‘Ngồi thiền hai lần một ngày và gọi cho tôi vào buổi sáng’

Rất dễ dàng để kê một toa thuốc chống trầm cảm cho bệnh nhân, nhưng theo thời gian, tôi chọn cách khác

Có một cảnh tượng trong một bộ phim từ khoảng 30 năm trước, một người phụ nữ bị rơi vào trạng thái hoảng sợ trong một cửa hàng tạp hóa. Bà ấy bắt đầu đổ mồ hôi và trở nên hoảng hốt khi nằm bẹp xuống sàn. Người bạn đi cùng lo lắng nghiêng người về phía bà ấy trong khi đám đông tụ tập xung quanh.

Người bạn đi cùng nhìn xung quanh và lo lắng hỏi, “Có ai có Valium không?” Có khoảng 10 người thò tay vào túi xách và ví, và mỗi người đưa cho người đàn ông đó một viên thuốc.

Theo công ty nghiên cứu sức khỏe IQVIA, có khoảng 9.7 triệu người Mỹ đang dùng thuốc chống lo âu. Khoảng 29.7 triệu người Mỹ đang dùng thuốc chống trầm cảm như Lexapro và Prozac.

Toa thuốc chống trầm cảm tăng cao trong đại dịch 

Theo Express Scripts, một hãng bán dược phẩm trực tuyến và cũng là nhà quản trị phúc lợi dược phẩm cho biết số lượng toa thuốc chống lo âu trong đại dịch COVID-19 đã tăng 34%. Hãy so sánh con số này với mức tăng 14.8% đối với thuốc điều trị chứng mất ngủ và mức tăng 18.6% đối với thuốc chống trầm cảm.

B.R. là một bà mẹ 42 tuổi có hai con ở tuổi vị thành niên. Cô đã kết hôn và có vẻ như cuộc hôn nhân của cô thuận buồm xuôi gió. Cô được giới thiệu đến gặp tôi vì cô bị giảm ham muốn tình dục. Cô ấy yêu chồng, thấy ông hấp dẫn nhưng vẫn không có nhiều ham muốn chuyện phòng the. 

Kết quả xét nghiệm cho biết cô vẫn bình thường, ngoại trừ việc đang dùng thuốc chống trầm cảm gần 10 năm nay. Tôi muốn lưu ý rằng cô ấy không hề bị trầm cảm; cô ấy được hướng dẫn dùng thuốc trầm cảm chỉ vì gặp nhiều căng thẳng. COVID-19 đang làm mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Tôi từ tốn nói về vấn đề này và gợi ý rằng cô có thể tìm một phương pháp mới tốt hơn để đối phó với sự căng thẳng và thay đổi cho bản thân. Cô ấy trở nên khá phòng thủ vì sợ phải ngưng thuốc, và muốn kiểm tra mức “testosterone” của mình trước. Cô đã đọc được đâu đó trên mạng xã hội rằng nguyên nhân gây ra thiếu ham muốn tình dục là do nồng độ testosterone thấp.

Thuốc chống trầm cảm được kê toa khá dễ dàng

Tôi thừa nhận rằng một trong những vấn đề đối với tất cả các loại thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu này là chúng được kê toa rất dễ dàng. Yêu cầu chỉ định kê đơn thuốc này rất thấp. Việc kê đơn cũng rất dễ dàng vì chúng tôi không đóng vai bác sĩ trị liệu.

Trong những năm qua, tôi đã trở nên dè dặt hơn nhiều với việc kê toa, và tôi luôn thử các biện pháp khác trước.Tôi là người tin tưởng vững chắc vào sức mạnh của tâm trí và khả năng của nó trong việc điều trị và tự chữa lành các vấn đề liên quan đến căng thẳng. Chắc chắn là thuốc có tác dụng của nó và có lúc cần phải dùng để giảm bớt đau đớn cho ai đó, nhưng nhiệm vụ của tôi là giúp tìm ra giải pháp tốt nhất, không nhất thiết là nhanh nhất và dễ dàng nhất.

Trầm cảm khác với lo lắng. Có đủ loại trầm cảm khác nhau, nhưng tất cả đều cần được đánh giá bởi một người có chuyên môn. Trầm cảm tình huống – chẳng hạn như bị sa thải, ly hôn, hoặc tệ hơn – là vấn đề ngắn hạn cần được chú ý. Trầm cảm nội sinh thì cần phải điều trị nhiều hơn và trường kỳ. Đa số cần dùng thuốc ngắn hạn song song với liệu pháp.

Căn bệnh lo lắng có thể đa dạng, và mọi bệnh nhân đều muốn cách điều trị có hiệu quả tức thời. Dùng Xanax vì bạn đang căng thẳng dưới áp lực công việc sẽ không giúp điều trị hoặc giảm bớt tình hình. Bạn vẫn đang trong công việc căng thẳng đó.

