Liệu pháp ‘Tắm âm thanh’ tốt cho bạn như thế nào?

MELISSA DIANE SMITH

Hãy hình dung cảnh những chú voi đang nghe âm thanh phát ra từ những chiếc chuông bát (singing bowl) kiểu Himalaya gần chúng và trở nên thư giãn hơn trong suốt quá trình chăm sóc y tế như chăm sóc chân, kiểm tra mắt, chăm sóc da, và thậm chí là lấy máu. Có thể thấy những cảnh quay ghi lại điều này tại Trang trại Voi Patara – một trang trại phục hồi sức khỏe và chăm sóc sinh sản cho voi ở Thái Lan – trong bộ phim năm 2021 “Going Om: An Exploration of Sound, Vibration, Energy and Wellness”.

“Khi chứng kiến điều này tác động đến những chú voi, tôi thực sự hứng thú và làm bộ phim này ” cô Christina Grozik, đạo diễn của bộ phim chia sẻ. 

Nếu việc nghe âm thanh từ những chiếc chuông bát giúp những động vật nặng, to lớn như voi bớt căng thẳng, cảm thấy khỏe hơn và bước vào trạng thái sẵn sàng chấp nhận nhiều quy trình chăm sóc sức khỏe hơn, thì liệu pháp này có thể giúp gì cho chúng ta? Nghiên cứu cho thấy nhiều tác động tương tự và có thể còn hơn thế nữa.

Sound bath là gì?

Sound bath là một liệu pháp dùng các rung động âm thanh để thư giãn tâm trí và cơ thể. Trong khi tắm âm thanh – đôi khi được gọi là thiền âm thanh – những người tham gia thường ngả lưng trên sàn nhà hoặc trên bàn mát-xa, hoặc ngồi, trong khi người trị liệu chơi nhiều loại âm thanh bằng các loại nhạc cụ khác nhau. Các nhạc cụ phổ biến nhất được dùng để tắm âm thanh là chuông bát Himalaya (còn gọi là Tây Tạng), chuông pha lê cỡ lớn (20–30 cm), cồng, và các loại chuông rung nhỏ, nhưng đàn hạc, sáo, trống, hoặc các nhạc cụ khác của thổ dân da đỏ cũng có thể được dùng.

Những người tham gia nhắm mắt lại và lắng nghe. Họ “tắm mình” trong âm thanh, và thường cảm nhận sự rung động của âm thanh nhạc cụ bên trong cơ thể họ.

Tập trung vào âm thanh giúp tâm trí luôn chú tâm, vì vậy nhiều người cảm thấy dễ dàng thư giãn, làm dịu tâm trí đang lo lắng quá mức hoặc đang hoạt động quá mức, và thậm chí đạt được trạng thái an định như thiền hơn là khi không có âm thanh nào cả.

Nhu cầu về một hình thức giảm căng thẳng dễ thực hiện

Căng thẳng có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch và chức năng nhận thức, đồng thời làm tăng nguy cơ bị bệnh kinh niên. Căng thẳng cũng liên quan đến nhiều bệnh tim, tiểu đường, nghiện ngập và các vấn đề sức khỏe tâm thần.

Khi chúng ta căng thẳng, hệ thần kinh giao cảm sẽ hoạt động quá mức (được gọi là phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy) và giảm hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm (được gọi là trạng thái nghỉ ngơi và tiêu hóa.)

Thiền định đã chứng minh tác động tích cực đáng kể đến hệ thần kinh, làm tăng hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm, và do đó làm giảm căng thẳng tổng thể. Nhưng khó khăn phổ biến khi thực hành thiền là thời gian, sự kiên nhẫn, và kỷ luật cần thiết. Vì thế một hình thức thư giãn và giảm căng thẳng – dễ dàng, thụ động, không đòi hỏi quá trình học tập khó khăn, hoặc hầu như không có bất kỳ kỷ luật nào – có thể đem lại lợi ích to lớn cho sức khỏe và hạnh phúc của con người.

Một số nghiên cứu cho thấy ‘tắm âm thanh’ có thể là loại liệu pháp này.

Lợi ích sức khỏe của liệu pháp tắm âm thanh

Mặc dù không có nghiên cứu sâu rộng về tác động sức khỏe của liệu pháp tắm âm thanh, trong bốn nghiên cứu và một nghiên cứu tổng quan, tắm âm thanh đã được chứng minh là đem lại nhiều lợi ích sức khỏe về mặt cảm xúc, tinh thần và thể chất. Chi tiết và kết quả từ mỗi nghiên cứu được trình bày sau đây.

