Ngoại trưởng Pompeo gỡ bỏ các hạn chế trong quan hệ ngoại giao với Đài Loan

Hôm 09/01, Ngoại trưởng Mike Pompeo tuyên bố Hoa Kỳ sẽ gỡ bỏ tất cả “các hạn chế tự áp đặt” trong việc liên lạc với các quan chức Đài Loan, đặt nền tảng cho mối quan hệ chặt chẽ hơn với hòn đảo dân chủ này.

Thông báo này được đưa ra vào những ngày cuối cùng trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, đánh dấu biện pháp mới nhất nhằm thắt chặt hơn mối bang giao với hòn đảo tự trị này. Trung Cộng luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ mình cần đưa về kiểm soát bằng vũ lực nếu cần thiết, và phản đối bất kỳ sự liên lạc chính thức nào giữa Hoa Kỳ với hòn đảo này.

Theo một tuyên bố, Ngoại trưởng Pompeo đã gỡ bỏ “những hạn chế nội bộ phức tạp” kéo dài nhiều thập kỷ qua, vốn đã quy định việc tương tác của các nhà ngoại giao, những người trong quân đội và các quan chức khác với những người đồng cấp Đài Loan.

Ông Pompeo nói, “Chính phủ Hoa Kỳ đã đơn phương thực hiện những hành động này, trong một nỗ lực nhằm xoa dịu chế độ cộng sản ở Bắc Kinh. Giờ thì không thế nữa.”

Ông đã ra lệnh cho các cơ quan hành pháp coi những gì được gọi là “các hướng dẫn liên lạc” với Đài Loan do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ban hành trước đây là vô hiệu.

Hoa Kỳ không có mối bang giao chính thức với Đài Loan, nhưng vẫn duy trì các mối liên hệ không chính thức với hòn đảo tự trị này theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (TRA) năm 1979.

TRA cho phép Hoa Kỳ cung cấp thiết bị quân sự cho hòn đảo này để tự vệ, và thành lập một tập đoàn bất vụ lợi có tên là Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT), mà trên thực tế hiện là đại sứ quán Hoa Kỳ tại hòn đảo này.

Ông Pompeo cũng ra lệnh rằng các mối liên hệ của nhánh hành pháp với Đài Loan phải do AIT độc quyền quản trị.

Ông nói: “Tuyên bố hôm nay công nhận rằng mối bang giao Hoa Kỳ–Đài Loan không cần, và không nên bị trói buộc bởi những hạn chế tự áp đặt của bộ máy quan liêu thường trực của chúng ta.”

Văn phòng Đại diện Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc, đại sứ quán trên thực tế của Đài Loan tại Hoa Kỳ, đã hoan nghênh thông báo này, nói rằng thông báo đã phản ánh “sức mạnh và chiều sâu” của mối bang giao giữa hai bên.

“Chúng tôi mong muốn mở rộng quan hệ đối tác Đài Loan–Hoa Kỳ trong những năm tháng tới,” văn phòng này cho biết trong một tuyên bố.

Hoa Kỳ đã thắt chặt hơn mối liên hệ với Đài Loan dưới thời chính phủ TT Trump. Năm ngoái, quốc gia này đã chấp thuận một vài thương vụ bán vũ khí lớn cho Đài Loan và tăng cường giao kết với hòn đảo này.

“Chúng tôi đã và đang sát cánh bên những người bạn của chúng tôi ở Đài Loan,” ông Pompeo nói trong một tweet hôm 07/01. “Trong 3 năm qua, Chính phủ TT Trump đã cho phép các thương vụ bán vũ khí trị giá hơn 15 tỷ USD cho Đài Loan. Còn chính quyền Obama ư? Chỉ có 14 tỷ USD trong vòng 8 năm.”

Việc bán vũ khí của Hoa Kỳ có ý nghĩa sống còn đối với Đài Loan trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại khu vực này. Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, các phản lực cơ của Trung Quốc đã vi phạm không phận của Đài Loan khoảng 380 lần trong năm 2020 và đã tiếp tục thực hiện các cuộc xâm nhập như vậy ít nhất sáu lần vào năm 2021.

Tuần tới, Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Kelly Craft cũng sẽ đến thăm Đài Loan trong ba ngày, và trở thành quan chức cao cấp thứ ba của Hoa Kỳ đến thăm hòn đảo này trong vòng chưa đầy sáu tháng.