Người dùng TikTok đang cung cấp dữ liệu cho các cơ quan tình báo của Trung Cộng
Nếu quý vị sử dụng TikTok, quý vị có thể đang cung cấp thông tin cho các cơ quan tình báo của Trung Cộng. Đó là lời cảnh báo từ chuyên gia an ninh mạng Casey Fleming, giám đốc điều hành của công ty cố vấn chiến lược BlackOps Partners.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với chương trình “Wide Angle” của Epoch TV, ông Fleming đã giải thích những nguy cơ gây ra do các ứng dụng điện thoại di động do ngoại quốc kiểm soát như TikTok, thuộc sở hữu của đại công ty internet ByteDance có trụ sở tại Bắc Kinh.
Ông nói: “Chúng ta phải giả định rằng mọi ứng dụng trong số này đều đến từ Trung Quốc, Nga, và các đối thủ đã xác định khác của Hoa Kỳ – chúng ta phải giả định rằng những ứng dụng này đều được vũ khí hóa để chống lại chúng ta.”
TikTok, ứng dụng video định dạng ngắn rất phổ biến cho phép người dùng tạo, chia sẻ, và xem các video dài 15 giây thường có ca hát, nhảy múa, hoặc hài kịch, đã được ra mắt ở Trung Quốc với tên gọi “Douyin” vào tháng 09/2016, và trong vòng một năm, ứng dụng này đã có đến 100 triệu người dùng Trung Quốc.
Tháng 09/2017, ứng dụng này được khởi chạy lại trên thị trường quốc tế với tên gọi TikTok. Thu hút hàng chục người dùng nổi tiếng hạng A và có liên hệ đối tác với NBA, NFL, cùng Comedy Central, TikTok đã nhanh chóng trở thành một trong những ứng dụng phổ biến nhất trên thế giới.
Đến năm 2020, TikTok đã báo cáo gần một tỷ người dùng đang hoạt động trên toàn cầu – chưa đầy bốn năm sau khi ra mắt.
Nhưng TikTok có thể có một mặt tối. TikTok là một công ty của Trung Quốc, và tất cả thông tin cá nhân mà ứng dụng này đang thu thập có thể sẽ được chuyển thẳng cho chính quyền Trung Quốc, các chuyên gia đã cảnh báo, đồng thời trích dẫn một loạt luật của Trung Quốc buộc các công ty phải hợp tác với chính quyền khi được yêu cầu.
Ông Fleming nói rằng: “Tất cả dữ liệu của quý vị trên chiếc điện thoại đó, mọi thứ quý vị làm, và mọi thứ mà quý vị đã lưu trữ trên chiếc điện thoại của mình đều được gửi ra ngoại quốc, và có thể sẽ được sử dụng để chống lại quý vị.”
“Đảng Cộng sản Trung Quốc đang thu thập một lượng lớn dữ liệu,” ông Fleming cho biết. “Nó có thể không được sử dụng để chống lại quý vị hôm nay. Nhưng thông tin này có thể sẽ được sử dụng để chống lại quý vị, công ty của quý vị, hoặc quốc gia của quý vị trong tương lai.”
Quy định của Hoa Kỳ
Nhận thức về mối đe dọa này không phải là mới. Tháng 08/2020, Tổng thống Trump đã từng ký một sắc lệnh cấm tất cả hoạt động của TikTok tại Hoa Kỳ trong vòng 45 ngày nếu ứng dụng này không được công ty mẹ ByteDance của Trung Quốc bán lại. Ông Trump đã ký một sắc lệnh đối với ứng dụng nhắn tin WeChat do Trung Quốc sở hữu.
Kể từ đó, các lệnh của ông Trump đã bị ngăn chặn bởi một số vụ kiện và lệnh của tòa án. Và hồi tháng 06/2021, chính phủ ông Biden đã hủy bỏ các lệnh trên, thay vào đó chỉ thị Bộ Thương mại đánh giá nền tảng này để xác định xem nó có gây nguy cơ đến an ninh quốc gia hay không.
Giờ đây, chính phủ Hoa Kỳ dường như đang thực hiện các bước mới để giải quyết các nguy cơ bảo mật do TikTok và các ứng dụng ngoại quốc khác gây ra, bao gồm đề nghị thay đổi quy tắc để mở rộng sự giám sát của liên bang đối với các ứng dụng do ngoại quốc kiểm soát. Theo các quy tắc mới được đề nghị này, bộ trưởng thương mại sẽ được trao quyền hạn chế người Mỹ truy cập vào các ứng dụng ngoại quốc nào bị xem là mối đe dọa bảo mật.
