• NGÔN NGỮ KHÁC
    • UNITED STATES
    • CANADA
    • AUSTRALIA
    • UK, EUROPE
    • Chinese
    • Czech
    • Dutch
    • English
    • French
    • German
    • Hebrew
    • Indonesian
    • Italian
    • Japanese
    • Korean
    • Persian
    • Polish
    • Portuguese
    • Romanian
    • Russian
    • Slovak
    • Spanish
    • Swedish
    • Turkish
    • Ukrainian
  • GIỚI THIỆU
Epoch Times Tiếng Việt
Chủ nhật, 11/05/2025
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
  • Home
  • Premium
  • Hoa Kỳ
  • Trung Quốc
  • Việt Nam
  • Đông Dương
  • Tây Dương
  • Bình luận
  • Sức Khỏe
  • ETV Video
  • Tài Chính – Kinh Tế
  • Văn Hóa & Nghệ Thuật
  • Đời Sống
  • Khoa học
  • Công nghệ
  • More
ETV Rao vặt Premium Podcast Facebook Youtube
  • BÌNH LUẬN
  • HOA KỲ
  • MỸ - TRUNG
  • TRUNG QUỐC
  • ĐÔNG DƯƠNG
    • Á Châu
    • Úc Châu
    • Việt Nam
  • TÂY DƯƠNG
  • TÀI CHÍNH
  • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ĐỜI SỐNG
  • SỨC KHOẺ
  • KHOA HỌC
  • VIDEO
  • TIN MỚI NHẤT
  • TIN TIÊU ĐIỂM
  • TIN CHỌN LỌC
  • BẢN TIN ĐẶC BIỆT
  • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ETV SỨC KHỎE
  • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
  • SHEN YUN ZUO PIN new
  • Google connect icon
ĐẶT MUA BÁO IN
Mới nhất Tiêu điểm  Bình luận Share Email

Lũy Thầy tức LŨY ĐỒNG HỚI

BTV Epoch Times Tiếng Việt
BTV Epoch Times Tiếng Việt
Thứ sáu, 01/01/2021
bigger smaller Báo lỗi

Sau khi Nguyễn – Kim bị hàng tướng nhà Mạc là Dương – chấp – Nhất đánh thuốc độc chết, binh quyền giao cả lại cho Trịnh Kiểm để “phù Lê diệt Mạc”

Nguyễn Hoàng, con Nguyễn – Kim , sợ anh rể âm hại, mới nói với chị là Ngọc – Bảo xin Trịnh – Kiểm cho và trấn phía Nam.

Năm Mậu – Ngọ (1558), Trịnh – Kiểm tâu vua Lê – Anh – Tôn cho Nguyễn – Hoàng vào trấn Thuận – Hóa.

Nguyễn – Hoàng về Thuận – hoá rồi, bề ngoài tuy chưa ra mặt chống với họ Trịnh, nhưng bề trong hết sức lo sự phòng bị, luyện tập quân lính, xây đồn, đắp luỹ, chờ cơ – hội chống nhau với họ Trịnh.

Miền Nam, tuy có nhiều sông nhưng sông không giao – thông với nhau, lòng sông thường có cát nổi, thuyền bè đi lại hay bị ngưng – trệ, cho nên thuỷ – quân không thể bành trướng như ngoài Bắc có nhiều sông to, có kênh – đào liên – lạc. Vì vậy, nhà Nguyễn chú trọng đến việc mở mang lục quân và kiến – thiết các đồn – ải. 

Khi đồn – lũy đã kiên cố, binh lương đã sung – túc, chúa Sãi Nguyễn Phúc – Nguyên, con thứ sáu Nguyễn – Hoàng, mới ra mặt không thần phục họ Trịnh nữa, , và sai tướng chiếm đất Nam – Bố – chính ở phía Nam sông Linh – Giang làm thế ỷ – giốc.

Từ đó họ Trịnh và họ Nguyễn đánh nhau, quyết – liệt trong khoảng 45 năm trên đất Quảng – bình, Hà – tĩnh lúc bấy giờ.

Năm Đinh – mão (1621), Nam – Bắc khởi cuộc binh đao. Trịnh, Nguyễn đều dàn quân bên tả – ngạn sông Nhật – Lệ tục gọi là sông Đồng – hới, có một bức luỹ làm giới hạn.

Ad

Tướng Nguyễn chưa kịp sửa soạn, bèn dùng kế phao tin ngoài Bắc có biến. Trịnh – Tráng trong bụng sinh nghi, không biết thực hư thế nào, bèn rước vua Lê và rút quân về Bắc.

Trước lực – lượng của chúa Trịnh, chúa Sãi – Vương bèn nghĩ ngay đến việc phòng thủ, tăng binh – bị, lập đồn ải ở các nơi hiểm – yếu để ngăn quân địch.

