Mẹ và con trai (Kỳ 3): Abraham Lincoln và hai người mẹ

Abraham Lincoln là một trong ba tổng thống vĩ đại nhất Hoa Kỳ. Ông là người đã lãnh đạo đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng hiến pháp, quân sự, và cuộc nội chiến chấm dứt chế độ nô lệ… Người ảnh hưởng lớn nhất đến phẩm cách và con người vị tổng thống chính là hai người mẹ của ông.

Abraham Lincoln mới 9 tuổi thì mẹ của ông, bà Nancy Hanks, ra đi vì bệnh. Người ta biết rất ít về Nancy ngoài việc bà là một người phụ nữ thông minh và kiên cường. Mặc dù Lincoln không còn kỷ niệm nào lưu lại trong ký ức, từ nhỏ ông đã được mọi người nhận xét là thừa hưởng gương mặt sắc nét và những tính cách tốt đẹp từ mẹ.

Hơn một năm sau khi bà Nancy qua đời, Abraham cùng cha Thomas, chị gái Sarah và người em họ Dennis, sống trong căn nhà nhỏ lạnh lẽo ở Indiana. Sarah đã cố gắng thay thế mẹ, dọn dẹp và nấu ăn, nhưng cô bé chỉ mới 11 tuổi và cảm thấy cô đơn đến nỗi cô thường phải nhường chỗ cho sự tuyệt vọng và khóc lóc. Sự u ám bao quanh gia đình nhỏ bé này; sự sầu não thể hiện qua tình trạng lộn xộn, bụi bẩn, và đôi khi là chẳng có gì ăn.

Người mẹ thứ hai của Abraham Lincoln

Là một góa phụ ở Kentucky, mẹ của ba con nhỏ, bà Sarah là người mà Thomas Lincoln đã biết trước khi kết hôn với Nancy. Thấy gia đình mình cần sự bàn tay phụ nữ, 13 tháng sau khi vợ qua đời, Thomas đến Kentucky và hỏi cưới bà Sarah. Ông nói rằng bà cần một người chồng để giúp chăm sóc con cái tương tự như ông cần một người vợ, và vậy là ông đón Sarah và các con của bà về Indiana.

Người ta chẳng biết bà Sarah có bị choáng khi đến căn nhà đó hay không: một ngôi nhà với cửa nẻo lỏng lẻo, sàn nhà bẩn thỉu, rất ít đồ nội thất, và những đứa trẻ đầu tóc rối bù; chỉ biết rằng bà đã làm chủ tình hình ngay lập tức.

Bà tắm rửa kỳ cọ lũ trẻ đến khi chúng trông gọn gàng sạch sẽ hơn, và còn thuyết phục Thomas làm lại sàn và sửa chữa toàn bộ căn nhà. Từ Kentucky, bà đã đem những đồ nội thất cho gia đình Lincoln, từ tủ kệ, bàn ghế, guồng xe sợi, đến bộ dao dĩa bạc, khiến đám trẻ nhà Lincoln cảm thấy như thể họ đang bước vào một thế giới xa xỉ đến khó tin.

Nhưng món quà lớn nhất mà bà Sarah đem đến căn nhà nhỏ đó là chính bản thân bà.

Tình yêu thương cho tất cả

Sarah không thiên vị giữa con của bà và con của chồng; bà dành tình cảm như nhau cho cả năm đứa trẻ. Bằng sự vô tư và lòng yêu thương vô bờ của mình, bà đã hòa quyện hai gia đình.

Không giống như chồng và mặc dù bản thân không biết chữ, bà Sarah là một người ủng hộ mạnh mẽ việc giáo dục. Cùng với đồ nội thất gia đình, bà còn mang theo cả sách – một cuốn Kinh thánh, Truyện ngụ ngôn Aesop, và cuốn Chuyến hành hương của John Bunyan. Bà khuyến khích Abraham đọc những cuốn sách này cũng như bất cứ sách báo nào có thể tìm thấy.

Bà cũng giới thiệu cho Abraham Lincoln “Những bài học về thuật hùng biện” của William Scott; nhờ đó ông đã có được những bài học đầu tiên về diễn thuyết và về Shakespeare. Chính thức đi học chỉ vỏn vẹn chưa đầy một năm nhưng bằng cách vùi đầu vào những cuốn sách, Abraham đã trau dồi kiến thức và từ vựng của mình và chúng có dịp thể hiện qua các bài viết cũng như diễn văn sau này của ông.

Ở bà Sarah, Abraham Lincoln cũng tìm thấy tình yêu thương và cảm hứng bị thiếu hụt trong mối quan hệ với cha. Thomas là một người đàn ông cứng cỏi, một nông dân và một thợ mộc làm việc chăm chỉ; ông bắt con trai cũng phải lao động chăm chỉ như thế. Mặc dù công việc này cũng đem đến ích lợi cho Lincoln, anh khỏe mạnh hơn so với hầu hết các đồng nghiệp, nhưng anh chán ghét cuộc sống giống cha ngay khi còn là một thiếu niên.

Sau này, Abraham hầu như không che giấu sự xem thường trong các nhận xét ngắn gọn về cha. Đây quả là một ảnh hưởng của hoàn cảnh sống tiêu cực trước đây lên một đứa trẻ.

Tuy nhiên, bà Sarah lại có mối quan hệ thân thiết hơn với Abraham. Trong “Tiểu sử Lincoln”, Ronald C. White viết: “…tình yêu và sự khích lệ của người mẹ kế đã trở nên quan trọng đối với sự phát triển của ông”. Sarah Bush Lincoln tin rằng những gì bà đã cho đi được đền đáp xứng đáng. “Tôi có thể nói điều mà hiếm người mẹ nào có thể nói: Abe không bao giờ từ chối làm bất cứ điều gì tôi yêu cầu.”

Hai người đều có khiếu hài hước. Khi Abraham Lincoln cao đến 1m93, bà Sarah trêu anh về chiều cao này, cảnh báo anh giữ cho tóc được gội sạch không thì anh sẽ để lại dấu chân trên trần nhà. Một ngày nọ, khi bà đi vắng, anh gọi vài đứa trẻ đến, nhúng chân chúng xuống bùn, rồi bế chúng lộn ngược đóng dấu chân trên trần nhà. Khi trở về nhìn thấy những dấu chân, bà Sarah phá lên cười. Lincoln sau đó quét sơn trần nhà lại.

Câu chuyện có thể chỉ là truyền miệng, nhưng lại thể hiện tình yêu của Lincoln với người phụ nữ mà anh luôn gọi là Mẹ.

Sau cái chết của cha vào năm 1851, Abraham Lincoln đã hỗ trợ nuôi mẹ cho đến khi ông qua đời vào năm 1865. Bà Sarah sống được thêm gần bốn năm sau cái chết của Lincoln, và mất vào ngày 12/4/1869.

Abraham Lincoln đã từng tuyên bố, “Tất cả những gì tôi đang có, và những hy vọng tương lai, là nhờ người mẹ thiên thần của tôi.”

Các học giả đã tranh luận về việc mẹ Lincoln đã suy nghĩ những gì, nhưng điều đó thực sự không quan trọng. Sự thật là những đặc điểm tính cách tích cực nổi tiếng nhất của Lincoln – lòng trắc ẩn đối với người khó khăn, sự hài hước, tình yêu gia đình và yêu trẻ – xuất phát từ ảnh hưởng của hai người phụ nữ này.

Biên dịch: MyMy