• NGÔN NGỮ KHÁC
    • UNITED STATES
    • CANADA
    • AUSTRALIA
    • UK, EUROPE
    • Chinese
    • Czech
    • Dutch
    • English
    • French
    • German
    • Hebrew
    • Indonesian
    • Italian
    • Japanese
    • Korean
    • Persian
    • Polish
    • Portuguese
    • Romanian
    • Russian
    • Slovak
    • Spanish
    • Swedish
    • Turkish
    • Ukrainian
  • GIỚI THIỆU
Epoch Times Tiếng Việt
Chủ nhật, 11/05/2025
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
  • Home
  • Premium
  • Hoa Kỳ
  • Trung Quốc
  • Việt Nam
  • Đông Dương
  • Tây Dương
  • Bình luận
  • Sức Khỏe
  • ETV Video
  • Tài Chính – Kinh Tế
  • Văn Hóa & Nghệ Thuật
  • Đời Sống
  • Khoa học
  • Công nghệ
  • More
ETV Rao vặt Premium Podcast Facebook Youtube
  • BÌNH LUẬN
  • HOA KỲ
  • MỸ - TRUNG
  • TRUNG QUỐC
  • ĐÔNG DƯƠNG
    • Á Châu
    • Úc Châu
    • Việt Nam
  • TÂY DƯƠNG
  • TÀI CHÍNH
  • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ĐỜI SỐNG
  • SỨC KHOẺ
  • KHOA HỌC
  • VIDEO
  • TIN MỚI NHẤT
  • TIN TIÊU ĐIỂM
  • TIN CHỌN LỌC
  • BẢN TIN ĐẶC BIỆT
  • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ETV SỨC KHỎE
  • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
  • SHEN YUN ZUO PIN new
  • Google connect icon
ĐẶT MUA BÁO IN
Mới nhất Tiêu điểm  Bình luận Share Email

NƯỚC NAM TA VỀ ĐỜI TIỀN LÊ (Theo tờ tấu của sứ Tàu)

BTV Epoch Times Tiếng Việt
BTV Epoch Times Tiếng Việt
Thứ năm, 17/12/2020
bigger smaller Báo lỗi

Sử cũ chỉ chép việc chính – biến, cuộc chiến – tranh và các triều vua, ít khi chép những việc quan – hệ đến dân chung, như kế sinh – hoạt, cách làm nhà, lối ăn mặc cũng như phong tục, tập quán trong gia – đình và xã – hội.

Phải sưu – tập những tờ tấu của sứ thần, những bài ký của du khách thì họa may mới đủ tài liệu để chép lịch – sử, văn – hoá đời xưa. Chỉ hiềm có một nỗi là hạng sử – liệu này chưa được tìm mấy, phần nhiều lại không lấy gì làm chắc chắn cho lắm: tờ tấu thì hay thiên, bài ký thì hay tô – điểm, phê – phán rất khó. Nhưng cũng nên dịch ra để biết đại – khái cái tình hình nước ta ngày xưa ra làm sao.

Như tờ tấu của Tống – Cảo dịch dưới đây, trừ những thiên kiến của sứ Tầu không kể, cũng có một vài đoạn, tưởng nên chú ý. Nguyên văn chép trong bộ Văn – hiến thông – khảo, quyển 330, trang 19b – 20b. Ông d’Hervey de Saint – Denys đã dịch ra chữ Pháp, đề là Ethnogra – phie des peuples étrangers à la Chine, ouvrage composé an XIIIe siecle de notre ère par Ma Touan – Lin (Phong tục những dân khác dân Tầu. Sách của Mã Đoan – Lâm làm về thế kỷ thứ mười ba sau kỷ nguyên), in ở thành Paris, nhà Leroux năm 1883. Nhưng ông d’Henrvey de Saint – Denys dịch sai lắm (xem bản dịch tờ tấu của Tống – Cảo ở quyển Merid o – naux, dân miền Nam, trang 316 – 320).

