Ngoại giao Hoa Kỳ–Trung Quốc trở nên gay gắt hơn

Trong nửa thế kỷ qua, mối bang giao giữa Trung Quốc–Hoa Kỳ đã chuyển từ môn bóng bàn sang hình thức thể thao tiếp xúc mạnh mẽ hơn. 50 năm trước, vào ngày 10/04/1971, đội tuyển bóng bàn Hoa Kỳ đã trở thành nhóm người Hoa Kỳ đầu tiên đặt chân đến Trung Quốc để thi đấu một trận giao hữu. Hành động này đã dẫn đến chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống (TT) Hoa Kỳ đương thời là Richard Nixon vào tháng 02/1972, đồng thời đã biến “ngoại giao bóng bàn” trở thành một thuật ngữ mới trong quan hệ ngoại giao quốc tế.

Hôm 10/04, một sự kiện đã được tổ chức để đánh dấu kỷ niệm 50 năm ngoại giao bóng bàn tại Bảo tàng Liên đoàn Bóng bàn Quốc tế ở Thượng Hải. Các khách mời đặc biệt bao gồm ông James Heller, Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại Thượng Hải, và các cựu vận động viên bóng bàn Trung Quốc Trương Tạ Lâm (Zhang Xielin) và Trịnh Minh Trí (Zheng Minzhi). Nhưng sự kiện này không nhận được nhiều sự quan tâm từ phía Hoa Kỳ, và đại sứ Hoa Kỳ đã không đến dự. Có vẻ như Hoa Kỳ và Trung Quốc hiện có mối bang giao ở cấp độ quyền đại sứ.

Người dân Hoa Kỳ đã đang đối xử tốt với Trung Quốc và người dân Trung Quốc – chẳng hạn như thành lập Chương trình Học bổng Bồi thường Hiệp ước Tân Sửu (Boxer Indemnity Scholarship Program) vào năm 1908, hỗ trợ Trung Quốc trong Chiến tranh Trung–Nhật lần thứ hai, ngăn chặn cuộc tấn công nguyên tử của Liên Xô vào Trung Quốc năm 1969, mở cửa thị trường cho Trung Quốc và cung cấp những mặt hàng rất thiết yếu hiện nay của nước này, bao gồm cả bắp và đậu nành.

Ngay cả khi Trung Cộng và các cơ quan ngôn luận trong và ngoài nước của họ cố tình tấn công Hoa Kỳ, nhiều người dân Hoa Kỳ chỉ tức giận với Trung Cộng và chế độ chuyên quyền của nó, chứ không phải với người dân Trung Quốc.

Thật đáng tiếc khi Trung Cộng đã bỏ qua cơ hội hoàn hảo được tạo dựng cách đây 50 năm để thiết lập liên hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ, đón nhận phương Tây và hội nhập vào cộng đồng quốc tế. Thay vào đó, Trung Cộng truyền bá tư tưởng cộng sản và tuyên truyền chống Hoa Kỳ trên khắp thế giới trong khi lại nhận viện trợ từ Hoa Kỳ. Mối bang giao giữa Trung Quốc–Hoa Kỳ đã thay đổi từ cạnh tranh thân thiện sang cuộc đọ sức nguy hiểm và hung hãn.

Bất kể Thủ tướng Lý Khắc Cường đóng vai trò gì trong chính sách đối ngoại của Trung Cộng, và bất kể ông ta đã nói gì với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ tại một hội nghị truyền hình gần đây về tầm quan trọng của sự hợp tác giữa hai nước, thì Trung Quốc và Hoa Kỳ vẫn đang dần tiến đến tách rời hoàn toàn, và thậm chí một cuộc đối đầu quân sự đang được chuẩn bị.

Trong khi nhóm ngoại giao Hoa Kỳ đang trau dồi kỹ năng bóng bàn của họ ở Thượng Hải, thì một kịch bản hoàn toàn khác đã được dàn dựng ở Bắc Kinh và Đài Bắc. Trong khi các phi cơ quân sự và chiến hạm của Trung Cộng thường xuyên đe dọa Đài Loan, thì tuyên truyền của Trung Cộng về việc xâm nhập vào không phận và hải phận của Đài Loan cũng tràn lan rộng rãi.