Nhưng theo một số chuyên gia, bao gồm ông Mark Grabowski, phó giáo sư chuyên về luật mạng tại Đại học Adelphi và là tác giả của cuốn sách mới xuất bản “Cyber Law and Ethics” (“Luật Mạng và Đạo Đức”), thì hành động đó có thể là quá ít, và quá muộn màng.
“Thật là ngạc nhiên khi phải mất quá nhiều thời gian để Chính phủ Tổng thống Biden kết luận TikTok là một mối đe dọa an ninh quốc gia,” ông nói với The Epoch Times. “Tổng thống Trump đã từng cố gắng giải quyết vấn đề này, nhưng không may là ông Biden đã ngay lập tức quyết tâm đảo ngược mọi việc ông Trump đã làm – cho dù điều đó có hợp lý hay không.”
Đối với ông Grabowski, TikTok và các ứng dụng do Trung Quốc kiểm soát khác đang gây ra một mối nguy hiểm trực tiếp đến an ninh quốc gia.
“TikTok sẽ được nhớ đến như là hoạt động thu thập dữ liệu thành công nhất về người Mỹ từng được thực hiện bởi một đối thủ ngoại quốc,” ông cho biết. “TikTok là nhu liệu độc hại của chính quyền Trung Quốc được giả dạng như một ứng dụng mạng xã hội.”
Lo ngại ngày càng tăng
Một số chính trị gia Mỹ cũng bày tỏ lo ngại tương tự.
“TikTok do một công ty Trung Quốc sở hữu và điều hành và do chính quyền Cộng sản Trung Quốc kiểm soát,” Thượng nghị sĩ Rick Scott (Cộng Hòa–Florida) viết trong một bài đăng trên Twitter hồi tháng 09/2021. “Người Mỹ không thể tin tưởng và không nên sử dụng các sản phẩm hoặc dịch vụ do Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát.”
Thượng nghị sĩ Josh Hawley (Cộng Hòa–Missouri) thậm chí còn thẳng thừng hơn: “TikTok là một bộ máy giám sát cho Bắc Kinh,” ông nói với tờ the Atlantic vào năm 2020. “Ứng dụng này là một con ngựa thành Troy trên điện thoại của mọi người.”
Ông Grabowski giải thích rằng, mối nguy hiểm này đến từ lượng dữ liệu cá nhân khổng lồ mà TikTok đang thu thập từ mỗi người dùng.
“Nó có thể truy cập vào máy ảnh, micro, kho ảnh và video đã lưu, danh bạ, vị trí GPS, và có thể cả lịch sử duyệt web của quý vị,” ông nói. “Ứng dụng này thu thập nhiều dữ liệu hơn mức cần thiết rất nhiều. Ví dụ, TikTok thực hiện theo dõi GPS – mặc dù video TikTok không bao giờ hiển thị bất kỳ thông tin vị trí nào.”
Dữ liệu này không chỉ được thu thập trên điện thoại của quý vị – mà nó còn được chuyển cho chủ sở hữu của TikTok ở Trung Quốc, ông Grabowski nói thêm. “Tất cả dữ liệu mà ứng dụng này thu thập được đều được mã hóa theo một cách khiến cho không ai có thể biết chính xác những gì đang được gửi qua Trung Quốc.”
Tháng 08/2020, Wall Street Journal đã đưa tin rằng TikTok đã theo dõi dữ liệu người dùng Android, vi phạm chính sách của Google. Tháng 06/2021, TikTok đã mở rộng chính sách bảo mật của mình để khiến người dùng đồng ý chia sẻ dữ liệu sinh trắc học bao gồm cả các đặc điểm gương mặt và giọng nói. Và hồi tháng 07/2021, một cuộc điều tra của CNBC đã tiết lộ rằng nhân viên của ByteDance có quyền truy cập trực tiếp vào dữ liệu người dùng TikTok của Hoa Kỳ.
“Chúng tôi biết rằng công ty mẹ ở Trung Quốc của TikTok có quyền truy cập vào dữ liệu của mọi người dùng Mỹ,” ông Grabowski cho biết, “và họ có thể tìm kiếm dữ liệu đó theo các ID cụ thể, vị trí, và nhiều thứ khác.”
