Lược sử về tinh thần hiệp sĩ

Chúng ta đã đọc những câu chuyện về Vua Arthur và các Hiệp sĩ Bàn tròn, xem các bộ phim “Ivanhoe”, “Robin Hood”, và xem những cuốn sách ảnh có những người đàn ông mặc áo giáp từ thời cổ xưa. Một cuốn sách yêu thích nhất của tôi là cuốn tiểu thuyết năm 1891 của Howard Pyle, “Men of Iron”, kể về câu chuyện của Myles Falworth, đầu tiên là một cận thần rồi sau đó là một hiệp sĩ, và những cuộc đấu tranh để lấy lại danh dự cho cha ông.

Có lẽ được truyền cảm hứng một cách vô thức bởi các hiệp sĩ và tinh thần hiệp sĩ, tôi đã dành hai năm học cao học để lấy bằng thạc sĩ và thực hiện một năm làm tiến sĩ nghiên cứu về thời Trung cổ. Trong luận văn thạc sĩ, tôi đã viết về Vua Henry III, người kế vị Vua John nổi tiếng của thời đại “Robin Hood”. Tôi cũng rất thích tìm hiểu về một trong những người cố vấn của vua là William Marshal, một hiệp sĩ nổi tiếng thời đó.

Sự thay đổi của bản chất chiến tranh cùng việc đưa thuốc súng vào chiến trường cuối cùng đã đặt dấu chấm hết cho những chiến binh này. Họ đã biến mất từ ​​lâu và giờ chỉ còn xuất hiện trên phim ảnh và sách báo.

Nhưng tinh thần hiệp sĩ tồn tại lâu hơn nhiều.

Những người đàn ông cứng cỏi

Trong “Knight: The Warrior and World of Chivalry” ( Tạm dịch: Hiệp sĩ: Chiến Binh và Thế Giới của Tinh Thần Hiệp Sĩ), nhà sử học quân sự và chuyên gia về chiến tranh thời Trung cổ Robert Jones đã dành một chương nói về quá trình phát triển và thực hành tinh thần hiệp sĩ cách đây 1,000 năm. Ở đây, ông xem xét sự phát triển của một số quy tắc chiến tranh, vị thế dần dần độc tôn của một tầng lớp hiệp sĩ, sự hình thành các mệnh lệnh hiệp sĩ, sự phát triển của danh hiệu và huy hiệu, sự thành lập các quân lệnh như Hiệp sĩ Đền Thánh và Hiệp sĩ cứu tế, và những nỗ lực của Giáo hội nhằm chấm dứt tính bạo lực các trận chiến và cuộc chinh phạt.

Giống như một số người nổi tiếng ngày nay, những chiến binh thời Trung cổ này nhận thức sâu sắc về hình ảnh của họ. Họ khao khát được biết đến, cả trên chiến trường và trong các giải đấu, như những người dũng cảm có kỹ năng sử dụng kiếm và thương, có thể đánh bại tất cả kẻ thù. Khát vọng được công nhận về năng lực, sức mạnh, và lòng dũng cảm đã thôi thúc họ thực hiện những điều phi thường trong cuộc chiến  cũng như trong các trận so tài.

Tình yêu và danh dự

Trải qua vài trăm năm, văn học, thi ca, và phụ nữ thuộc tầng lớp thượng lưu đã giúp nâng cao các tiêu chuẩn của tinh thần hiệp sĩ.

Vào cuối thời Trung cổ, tình yêu kiểu hiệp sĩ – tình cảm thuần khiết của một hiệp sĩ dành cho nữ hoàng của mình hoặc một người phụ nữ khác trong triều đình, và việc anh ta thực hiện những hành động anh hùng để tôn vinh cô – đã trở thành trào lưu. Mức độ mà các hiệp sĩ thực sự thể hiện tình yêu vẫn còn gây tranh cãi, nhưng chắc chắn nó đã trở thành chủ đề cho bài hát của những nghệ sĩ hát rong và những câu chuyện các nhà thơ kể trong các hội trường.