Trước khi đem dịch lại ra quốc – văn, xin nhắc rằng hồi Tống – Cảo dâng sớ tâu vua nhà Tống, thì vua Lê Đại – Hành (Tức là Lê – Hoàn, 980 – 1005) đang trị vì nước ta, mấy năm trước đã lập nên sự nghiệp hiển hách, đánh đuổi được quân Tầu, giữ vững được xã tắc, theo tờ tấu của Tống – Cảo lại có tài về thuật ngoại giao nữa.

Tờ tấu như sau này:

“Cuối mùa thu năm ngoái (vào khoảng năm 898), chúng tôi ( là lũ Tống Cảo) đến cõi Giao – Châu. Lê Hoàn sai lũ Đinh thừa Chính làm nha nội đô chỉ huy sứ chở chín chiếc thuyền và ba trăm quân đến đón ở cửa bể Thái Bình. Tự ngoài bể vào trải bao nhiêu sự nguy hiểm sóng gió .

“Nửa tháng mới đến sông Bạch – Đàng, theo đường tắt ở vùng bể vào, nhân nước triều lên mà đi.

“Phàm những chỗ nghỉ đêm đều là ba gian nhà tranh mới làm, gọi là “quán – dịch” (nhà trạm).

Ad

Đến Trường – châu, gần nước Nam, Lê – Hoàn trang hoàng sằng, đem hết cả thuyền chiến ra nói là “diệu quân” (Chắc độc giả cũng nghĩ thầm rằng: Nếu không giỏi, thì sao năm Tân Tị (981) lại đuổi được quân nhà Tống.

“ Từ đây, đêm theo ven bể đi đến Giao Châu, độ mười lăm dặmcos năm gian đình cỏ tranh đề là “Mao kính dịch”. Còn một trăm dặm nữa đến thành (Hoa Lư), đuổi những gia súc sản của dân ở chỗ ấy ra, nói là trâu của quan: số không được một nghìn, dương danh nói mười vạn con ! lại đem bao nhiêu dân ra, lẫn với quân lính, mặc áo tạp sắc, cưỡi thuyền đánh trống reo hò !

“Đến núi ở gần thành, vờ treo cờ trắng để làm cảnh tượng dàn quân.

“Chợt thấy Lê – Hoàn đến làm lễ giao nghênh, nép ngựa nghiêng mình, hỏi Hoàng – thượng ngọc thể có được an khang không. Xong dắt cương ngựa cùng đi, lấy trầu cau mời ăn ở trên lưng ngựa: đó là phong tục đãi khách.

“Trong thành không có dân ở, chỉ có vài mươi trăm nóc nhà tranh, dùng làm trại lính, mà ở phủ thự có ao tràn nước, đề ở cửa là “Minh đức môn”. (Những tên này cũng đủ chứng rằng cách đây độ một nghìn năm, Hán học ở nước ta đã tới một trình độ cao).

“ Hoàn là người quê kệch ! , mắt lim dim, tự nói năm vừa rồi cùng giặc mán đánh nhau, ngã ngựa đau chân, nhận tờ chiếu không lễ được. (Sứ – thần không dám tâu rõ, nhưng thế nào cũng nói thầm rằng: Láu lớ !)

“ Sau vài đêm, làm việc uống rượu vui – vẻ, lại ra ngoài cũng vui chơi, tiếp khách. Hoàn đi đất, cầm cần câu lội xuống nước câu cá ; mỗi khi câu được một con cá, bên tả bên hữu đều nhẩy lên, reo hò vui vẻ.

“Phàm có người nào dự yến hội, sai bỏ đai ra, đội mũ. Hoàn mặc nhiều áo sặc sỡ và áo đỏ ; mũ lấy ngọc chân – châu trang sức vào: tự hát uống rượu, chẳng ai hiểu là hát gì.

“Thường sai vài mươi người mang con rắn to, dài vài trượng để làm lương – thực cho sứ – quán, và hỏi nếu ăn được món ấy, sẽ bảo làm cơm thiết. Lại buộc hai con hổ, đưa cho để lúc nào muốn xem thì xem. Đều khước không nhận.