Khi đặc phái viên về khí hậu của TT Joe Biden, ông John Kerry, đến Thượng Hải hôm 14/04 để thảo luận về các vấn đề khí hậu toàn cầu, cựu Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Chris Dodd (Dân Chủ–Connecticut) đã đến Đài Loan cùng ngày. Cùng đi với cựu Thượng nghị sĩ Dodd còn có các cựu Thứ trưởng Ngoại giao là ông Richard Armitage và ông James Steinberg, cũng như ông Dan Biers, giám đốc Văn phòng Điều phối Đài Loan tại Bộ Ngoại giao. Phái đoàn đã có cuộc gặp với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn vào ngày hôm sau và cũng có cuộc gặp với các quan chức cao cấp của Bộ An ninh Quốc gia, Bộ Ngoại giao, và Bộ Quốc phòng Đài Loan.

Bà Thái cho biết, “Chúng tôi rất sẵn lòng hợp tác với các quốc gia cùng chí hướng, bao gồm cả Hoa Kỳ, để cùng bảo vệ nền hòa bình và ổn định của khu vực Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương, đồng thời ngăn chặn các hành động gây hấn và khiêu khích.”

Tôi tin rằng Hoa Kỳ sẽ giúp Đài Loan chống lại Trung Cộng.

Trước khi các hoạt động này diễn ra ở Bắc Kinh và Đài Bắc, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã có bài diễn văn mới nhất, nói rằng phải điều tra kỹ lưỡng nguồn gốc của đại dịch COVID-19 để tránh “những mối đe dọa sinh học” trong tương lai, và không để các thế hệ tương lai của Hoa Kỳ phải thất vọng. Ông cũng cho biết, “Đây là một thời điểm then chốt – một thời điểm để chúng ta nghĩ lớn và hành động dũng cảm. Và Hoa Kỳ sẽ chinh phục được thách thức này.”

Tất nhiên, đằng sau các chính sách này của chính phủ TT Biden là các phương tiện tấn công do các cơ quan tình báo Hoa Kỳ cung cấp. Khi tham dự phiên điều trần tại Thượng viện, Giám đốc CIA William Burns nói rằng hạ đo ván Trung Cộng trong quá trình cạnh tranh sẽ là chìa khóa cho “an ninh quốc gia trong những thập kỷ tới” và “một Trung Quốc lãnh đạo có tính thù địch, săn đuổi” sẽ gây ra thách đố địa chính trị lớn nhất.

Văn phòng Các Vấn đề Đài Loan của Trung Cộng truyền tải thông điệp rằng nhà cầm quyền Trung Cộng quyết tâm kiềm chế sự độc lập của Đài Loan và cắt đứt mối bang giao Đài Loan–Hoa Kỳ; điều này cho thấy Trung Cộng lo ngại rằng Đài Loan và Hoa Kỳ sẽ thành lập một liên minh.

Các cuộc đàm phán giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ không thể đi đến đâu. Trung Cộng không quan tâm đến việc thảo luận các vấn đề về biến đổi khí hậu và nhân quyền, vì họ quan tâm nhiều hơn đến eo biển Đài Loan.

Về vấn đề biến đổi khí hậu, Hoa Kỳ hy vọng rằng Trung Quốc sẽ ngừng xây dựng các nhà máy nhiệt điện sử dụng than, ngừng xây dựng các nhà máy nhiệt điện sử dụng than theo Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), và ngừng cấp vốn cho các công ty than ở nước ngoài. Trung Cộng hy vọng có được công nghệ sạch, và Hoa Thịnh Đốn sẽ công bố một kế hoạch giảm đáng kể lượng phát thải. Chính phủ TT Biden đã phần nào tiếp tục chiến lược cứng rắn của cựu Tổng thống Donald Trump. Nhưng nếu chính phủ hiện tại nới lỏng các hạn chế để đáp ứng các yêu sách của Trung Cộng, thì điều đó sẽ chỉ gây nguy hiểm cho lợi ích của Hoa Kỳ.

Hiện tại, mối bang giao Trung Quốc–Hoa Kỳ đã xấu đi. Tôi tin rằng ngoại giao bóng bàn đã trở thành một trò chơi xấu xí và hung hăng. Hãy nhớ rằng chế độ cộng sản là không tuân thủ theo luật lệ. Sẽ là không thực tế nếu kỳ vọng Trung Cộng là một người chơi công bằng. Để đối phó với nhà cầm quyền Trung Cộng, Hoa Kỳ nên tổ chức một trận bóng bầu dục thực sự và tạo bước đột phá bằng những pha phòng thủ và tấn công thực sự.

Tiến sĩ Frank Tian Xie, là giáo sư ngành thương mại của tổ chức John M. Olin Palmetto tại Đại học South Carolina Aiken, và là học giả thỉnh giảng của Đại học Quốc gia Đài Loan.

Quan điểm trình bày trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.