Tại biên giới phía Nam, có một hải khẩu thường gọi cửa Sài tức là cửa sông Đồng – Hới. Các chiến thuyền nhà Trịnh muốn vào đất Nguyễn tất phải qua Cửa Sài, cho nên Cửa Sài và vùng lân – cận là một nơi hiểm – yếu : một bên lo phòng giữ và một bên nghĩ phương chiếm – cứ. Vì vậy Sãi – Vương sai quan Nội – tán là Đào – Duy – Từ xây một cái lũy dài ở cửa Nhật – lệ theo dọc bức trường – thành đã đắp tạm từ năm 1627 làm giới – hạn cho hai quân Trịnh – Nguyễn.

Đào – Duy – Từ vốn người làng Hoa – trai, huyện Ngọc – Sơn, phủ Tĩnh – gia, tỉnh Thanh – hoá, vì là con nhà xướng ca Đào – Tá – Hán, nên Từ không được đi thi, phẫn trí vào Nam, tìm đường tiến thân. Chưa gặp được người tiến – cử, Đào – Duy – Từ phải vào ở chăn trâu thuê cho một nhà ở xã Tùng – châu, phủ Hoài – nhân (nay là Bình – định) tựa Bách – lÝ – Hề đời Tần. Duy – Từ làm bài Ngọa – Long – Cương để tự ví mình với Gia – Cát – Lượng bên Tàu. Sau quan Khám – lý là Trần – Đức – Hoà tước Cống – Quận – Công biết Đào – Duy – Từ là người có tài, đem về nuôi, lại gả con gái cho, rồi đưa dâng chúa Sãi. Chúa Nguyễn thu – dụng Duy – Từ, cho làm Nha – uý và Nội – tán, phong làm Lộc – khê – hầu. Đào – Duy – Từ giúp chúa Sãi tám năm thì mất, thọ 63 tuổi.

Thep lệnh Sãi – Vương, năm 1631, Đào – Duy – Từ xây lũy Đồng – hới tức là cái trường – thành ở Quảng – bình bây giờ. Tên chữ là Định – Bắc Trường – thành mà thường vẫn gọi lũy là Lũy – Thầy để kỷ niệm cái kỳ – công của Đào – Duy – Từ đã xây dựng.

Trước khi đắp lũy Đồng – hới, Đào – Duy – Từ đã thân đi xem địa – thế từ cửa sông Nhật – Lệ cho đến núi Hoành – Sơn.

Giải Hoành – Sơn có một ngọn núi cao tên là Đầu – mầu toả làm hai giẫy nối trùng trùng điệp điệp : một giẫy chạy thẳng đến sông Nhật – lệ, về địa phận xã Văn – la  hay Cẩm – la, còn một giải képkéo giài xuống bờ bể thuộc xã Phủ – hội về phía Bắc.

Hai giải núi toả hình như một cái càng cua vây bọc một cánh đồng – bằng bán – nguyệt lầy lội, binh mã không qua lại được, nhất là về mùa đông, nước đồng ứ trệ.

Đào – Duy – Từ dùng quân – sĩ và dân – phu đắp một cái trường – lũy về phía Nam đồng – bằng để ngăn quân Trịnh. Lũy bắt đầu từ cửa Nhật – lệ  vòng xuống Nam, rồi kéo dài sang tây cho đến sát giải núi Hoành – sơn. Trường – thành cao một trượng 5 thước (6 thước tây), ngoài đóng cột gỗ thông, rào kín, trong đắp đất, thành năm bực rộng, voi ngựa có thể riễu qua được. Chiều dài hơn 3000 trượng tức là ngoài 30 lý (27.000 thước tây). Cứ cách 3 hay 5 trượng (12 hay 20 thước tây), dựng một cái chòi, trong đặt súng thần – công lòng rộng. Cách mỗi trượng (4 thước tây) súng hạng nhỏ và chất thuốc lại có súng, đạn cùng chiến – cụ.

Quân địch từ Bắc xuống Nam tất phải do hai đường : phía tây đường núi hiểm trở khó trèo, phía đông, đường theo dọc bể tức là đường quan báo. Còn ở giữa đồng bằng Đồng – hới lầy lội không qua được.

Lũy Đồng – hới là một cái trở lực cho quân miền Bắc không thể theo đường bộ xuống Nam được.

Nhưng nếu quân địch không đổ bộ ở hải – khẩu Nhật – Lệ, mà theo đường thuỷ xuống quá phía Nam, đặt chân lên bãi biển ở phía bắc Cửa Tùng, rồi đánh rồn quân Nguyễn từ Nam lên Bắc. Quân Nguyễn, trước mặt phải đương đầu với quân Trịnh, sau lưng mắc trường lũy Đồng – Hới, còn lối đâu để tháo thân, tất phải ở trong tử địa.

