Những bài học cuộc sống ẩn chứa trí tuệ thâm sâu của cổ nhân

Bạn đã đạt được bước tiến nào cho những quyết tâm năm mới của mình chưa, hay chúng đã trở nên mờ nhạt và dần biến mất? Một số bài học cuộc sống ẩn chứa trí tuệ thâm sâu của người xưa Trung Hoa có thể sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu và nguyện vọng của mình trong năm nay.

Lão Tử của Đạo gia có câu “Hành trình ngàn dặm khởi đầu bằng một bước chân,” nhưng trong thế giới đầy cám dỗ ngày nay, khi bạn lên kế hoạch khởi động hành trình đó, chưa nói đến việc về đích đến thì đã có thể coi là một kỳ tích Hercule – vị anh hùng biểu trưng cho sức mạnh trong thần thoại Hy Lạp.

Học hỏi từ bạn bè đồng trang lứa

“Ba người đồng hành tất có một người là thầy của ta, chọn cái tốt của họ mà học theo, nhìn cái chưa tốt để tránh phạm phải.”

Câu nói này bắt nguồn từ “Luận Ngữ” của Khổng Tử, một tuyển tập nổi tiếng các cuộc trò chuyện của Ông và các học trò. Trước hết, Khổng Tử là một người học rất giỏi. Mặc dù sinh ra trong một gia đình nghèo khó, nhưng đến năm 15 tuổi ông đã dốc hết toàn bộ tâm trí theo đuổi con đường học vấn.

Hãy thử quan sát những thành tựu và thất bại của người khác, và áp dụng những bài học mà họ đã học được (hoặc lẽ ra nên học) vào những nỗ lực mà bạn theo đuổi.

Nghĩ về những di sản bạn sẽ để lại cho thế hệ tương lai 

Làm thế nào bạn có thể tri ân những điều mà người của thế hệ trước để lại? Chính là đóng góp điều gì đó đáng giá cho những người của thế hệ sau.

Khổng Tử nói, “Lập thân hành đạo, lưu danh hậu thế, đem lại tiếng thơm cho phụ mẫu, đấy là tận cùng của đạo hiếu.”

Mặc dù thực tế là đệ tử của Khổng Tử, Tử Dư đã đưa ra một bộ luận thuyết gồm 18 phần về đạo hiếu, từ đó bắt nguồn câu nói trên, nhưng khái niệm lập thân vẫn là chủ đề xuyên suốt trong toàn bộ tác phẩm.

 “Người quân tử có thể tạo phúc cho bách tính mà không cần đền đáp ân huệ; khích lệ dân chúng chăm lo làm việc mà không để họ oán trách.”

                                     —  Khổng Tử

Hãy thử tưởng tượng cách mà bạn muốn con cháu sẽ nhớ về đến mình? Điều gì sẽ khiến thế giới của họ trở nên tốt đẹp hơn và bạn có thể giúp họ đạt được điều đó bằng cách nào. 

Suy nghĩ về một bức tranh toàn cảnh sẽ giúp bạn định hướng các hoạt động của mình, tập trung vào hoàn thành những gì bạn cảm thấy xứng đáng làm, và cũng là để bạn tránh được những cám dỗ khác.

Nhẫn nại và kiên trì

Mặc kệ những gì mà các bà “mẹ hổ” đặt ra tiêu chuẩn quá cao, cải thiện bản thân cần đòi hỏi một quá trình từng bước học hỏi và nỗ lực không ngừng

Trong “Kinh điển về Đạo Hiếu”, Khổng Tử viết, “Người quân tử có thể tạo phúc cho bách tính mà không cần đền đáp ân huệ; khích lệ dân chúng chăm lo làm việc mà không để họ oán trách.”

Trong “Quy tắc của Nho sinh”, một bài văn vần Nho giáo được trẻ em học thuộc lòng có câu “Thánh nhân và đức hạnh có thể đạt được thông qua rèn luyện dần dần.”

Không có đức hạnh hoặc kỹ năng nào có thể học được chỉ từ sách vở, mà bạn cần phải có trải nghiệm và sự kiên trì. Vì vậy đừng ngại khó nếu chúng ta không thể thay đổi thói quen cũ và học một kỹ năng mới ngay lập tức. Bạn hãy từng bước thực hiện.

Hãy bắt tay vào làm 

Trong “Luận Ngữ,” Khổng Tử nói rằng, “Ở ẩn để giữ trọn cái chí của mình, làm việc nghĩa để đạt được cái đạo của mình. Những lời này ta nghe người xưa nói qua, nhưng chưa từng thấy qua một người như vậy.”

Bạn thật dễ dàng tuyên bố rằng bạn đang tuyên dương chính nghĩa, hoặc đưa ra phán xét cho hành động của người khác. Nói là một chuyện, hành động lại là một chuyện khác.

Suy nghĩ về một thay đổi cụ thể mà bạn mong muốn thấy trong cộng đồng của mình và tự đặt ra cho mình nhiệm vụ hoàn thành điều đó. Hãy nhớ rằng các mục tiêu được thực hiện là cụ thể, trong khả năng của bạn và có thời hạn hoàn thành.

Hãy nghĩ đến hậu quả

Một trong những thành ngữ nổi tiếng của Trung Hoa có nghĩa đen là “cột tóc lên xà nhà và lấy dùi đâm vào đùi”. Câu nói này đề cập đến câu chuyện của những thư sinh quyết tâm vượt qua cám dỗ của giấc ngủ. Tóc của anh ta sẽ được buộc một sợi dây lên trần nhà để giữ cho đầu không gục xuống mặt bàn. Còn người kia sẽ dùng dùi tự chọc vào đùi của mình nếu phát hiện bản thân mình đang ngủ gật.

Mặc dù bạn có thể không muốn áp dụng các biện pháp mạnh mẽ như vậy, nhưng ý tưởng này lại là một cách khá thông minh. Bạn có thể khắc phục bằng cách đưa ra một số hậu quả do bản thân mình không hoàn thành nhiệm vụ. 

Chẳng hạn bạn có muốn cắt giảm chi tiêu cho cà phê của mình không? Vậy hãy dùng một phong bì tiền mặt riêng để thanh toán cà phê hàng tháng. Nếu bạn vượt quá chi tiêu của mình, thì cuối tháng bạn sẽ không được uống cà phê nữa. 

Bạn có muốn đến phòng tập thể dục ba lần một tuần không? Hãy hứa với bạn của bạn rằng bạn sẽ trả cho anh ấy 10 đô la mỗi khi bạn bỏ lỡ một ngày tập luyện.