAOB quyền tiếp cận đầy đủ vào các giấy tờ làm việc kiểm toán của Trung Quốc mà không được chỉnh sửa, quyền lấy lời khai từ nhân viên công ty kiểm toán ở Trung Quốc, cũng như được toàn quyền lựa chọn công ty mà họ kiểm tra.

Cô Williams cho biết bước tiến này sẽ không thể thực hiện được nếu không có Đạo luật về Trách nhiệm Giải trình của các Công ty Ngoại quốc năm 2020, vốn đòi hỏi các công ty niêm yết công khai trên thị trường Hoa Kỳ phải tiết lộ thông tin kiểm tra từ các khu vực tài phán ngoại quốc hoặc phải đối mặt với một lệnh cấm giao dịch.

Cô nói: “Quyền tiếp cận chưa từng có tiền lệ trong lịch sử này chỉ có thể thực hiện được nhờ đòn bẩy mà Quốc hội tạo ra bằng cách thông qua Đạo luật về Trách nhiệm Giải trình của các Công ty Ngoại quốc.”

“Các nhà đầu tư ngày nay được bảo vệ nhiều hơn nhờ sự lãnh đạo của Quốc hội, và tôi muốn gửi lời cảm ơn đến các Thành viên của Hạ viện và Thượng viện vì những nỗ lực không ngừng của họ để buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm.”

Cô Williams cho biết PCAOB có toàn quyền quyết định lựa chọn các công ty để kiểm toán và đã chọn KPMG Hoa Chân ở Trung Quốc và PricewaterhouseCoopers ở Hồng Kông.

Cô cho biết các quan chức Hoa Kỳ đã có được “quyền tiếp cận thuận lợi” vào tất cả thông tin họ yêu cầu trong quá trình kiểm tra kéo dài 7 tuần, nhưng cũng xác định được “nhiều thiếu sót tiềm ẩn”.

Cô Williams từ chối nêu rõ các loại thiếu sót này nhưng cho biết những khuyết điểm này phù hợp với những gì các thanh tra kiểm toán đã thấy ở các khu vực pháp lý khác trong các cuộc kiểm tra lần đầu.

Cô Williams nói: “Không nên hiểu sai thông báo hôm nay theo bất kỳ cách nào như là một chứng nhận về tính lành mạnh cho các công ty ở Trung Quốc đại lục và Hồng Kông. Đây là sự công nhận rằng, lần đầu tiên trong lịch sử; chúng tôi có thể thực hiện các cuộc kiểm tra và điều tra đầy đủ và kỹ lưỡng để giải quyết tận gốc các vấn đề tiềm ẩn và buộc các công ty phải có trách nhiệm khắc phục những vấn đề đó.”

“Nếu chính quyền CHND Trung Hoa [Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa] cản trở hoặc không tạo điều kiện cho PCAOB tiếp cận, bằng bất kỳ cách nào và tại bất kỳ thời điểm nào trong tương lai, Hội đồng này sẽ hành động ngay lập tức để xem xét nhu cầu đưa ra quyết định mới.”