Văn học viết vào cuối thời Trung cổ cũng thường xuyên đề cập đến hiệp sĩ. Bài thơ thế kỷ 14 “Sir Gawain and the Green Knight” (Tạm dịch: Ngài Gawain và Kỵ Sĩ Lục) đầu tiên đưa chúng ta đến tòa án của Arthur tại Christmastide để chứng kiến ​​hành vi hào hiệp của các hiệp sĩ với phụ nữ, sau đó là một nhiệm vụ với Ngài Gawain, người thánh thiện nhất trong các Hiệp sĩ của Bàn tròn. 

Được xuất bản vào năm 1485, tác phẩm “Le Morte d’Arthur” (Tạm dịch: Cái Chết của Vua Arthur) của Thomas Malory đã lý tưởng hóa tầng lớp hiệp sĩ và trở thành tài liệu tham khảo cho rất nhiều cuốn sách và bộ phim ngày nay về triều đình Vua Arthur. Malory viết cuốn sách này vào thời điểm những người đàn ông mặc áo giáp và cưỡi ngựa chiến sắp biến mất khỏi chiến trường, nhưng ông ấy đã gửi gắm vào câu chuyện và nhân vật của mình những đức tính mà ngày nay chúng ta sẽ liên tưởng đến một hiệp sĩ.

Dưới đây là một số đức tính hiệp sĩ trong các câu chuyện lãng mạn của Malory:

Giống như bất kỳ một hiệp sĩ nào, một hiệp sĩ phải thể hiện sức mạnh và bản lĩnh trên chiến trường.

Anh ấy hào phóng, chia sẻ với những người bạn đồng hành và thường xuyên cho người nghèo bất cứ thứ gì anh ta có.

Anh ấy trung thành với các nguyên tắc tôn giáo của mình.

Anh ấy cam kết bảo vệ phụ nữ, những người yếu thế và bị áp bức.

Anh ấy trung thành với vua và chúa của mình.

Anh ấy nhân từ và công bình.

Anh ấy kiên cường chịu đựng gian khổ.

Tinh thần hiệp sĩ: Thời kỳ Phục hưng

Mặc dù các hiệp sĩ và lâu đài đã trở thành quá khứ, quy tắc của tinh thần hiệp sĩ vẫn tồn tại và biến thành quy tắc của các quý ông. Chẳng hạn, những vị Tổ phụ Lập quốc của chúng ta có thể đã nổi dậy chống lại vua của họ, nhưng họ có đầy đủ những đức tính mà Malory đã nhắc đến.

Sau đó, khi nước Anh thời Victoria trở nên say mê thời Trung cổ, những lý tưởng về tinh thần hiệp sĩ này đã trở thành một phần của văn học và nghệ thuật. Tác phẩm “Ivanhoe” năm 1819 của Sir Walter Scott đã giúp khơi dậy mối quan tâm với nước Anh thời Trung cổ. Cuốn tiểu thuyết đã rất nổi tiếng cả ở Anh và Hoa Kỳ, và hiện được xem là một trong những cuốn sách mang tính bước ngoặt của thế kỷ 19. Các mô tả hư cấu của Scott về Vua Richard, Robin Hood, và những hiệp sĩ và phụ nữ đã giúp làm sống lại các giá trị của hiệp sĩ và tinh thần hiệp sĩ.

Thơ ca thời Victoria cũng phản ánh đức tính hào hiệp. Đọc “If” của Rudyard Kipling, chúng ta tìm thấy trong đó lời khuyên về chủ nghĩa khắc kỷ và danh dự mà có thể đã thu hút William Marshal. Ghé thăm Sir Henry Newbolt trong bài thơ “Play Up! Play Up! And Play the Game!” và các giá trị của thế kỷ 14 tương đồng với những giá trị của thời đại Victoria, người đã sáng tác bài thơ này. Tại đây, một chàng trai trẻ, giống như trợ thủ học việc của hiệp sĩ, học được những bài học trên các sân chơi mà sau này cậu sẽ đem theo khi tham gia trận chiến. Trong “Idylls of the King”, Alfred Lord Tennyson kể lại câu chuyện về vua Arthur, tình yêu của ông dành cho Guinevere, và sự sụp đổ của Vương quốc Anh.

