Nghiên cứu: Gần 200 ngân hàng Hoa Kỳ có nguy cơ sụp đổ giống như Silicon Valley Bank

JACK PHILLIPS

Theo một nghiên cứu vừa được công bố, gần 200 ngân hàng khác có thể dễ gặp kiểu rủi ro đã khiến Silicon Valley Bank (SVB) sụp đổ hồi đầu tháng này.

Các nhà nghiên cứu cùng Mạng Nghiên cứu Khoa học Xã hội đã phát hiện có 186 ngân hàng khắp Hoa Kỳ có thể sụp đổ – nếu một nửa số người gửi tiền không được bảo hiểm rút tiền của họ. Tiền gửi tại các ngân hàng thành viên được Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) bảo hiểm lên tới 250,000 USD, mặc dù cơ quan này đã đồng ý bảo hiểm số tiền gửi cao hơn mức đó nhiều – sau khi SVB sụp đổ trong tháng này.

“Kết hợp lại, các khoản lỗ và nợ không được bảo hiểm tạo ra động cơ thúc đẩy cuộc rút tiền hàng loạt của người gửi tiền không được bảo hiểm tại SVB,” bản tóm lược của bài nghiên cứu nói trên viết. “Chúng tôi tính toán các động cơ tương tự trong nhóm [chọn làm] mẫu từ tất cả các ngân hàng Hoa Kỳ. Ngay cả khi chỉ một nửa số người gửi tiền không được bảo hiểm quyết định rút tiền, thì có gần 190 ngân hàng có tiềm năng gây tổn thất cho những người gửi tiền được bảo hiểm [dưới 250k] – với 300 tỷ USD tiền gửi được bảo hiểm có khả năng gặp rủi ro.”

“Nếu việc rút tiền gửi không được bảo hiểm dẫn đến những đợt bán tống bán tháo [trái phiếu] dù chỉ là nhỏ, thì về căn bản, sẽ có nhiều ngân hàng hơn nữa gặp nguy hiểm. Nhìn chung, những tính toán này cho thấy rằng sự sụt giảm gần đây về giá trị tài sản ngân hàng đã làm tăng đáng kể tính mong manh của hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ đối với việc rút tiền hàng loạt của những người gửi tiền không được bảo hiểm.”

Các tác giả của bài nghiên cứu này cho biết, những người gửi tiền được bảo hiểm của các ngân hàng đó cũng có thể gặp khó khăn khi cố gắng rút tiền mặt của họ nếu những tổ chức tài chính đó đối mặt với tình trạng rút tiền hàng loạt. Các nhà nghiên cứu đã lưu ý rằng những ngân hàng này nắm giữ một lượng lớn tài sản của họ dưới dạng công trái và chứng khoán có bảo đảm bằng nợ nhà – vốn phản ứng mạnh với lãi suất đã được Cục Dự trữ Liên bang tăng đáng kể trong năm vừa qua.

Các nhà kinh tế này viết: “Những tính toán của chúng tôi cho thấy các ngân hàng này chắc chắn có nguy cơ bị rút tiền hàng loạt nếu không có sự can thiệp hoặc tái cấp vốn khác của chính phủ.”

Nghiên cứu của họ đã đánh giá sổ sách về tài sản của các ngân hàng trên khắp Hoa Kỳ, tìm thấy sự khác biệt ước tính khoảng 2 ngàn tỷ USD về tổng giá trị thị trường của các ngân hàng này. Báo cáo trên cũng lưu ý rằng những người gửi tiền không được bảo hiểm là nguồn tài trợ chính cho các ngân hàng thương mại và chiếm khoảng 9 ngàn tỷ USD nợ phải trả của họ – có nghĩa là những đợt rút tiền hàng loạt tại các tổ chức này có thể gây ra một “nguy cơ lớn”.