Toa thuốc có tên là “Hãy thiền định hai lần một ngày và gọi cho tôi vào sáng mai”

COVID hiển nhiên là một nhân tố gây căng thẳng. Những hướng dẫn khó hiểu không có tầm nhìn rốt ráo sẽ làm tình hình thêm phức tạp. Đối với căng thẳng do tình huống gây ra, tôi đã viết trên tờ giấy kê đơn “Hãy thiền định hai lần một ngày và gọi cho tôi vào sáng mai.”

Bây giờ, thiền định của tôi không phải là những gì bạn đang nghĩ; đó là một cách đơn giản để hít thở sâu và tìm ra “công cụ” giúp bạn kiểm soát tình hình. Đôi khi chỉ cần rời khỏi phòng, và đi bộ bên ngoài năm phút cũng có thể thấy hiệu quả. Hoặc là đứng dậy và đi lấy một ly nước, hoặc chỉ cần phá vỡ vòng luẩn quẩn tinh thần mà bạn đang mắc kẹt trong đó, chúng đều có thể hữu ích. Tập thể dục hoặc yoga cũng có thể rất hiệu quả.

Các kết quả xét nghiệm máu của cô B.R. đều bình thường. Mức độ hormone của cô ấy rất hoàn hảo. Cô vẫn không muốn giảm bớt thuốc chống trầm cảm. Tuy nhiên, cô  ấy đồng ý đến gặp bác sĩ tâm lý. Cuối cùng, cô ấy đã có thể giảm bớt liều thuốc trầm cảm của mình, và điều buồn cười là đời sống tình dục của cô ấy đã quay trở lại. 

Thuốc chống trầm cảm có thể làm giảm ham muốn tình dục của một người; ban đầu cô ấy không tin tôi. Cô ấy vẫn đang bị căng thẳng, nhưng đã tìm ra cách để kiểm soát. Bây giờ thì, không phải trường hợp nào cũng có cách giải quyết đơn giản như vậy. Sự việc trên chỉ cho thấy rằng chúng ta có thể trở nên lệ thuộc vào thuốc trong điều trị như thế nào.

Hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu ban đầu chỉ để sử dụng trong thời gian ngắn khoảng 6 đến 12 tháng. Một số người cần điều trị lâu dài, nhưng điều đó không phải cho hầu hết chúng ta. Việc kê đơn quá mức với tất cả các loại thuốc tác động đến thần kinh này là có hại. Hội chứng “ngưng thuốc” (buồn nôn, chóng mặt vòng vòng, mất ngủ, lo lắng…) có thể rất mạnh, và đó là lý do khiến rất nhiều nỗ lực cai bỏ các loại thuốc gây nghiện này thất bại.

Thiền định dưới hình thức này hay hình thức khác đều có lợi cho sức khỏe của một người. Rất ít người được dạy về thiền định trong trường y. Thiền định không nhất thiết phải ở trong một khung cảnh trang trọng; bạn chỉ cần tìm ra một hình thức phù hợp với bạn; không bao giờ quá già để bắt đầu. Khoảng 14% người Mỹ nói rằng họ đã thiền định bằng hình thức này hay hình thức khác. Trong năm 2019, khoảng 52 triệu người Mỹ đã tải xuống một ứng dụng thiền.

Tôi luôn sử dụng một phương pháp thiền định riêng để thoát khỏi tình trạng căng thẳng khó chịu. Tôi ghét không gian chật hẹp, nhưng tôi đã phải chui vào lồng chụp MRI vài lần vì chứng đau nửa đầu kinh niên của mình. Tôi tìm ra cái mà tôi gọi là “trạng thái thiền định” trước khi vào máy chụp MRI. Tôi vẫn ghét không gian chật hẹp, nhưng tôi có thể vượt qua quá trình này với rất ít lo lắng. Tôi thậm chí đã tìm thấy “trạng thái thiền định” của mình trong các bữa tiệc tối mà tôi không muốn tham gia. Đôi khi, người vợ tuyệt vời của tôi phải huých cùi chỏ để nhắc tôi quay về hiện thực. Tại sao cô ấy phải chịu đựng một mình nhỉ?

Lợi ích của thiền định là rất nhiều, bao gồm cải thiện giấc ngủ và giảm chứng mất ngủ.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền định có thể làm giảm mức độ lo lắng tới 60%. Nó cũng làm giảm sự tái phát trầm cảm khoảng 12%. Thiền định có lợi cho tinh thần lẫn thể chất, chẳng hạn như giảm huyết áp ở đa số những người thiền định theo hình thức này hay hình thức khác

Tôi là một bác sĩ ghét những triệu chứng tâm thần, nhưng tôi cũng là một người không ngại kê toa cho bạn để “thiền hai lần, và gọi cho tôi vào sáng mai.”

Tiến sĩ bác sĩ Peter Weiss là giáo sư phụ tá lâm sàng về Sản phụ khoa tại Trường Y David Geffen UCLA trong 30 năm. Ông cũng là cố vấn chăm sóc sức khỏe quốc gia cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008 của Thượng nghị sĩ John McCain.