Các họa sĩ thời tiền Raphael cũng bày tỏ lòng kính trọng đối với các hiệp sĩ và phụ nữ thời xưa. Các nghệ sĩ như Millais, Rossetti, Hunt, và những người khác đã đem đến cho thế giới nhiều tác phẩm mô tả các hiệp sĩ hào hiệp, với một trong những chủ đề phổ biến nhất là giải cứu một thiếu nữ khỏi nguy hiểm. Trong triển lãm “Các hiệp sĩ tiền Raphaelite: Tái hiện thế giới thời Trung cổ” (Pre-Raphaelite Knights: Reinventing the Medieval World), Bảo tàng Bowes của miền Bắc nước Anh giới thiệu một chuyến tham quan tuyệt vời qua video về một số bức tranh này.

Tinh thần hiệp sĩ đã biến mất?

Nhiều người, đặc biệt là phụ nữ, phàn nàn rằng tinh thần hiệp sĩ đã biến mất; đàn ông không còn cư xử như một quý ông nữa, rằng họ thiếu lịch thiệp và chải chuốt. Có thể sự thực phần nào đúng như vậy. Rốt cuộc, chúng ta đã loại các từ “Kính thưa quý bà và quý ông” ra khỏi bài phát biểu trước đám đông, và khi các ngôn từ biến mất, các khái niệm mà chúng đại diện cũng không còn.

Nhưng tinh thần hiệp sĩ không chỉ là lịch thiệp và tốt bụng. Bao hàm trong đó là cả những giá trị như danh dự, lòng trung thành, lòng dũng cảm, sự hào phóng về thời gian và tiền bạc, sẵn sàng bảo vệ phái yếu, và nghe có vẻ cổ hủ, là xem phụ nữ đúng là phụ nữ. Một số người cho rằng những đức tính này đã không còn ở nhiều nam giới. Chắc chắn truyền thông của chúng ta thường đưa tin những câu chuyện về những người đàn ông không thể đứng ra bảo vệ một người phụ nữ bị hành hung, những nhà lãnh đạo dường như không có chút cảm giác danh dự nào, và những người khác thất bại khi hoàn cảnh thử thách lòng dũng cảm của họ.

Nếu tinh thần hiệp sĩ đang biến mất, thì cái giá phải trả cho nền văn hóa của chúng ta sẽ rất lớn. Để phát triển những đức tính này, cần nhiều thế kỷ gây dựng và chắt lọc, và các đức tính hiệp sĩ là một số nền tảng cơ bản của xã hội chúng ta.

Mặt khác, khi tôi bỏ bài tin tức qua một bên và nhìn vào gia đình, bạn bè cùng hàng xóm chung quanh, tôi thấy rất nhiều người đàn ông vẫn cư xử bằng kiểu hiệp sĩ cổ điển. Họ tôn trọng phụ nữ, giúp đỡ người khác bất cứ khi nào có thể, và sống một cuộc đời trọng danh dự. Họ không cưỡi ngựa trắng và múa những cây kiếm sáng loáng, nhưng trong mắt tôi, họ là những hiệp sĩ – những người đàn ông mạnh mẽ đáng được tôn trọng và ngợi ca.

Tác giả Jeff Minick có bốn người con và một trung đội cháu chắt ở tuổi đang lớn. Ông dạy lịch sử, văn học và tiếng Latin tại Asheville, N.C. trong 20 năm. Hiện nay, ông sống và viết tại Front Royal, Virginia. Vui lòng truy cập JeffMinick.com để theo dõi blog của ông.