“Khi lãi suất tăng, giá trị tài sản của một ngân hàng có thể giảm, có khả năng dẫn đến  sự sụp đổ ngân hàng thông qua hai con đường rộng lớn, nhưng có liên quan với nhau,” họ viết. “Thứ nhất, nếu các khoản nợ của một ngân hàng vượt quá giá trị tài sản của họ, thì ngân hàng đó có thể mất khả năng thanh toán. Điều này đặc biệt có thể xảy ra đối với các ngân hàng cần tăng phân lời gửi tiền khi lãi suất tăng. Thứ hai, những người gửi tiền không được bảo hiểm có thể trở nên lo lắng về những khoản tổn thất tiềm ẩn và rút tiền của họ, gây ra một tình trạng rút tiền hàng loạt tại ngân hàng đó.”

Những chi tiết khác

Ngoài SVB, Ngân hàng Signature có trụ sở tại New York cũng đã sụp đổ. Hôm 16/03, ngân hàng First Republic có trụ sở tại California đã nhận được 30 tỷ USD từ một số ngân hàng hàng đầu của Hoa Kỳ trong một gói được chính phủ Tổng thống Biden hậu thuẫn khi cổ phiếu của ngân hàng này lao dốc sau sự sụp đổ của SVB – làm dấy lên những lo ngại rằng hiệu ứng lây lan tài chính sẽ lan sang các ngân hàng khu vực khác.

Trong một tuyên bố chung, các ngân hàng Bank of America, Citigroup, JPMorgan Chase, Wells Fargo, Goldman Sachs, Morgan Stanley, BNY-Mellon, PNC Bank, State Street, Truist, và U.S. Bank cho biết họ sẽ cung cấp tiền mặt cho ngân hàng này. Những khoản tiền gửi đó sẽ không được bảo hiểm.

Một số người quy trách nhiệm cho những rắc rối của các ngân hàng này là do Cục Dự trữ Liên bang dồn dập tăng lãi suất để giảm lạm phát cao [chưa từng có] trong nhiều thập niên. Ngoài ngân hàng First Republic, các cổ phiếu ngân hàng khác cũng đã bị ảnh hưởng đáng kể trong vài ngày qua – với việc cổ phiếu của ngân hàng Credit Suisse của Thụy Sĩ giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục hồi đầu tháng này.

Hôm 17/03, SVB Financial Group đã xác nhận rằng họ đã nộp đơn khai phá sản theo Chương 11 và sẽ tìm kiếm những người mua tài sản của mình, sau khi bộ phận Silicon Valley Bank của họ được các cơ quan quản lý liên bang tiếp quản. Công ty này cho biết họ có khoảng 2.2 tỷ USD thanh khoản, sau khi kết thúc năm ngoái với hơn 200 tỷ USD tài sản.

Trước khi FDIC can thiệp, hôm 09/03, các khách hàng của SVB đã cố gắng rút 42 tỷ USD trong một ngày, khi có những lo ngại về tình hình chung của ngân hàng này.

Cũng trong ngày 17/03, Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen nói với các nhà lập pháp tại một phiên điều trần của Ủy ban Tài chính Thượng viện rằng các khoản tiền gửi và tiền tiết kiệm ngân hàng của người dân Mỹ “vẫn an toàn” trong bối cảnh khủng hoảng tài chính mới bắt đầu. Bà lưu ý rằng Bộ Ngân khố và các cơ quan liên bang khác cam kết bảo đảm rằng hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ hoạt động lành mạnh.

“Tôi có thể bảo đảm với các thành viên của ủy ban này rằng hệ thống ngân hàng của chúng ta vẫn ổn định, và người Mỹ có thể cảm thấy tin tưởng rằng tiền gửi của họ sẽ ở đó khi họ cần,” bà Yellen nói trong một tuyên bố chuẩn bị sẵn. “Các hành động trong tuần này thể hiện cam kết kiên định của chúng tôi trong việc bảo đảm tiền tiết kiệm của những người gửi tiền vẫn an toàn.”