‘Sĩ – tốt độ ba nghìn người, đều viết chữ vào trán là “Thiên – tử quân” ; ngày lượng cấp thóc lúa cho, soi tự giã lấy mà ăn. Đồ binh khí chỉ có cung, nỏ, mộc – bài, giáo gỗ, giáo tre, yếu ớt không thể dùng được ! (Thế sao sử lại chép chém giết được quá nửa quân nhà Tống?) 

“Hoàn người khinh – thoát tàn nhẫn, thân cận với những kẻ tiểu nhân, lấy bọn hoạn quan làm tâm – phúc, năm bẩy lũ đứng sắp hàng cả ở bên cạnh ; muốn cho họ tập uống rượu, lấy tay làm trò vui.

“Phàm bọn quan – thuộc, ai làm thạo công việc, cất về ở thân cận bên tả bên hữu làm việc. Nếu ai có lỗi nhỏ cũng giết, hoặc đánh vào lưng một trăm đến hai trăm roi. Các quan có điều gì không được như ý, cũng đánh tự ba mươi đến năm mươi roi, truất làm hôn lại (canh cửa trong cung cấm). Khi nguôi giận lại cho đâu vào đấy.”

Ad

Ứng Hòe NGUYỄN  VĂN  TỐ

(Theo TRI TÂN TẠP CHÍ 1941)

share iconCHIA SẺ
Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
Tin chọn lọc
Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

  • 04/8/2024
6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

  • 04/8/2024
Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

  • 03/8/2024
Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

  • 03/8/2024
Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

  • 02/8/2024
Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

  • 02/8/2024
Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer Sargent tìm lại chính mình

Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer...

  • 01/8/2024
Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

  • 01/8/2024
Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

  • 01/8/2024
Hỏa Diệm Sơn

Hỏa Diệm Sơn

  • 01/8/2024
6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

  • 31/7/2024
7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

  • 31/7/2024
Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

  • 30/7/2024
Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

  • 30/7/2024
Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

  • 30/7/2024
5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

  • 29/7/2024
Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

  • 29/7/2024
Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

  • 29/7/2024
Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

  • 29/7/2024
Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

  • 28/7/2024
Xem thêm
CHIA SẺ
Gửi mail Copy
Shen Yun Zuo Pin
Tin Mới Nhất

    Tin nổi bật

    • Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay

      Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay
    • Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

      Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết
    • VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam

      VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam
    • Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an

      Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an
    • Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?

      Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?
    AdAds by ETV
    AdAds by ETV
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Epoch Times Tiếng Việt
    Premium Podcast Facebook Youtube
    • TIN MỚI NHẤT
    • TIN TIÊU ĐIỂM
    • TIN CHỌN LỌC
    • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ETV SỨC KHỎE
    • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
    • SHEN YUN ZUO PIN
    36 QUỐC GIA, 22 NGÔN NGỮ
    • English
    • Chinese
    • Spanish
    • Hebrew
    • Japanese
    • Korean
    • Indonesian
    • French
    • German
    • Italian
    • Portuguese
    • Swedish
    • Dutch
    • Russian
    • Ukrainian
    • Romanian
    • Czech
    • Slovak
    • Polish
    • Turkish
    • Persian
    • Vietnamese
    TẢI APP CỦA CHÚNG TÔI
    app-store app-store
    • BÌNH LUẬN
    • HOA KỲ
    • MỸ - TRUNG
    • TRUNG QUỐC
    • ĐÔNG DƯƠNG
      • Á Châu
      • Úc Châu
      • Việt Nam
    • TÂY DƯƠNG
    • TÀI CHÍNH - KINH TẾ
    • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ĐỜI SỐNG
    • SỨC KHỎE
    • KHOA HỌC
    • Liên lạc
    • Giới thiệu
    • Rss Feeds
    • Điều khoản dịch vụ
    • Chính sách bảo mật
    • Chính sách bản quyền
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Copyright © 2020 - 2025 Epoch Times Tiếng Việt
    share iconCHIA SẺ
    Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
    Form Newsletter Subscription

    Đăng ký nhận tin