TikTok đã nhiều lần nói rằng họ không chia sẻ dữ liệu của người dùng Mỹ với chính quyền Trung Quốc, và dữ liệu của họ được lưu trữ trên các máy chủ ở Hoa Kỳ cùng với các máy chủ dự phòng ở Singapore, chứ không phải ở Trung Quốc.
Nhưng ông Grabowski không tin điều đó. Ông nói: “Dữ liệu này có thể và sẽ được chia sẻ với Trung Cộng.”
“Nếu chính quyền Trung Quốc yêu cầu một công ty Trung Quốc giao dữ liệu của họ, thì họ sẽ làm điều đó. Luật Tình báo Quốc gia của Trung Quốc có yêu cầu các tổ chức và công dân Trung Quốc hợp tác với công việc tình báo của nhà nước này.”
Kiểm soát dữ liệu
Nhưng tại sao Trung Cộng lại muốn dữ liệu điện thoại di động của người Mỹ? Giám đốc điều hành của BlackOps, ông Fleming nói rằng mọi chuyện đều là về sự kiểm soát.
“Trung Quốc là một quốc gia toàn trị, hoàn toàn do Trung Cộng kiểm soát,” ông Fleming cho biết. “Nếu quý vị là một công dân Trung Quốc, thì chính quyền của quý vị sẽ điều hành toàn bộ cuộc sống của quý vị. Ngay cả khi quý vị đi du lịch nước ngoài, thì cũng phải báo cáo và cho họ biết khi nào quý vị đi, quý vị sẽ đi đâu, và quý vị sẽ làm gì. Và họ sẽ cho quý vị biết khi nào họ muốn quý vị báo cáo lại, và họ muốn quý vị làm gì. Mỗi du khách Trung Quốc đều bị Trung Cộng coi là tài sản.”
Với việc cài đặt các ứng dụng Trung Quốc trên hơn một tỷ điện thoại trên khắp thế giới, Trung Cộng có thể đã biến người dùng TikTok ngoại quốc thành tài sản tình báo của Trung Quốc một cách hiệu quả.
Ông Fleming nói rằng: “Dữ liệu là chiếc chìa khóa của sự kiểm soát này.”
“Chính quyền Trung Quốc đã đang sử dụng thông tin này để kiểm duyệt các video mà họ không thích,” ông Grabowski cho biết. “Ví dụ, TikTok thường xuyên kiểm duyệt các video đề cập đến vụ thảm sát ở Quảng trường Thiên An Môn, nền độc lập của Tây Tạng, hoặc phong trào Pháp Luân Công.”
“Mọi người quá ngây thơ nếu họ nghĩ rằng TikTok đang chơi đẹp,” ông Grabowski nói, “Họ có một lịch sử lâu dài về các vụ xâm phạm quyền riêng tư từng được ghi nhận.”
Chẳng hạn như hồi tháng 02/2019, TikTok đã nộp phạt 5.7 triệu USD cho Ủy ban Thương mại Liên bang vì thu thập bất hợp pháp dữ liệu về trẻ em. Họ cũng dàn xếp một vụ kiện tập thể bằng cách trả 92 triệu USD hồi tháng 02/2021. Vụ kiện đó đã cáo buộc rằng nền tảng này đã thu thập và chia sẻ thông tin cá nhân mà không có sự đồng ý của người dùng.
TikTok đã không phúc đáp yêu cầu bình luận của The Epoch Times.
Đối với ông Fleming, rủi ro là rất cao: “Với tư cách là một quốc gia tự do, chúng ta phải hiểu những gì chúng ta đang đối mặt. Chúng ta đang phải đối mặt với một cuộc chiến tranh thế giới một lần nữa. Một liên minh của Trung Quốc, Nga, Iran, và Bắc Hàn chống lại thế giới tự do này. Người Mỹ cần phải nhận thức rõ hơn,” ông nói, “và mở rộng tầm mắt của họ với những gì đang diễn ra.”
“Chúng ta phải làm mọi cách để bảo vệ dữ liệu và tài sản trí tuệ của mình. Đừng cho đi dữ liệu của quý vị. Luôn chọn không tham gia. Và loại bỏ các ứng dụng Trung Quốc ra khỏi điện thoại và máy điện toán của quý vị.”