Ad

Chiêu – vũ Hầu Nguyễn – hữu – Dật (1) đã nghĩ tới cái nguy cơ ấy, cho nên năm 1633, sai đắp trên bãi bể ở giữa cửa Đồng – Hới và cửa Tùng  (Minh – linh hải môn), một bức luỹ gọi là Trường – sa – Lũy, để trợ – lực – phòng – thủ cho lũy Đồng – Hới.

Một mặt, Nguyễn – cửu – Kiều, trấn – thủ Quảng – Bình, giồng một bức rào gỗ ngay cửa thuyền sông Nhật – Lệ, để ngăn chiến bên địch không vào được.

Lũy Đồng Hới từ đó trở nên một nơi hiểm – yếu ngăn cách hai triều Nam, Bắc.

Nay ta thử xét xem công – dụng bức trường – thành trong thời kỳ Nam Bắc phân tranh.

Ad

Nhà Trịnh thường tấn công vào cuối đông hay đầu xuân. Khi ấy không còn bão nhớn hoặc mưa to mà gió mùa đông – bắc rất tiện cho việc xuôi thuyền từ Bắc vào Nam. Lục – quân và hải – quân theo hai đường thủy, bộ, cùng nhau tiến xuống đến cửa sông Nhật – Lệ, hợp lại, rồi đem hết lực – lượng tấn – công trên bộ và dưới nước. Nhưng trên bộ, quân Trịnh gặp luỹ Đồng – hới và lũy Trường – sa. Dưới nước, lại có thủy quân nhà Nguyễn ứng chiến, mà cửa sông Nhật – Lệ có đóng cọc và chăng dây xích, chiến – thuyền nhà Trịnh không dễ từ ngoài khơi đột – nhập được.

NHẬT NAM

(Theo TRI TÂN TẠP CHÍ 1941)

  1.  Người xã Gia miêu, huyện Tống – sơn, tỉnh Thanh – hóa, học rộng, tài cao, văn hay, võ giỏi, thực là một bực văn võ kiêm toàn.

share iconCHIA SẺ
Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
Tin chọn lọc
Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

  • 04/8/2024
6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

  • 04/8/2024
Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

  • 03/8/2024
Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

  • 03/8/2024
Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

  • 02/8/2024
Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

  • 02/8/2024
Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer Sargent tìm lại chính mình

Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer...

  • 01/8/2024
Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

  • 01/8/2024
Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

  • 01/8/2024
Hỏa Diệm Sơn

Hỏa Diệm Sơn

  • 01/8/2024
6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

  • 31/7/2024
7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

  • 31/7/2024
Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

  • 30/7/2024
Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

  • 30/7/2024
Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

  • 30/7/2024
5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

  • 29/7/2024
Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

  • 29/7/2024
Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

  • 29/7/2024
Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

  • 29/7/2024
Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

  • 28/7/2024
Xem thêm
CHIA SẺ
Gửi mail Copy
Shen Yun Zuo Pin
Tin Mới Nhất

    Tin nổi bật

    • Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay

      Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay
    • Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

      Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết
    • VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam

      VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam
    • Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an

      Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an
    • Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?

      Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?
    AdAds by ETV
    AdAds by ETV
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Epoch Times Tiếng Việt
    Premium Podcast Facebook Youtube
    • TIN MỚI NHẤT
    • TIN TIÊU ĐIỂM
    • TIN CHỌN LỌC
    • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ETV SỨC KHỎE
    • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
    • SHEN YUN ZUO PIN
    36 QUỐC GIA, 22 NGÔN NGỮ
    • English
    • Chinese
    • Spanish
    • Hebrew
    • Japanese
    • Korean
    • Indonesian
    • French
    • German
    • Italian
    • Portuguese
    • Swedish
    • Dutch
    • Russian
    • Ukrainian
    • Romanian
    • Czech
    • Slovak
    • Polish
    • Turkish
    • Persian
    • Vietnamese
    TẢI APP CỦA CHÚNG TÔI
    app-store app-store
    • BÌNH LUẬN
    • HOA KỲ
    • MỸ - TRUNG
    • TRUNG QUỐC
    • ĐÔNG DƯƠNG
      • Á Châu
      • Úc Châu
      • Việt Nam
    • TÂY DƯƠNG
    • TÀI CHÍNH - KINH TẾ
    • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ĐỜI SỐNG
    • SỨC KHỎE
    • KHOA HỌC
    • Liên lạc
    • Giới thiệu
    • Rss Feeds
    • Điều khoản dịch vụ
    • Chính sách bảo mật
    • Chính sách bản quyền
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Copyright © 2020 - 2025 Epoch Times Tiếng Việt
    share iconCHIA SẺ
    Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
    Form Newsletter Subscription

    Đăng ký nhận tin