Hiệu quả cải thiện sức khỏe và giảm đau

Một nghiên cứu được công bố trên Tập san Y học Tích hợp Dựa trên Bằng chứng năm 2017 cho thấy rằng việc tắm thiền định âm thanh kéo dài một tiếng giúp người tham gia giảm căng thẳng, tức giận, mệt mỏi, lo lắng và trầm cảm, đồng thời làm tăng sức mạnh tinh thần. Những người tham gia nghiên cứu cũng thường đánh giá cơn đau của họ thấp hơn sau khi tắm âm thanh so với trước khi tắm âm thanh – mặc dù cần phải nghiên cứu thêm để xác định xem mức độ giảm đau có ý nghĩa thống kê hay không.

Thiền âm thanh đã dùng một loạt các chuông bát [bằng đồng] Tây Tạng, chuông pha lê, cồng chiêng, chuông lắc, và kèn thổ dân (didgeridoos). Nhạc cụ chính được dùng là chuông bát trong 95% thời lượng của buổi học. Những người chưa bao giờ tắm âm thanh sau đó cảm thấy ít căng thẳng và lo lắng hơn đáng kể so với những người đã từng tắm âm thanh trước đó.

Giảm lo âu và trầm cảm

Một nghiên cứu khác, được thực hiện trong hai tháng tại một trung tâm chăm sóc sức khỏe, cho thấy nhiều lợi ích tâm lý và sinh lý liên quan đến việc tắm âm thanh chuông bát Himalaya trong 40 phút – được xác thực không chỉ thông qua bảng câu hỏi mà còn bằng cách dùng các phương pháp đo sự thay đổi nhịp tim để đánh giá khách quan sức khỏe tâm lý và độ căng thẳng trong suốt buổi thử nghiệm. Được công bố trên Tập san Quốc tế về Thực hành và Nghiên cứu Liệu pháp Tâm lý vào năm 2020, nghiên cứu kết luận rằng liệu pháp này “có thể giúp giảm lo lắng và tâm trạng trầm cảm, đồng thời đem lại sự thả lỏng cho cả tâm và thân.”

Thư giãn sâu

Một nghiên cứu so sánh được công bố trên Tập san Trị liệu Hành vi và Sức khỏe Tâm thần năm 2019 cũng cho thấy những chiếc chuông bát Himalaya có thể kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm và giúp mọi người đạt được sự thư giãn sâu chỉ trong 20 phút. Về mặt thống kê, sự thư giãn này vượt trội hơn là chỉ nằm xuống và nhắm mắt trong im lặng, ngay cả khi được đo bằng chỉ số căng thẳng và các thông số sinh lý biến thiên nhịp tim. Cụ thể, chỉ số căng thẳng tiếp tục giảm một cách đáng kể sau mỗi năm phút trong suốt buổi lắng nghe chuông bái Himalaya.

Cải thiện tâm trạng, mệt mỏi, huyết áp, nhịp tim, và nhiều lợi ích khác

Một đánh giá bốn nghiên cứu trước đây đã xem xét nhiều bằng chứng chọn lọc hơn về tác động của chuông bát lên sức khỏe con người. Một trong những nghiên cứu khảo sát tác động đối với bệnh nhân ung thư di căn, và một nghiên cứu khác xem xét những người bị đau cột sống kinh niên. Đánh giá cho thấy những cải thiện trong tình trạng sức khỏe tự báo cáo, bao gồm giảm đau buồn, lo lắng, trầm cảm, mệt mỏi, căng thẳng, tức giận, nhầm lẫn và cải thiện sức sống, cũng như những cải thiện được đo lường một cách khách quan về huyết áp, nhịp tim, nhịp hô hấp, và các dấu hiệu khác cho thấy có sự cải thiện trong thư giãn và giảm căng thẳng.

Giảm lo lắng trước khi phẫu thuật

Tắm âm thanh cũng giúp giảm bớt lo lắng trước khi phẫu thuật. Một nghiên cứu được công bố trên Tập san Anesthesiology Research and Practice vào năm 2018 có 60 người tham gia. Một nửa được yêu cầu nghe nhạc của chuông bát Tây Tạng trước khi phẫu thuật, và 30 người còn lại được cung cấp tai nghe không có nhạc. Các nhà nghiên cứu đã thực hiện các bài kiểm tra sinh lý, tâm lý và nhận thấy rằng nhịp tim và các chỉ số quan trọng khác biểu thị mức độ lo lắng đã được cải thiện ở những người đã nghe nhạc.

Đây là nghiên cứu đầu tiên kiểm tra ảnh hưởng của việc nghe nhạc chuông bát Tây Tạng đối với chứng lo âu trước phẫu thuật. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng nghe nhạc Tây Tạng có thể giúp bệnh nhân kiểm soát sự lo lắng trước khi phẫu thuật, và phương pháp này là một giải pháp can thiệp không xâm lấn, dễ thực hiện, và nên được xem xét để thực hành lâm sàng.

Vật lý và lý sinh của tắm âm thanh

Trong một bài báo về vật lý và lý sinh của việc chữa lành bằng âm thanh, nhà sinh học và thần kinh học William Softky – người đã dành sự nghiệp của mình để nghiên cứu lý thuyết toán học về cách chất lỏng trong não tương tác với các [vật] thể rung động – giải thích rằng “các mẫu âm thanh mạch lạc có thể giúp hệ thần kinh tự điều chỉnh, tương tự cách mà các bộ điều chỉnh giúp các chuyên gia điều chỉnh đàn piano hoặc đàn hạc.”

Ông giải thích thêm rằng hệ thống thần kinh của tổ tiên thời kỳ đồ đá cũ của chúng ta đã tự điều chỉnh tốt khi môi trường ngoài trời đơn giản và tự nhiên. Nhưng với tất cả những âm thanh đến từ thế giới bên ngoài của chúng ta ngày nay – gồm cả những âm thanh mà chúng ta gọi là ‘ô nhiễm tiếng ồn’ cũng như những âm thanh nhân tạo mà chúng ta gọi là ‘giải trí’ và ‘kết nối’ – hệ thống thần kinh quản lý rung động tinh vi của chúng ta có thể bị mất khả năng hiệu chỉnh.

Ông Softky viết: “Giải pháp cho sự khốn khổ về tinh thần do một môi trường âm thanh khử hiệu chỉnh tạo ra là quay trở lại môi trường hiệu chỉnh, chẳng hạn như tắm âm thanh.

Tắm âm thanh là một liều thuốc giải độc cho tình trạng quá tải truyền thông – một cách dễ dàng để rút phích cắm khỏi điện thoại di động và các thiết bị điện tử khác của chúng ta, sống chậm lại, và lắng nghe âm thanh chữa bệnh cho phép cơ thể giảm căng thẳng và đủ thư giãn để tự chữa lành dễ dàng hơn.

Điều gì sẽ xảy ra trong khi tắm âm thanh trực tuyến

Để thử loại ‘tắm âm thanh’ có thể đem lại một số hiệu ứng thư giãn tại nhà riêng trong sự thoải mái, hãy tìm kiếm ‘tắm âm thanh’ hoặc ‘tắm âm thanh thiền’ trên YouTube và mở một video bạn thấy hay.

Nhắm mắt lại, tập trung vào hơi thở và lắng nghe. Tất cả chúng ta đều là những sinh vật có khả năng rung động độc đáo; vì vậy nếu bạn không thích loại âm thanh này, hãy thử nghe âm thanh khác bằng nhạc cụ khác nhau để xem loại nào giúp bạn cảm thấy tốt nhất.

Nếu có nhiều tiếng ồn khác xung quanh, bạn có thể muốn đeo tai nghe để có thể chặn những tiếng ồn khác.

Điều gì sẽ xảy ra trong tắm âm thanh trực tiếp

Để nghe âm thanh tốt hơn và trải nghiệm cảm giác toàn thân hấp thụ các rung động, hãy thử tắm âm thanh trực tiếp – tắm âm thanh nhóm hoặc tắm âm thanh cá nhân – từ một nhà trị liệu chữa bệnh bằng âm thanh trong khu vực của bạn.

Lưu ý: Nếu bạn bị động kinh, rối loạn tâm thần được chẩn đoán, máy tạo nhịp tim, van nhân tạo hoặc các bộ phận kim loại do bất kỳ cuộc phẫu thuật nào bên trong cơ thể, hãy hỏi bác sĩ trước khi thử tắm âm trực tiếp hoặc các loại liệu pháp âm thanh trực tiếp khác.

Hình thức, độ dài [thời gian], và vị trí của một lần tắm âm thanh có thể rất khác nhau, có thể kéo dài từ 5 đến 10 phút hoặc đến vài tiếng, nhưng thường kéo dài khoảng một tiếng.

Tắm âm thanh cũng có thể diễn ra ở nhiều nơi khác nhau, bao gồm cả các trung tâm thiền hoặc yoga và văn phòng của những người thực hành ‘tắm âm thanh’. Tắm âm ngoài trời có thể được tổ chức trong sân vườn hoặc công viên.

Điều quan trọng là bạn phải mặc quần áo thoải mái, và lưu ý những gì cần mang theo trong danh sách hoặc quảng cáo cho từng loại tắm âm thanh trực tiếp. Tùy thuộc vào vị trí của phòng tắm âm, các học viên thường khuyến khích người tham gia mang theo một tấm thảm yoga, chăn, gối, gối mắt hoặc ghế gấp, và một chai nước để uống khi cần thiết.

Để đạt được hiệu quả cao nhất, hãy xóa lịch trình của bạn trước và đặc biệt là sau khi “ngâm mình” trong buổi tắm âm thanh để mở rộng lợi ích của cảm giác thư giãn, thanh thản và yên tĩnh.