Ông Boris Johnson tuyên bố từ chức Thủ tướng Vương quốc Anh

CHRIS SUMMERS

Ông Boris Johnson cuối cùng đã thông báo rằng ông sẽ từ chức thủ tướng sau khi hơn 50 bộ trưởng chính phủ từ chức, kể cả Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak và người kế nhiệm Nadhim Zahawi, người mà sau đó đã kêu gọi cấp trên của mình “làm điều đúng đắn và rời đi”.

Ông Johnson, đứng trên bục ở Downing Street với phu nhân Carrie và con gái nhỏ Romy phía sau, nói: “Rõ ràng ý muốn của Đảng Bảo Thủ là cần có một lãnh đạo đảng mới và một thủ tướng mới.”

Ông cảm ơn những người đã bỏ phiếu cho Đảng Bảo Thủ hồi tháng 12/2019 và ông nói lý do ông đã giữ công việc lâu như vậy là vì sự ủy quyền mà ông đã nhận được trong cuộc bầu cử đó.

Ông Johnson nói rằng ông rất “đau đớn” khi phải giã từ chức vụ thủ tướng nhưng nói rằng không ai là “không thể thay thế”.

Hôm 06/07, ông Johnson, 58 tuổi, đã tuyên bố sẽ kiên trì tới cùng, sau khi thừa nhận đó là một “sai lầm” khi giữ ông Chris Pincher ở vị trí phó lãnh đạo đặc trách kỷ luật của chính phủ bất chấp những cáo buộc về hành vi tình dục sai trái chống lại ông này.

Sau khi nhận được một tràng câu hỏi dồn dập tại Phiên Chất Vấn Thủ tướng, và sau đó là trước Ủy ban Liên lạc Hạ viện, ông đã bị ông Michael Gove và một số bộ trưởng Nội các khác thúc giục từ chức.

Nhưng sau đó, ông Johnson đã sa thải ông Gove khỏi vị trí Bộ trưởng Bình đẳng, Gia cư và Cộng đồng và tỏ ra quyết tâm tiếp tục tại chức; trước đó ông nói với các nghị viên rằng ông có “sự ủy quyền” từ chiến thắng của cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 12/2019 và sẽ tiếp tục thực hiện những lời hứa trong tuyên ngôn của Đảng Bảo Thủ.

Sáng hôm 07/07, ông Nadhim Zahawi, người đã được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính chưa đầy 48 giờ sau khi ông Sunak từ chức, đã quay đầu lại phản bác ông Johnson, viết trên Twitter: “Điều này không bền vững và sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn: cho ông, cho Đảng Bảo Thủ và quan trọng nhất là cho cả đất nước này. Ông phải làm điều đúng đắn và rời đi ngay bây giờ.”

Sau đó, vào trưa hôm 07/07, ông Johnson cuối cùng đã xác nhận rằng ông sẽ từ chức, kích khởi một cuộc tranh cử lãnh đạo trong Đảng Bảo Thủ.

Đảng Bảo Thủ chuẩn bị cho cuộc tranh cử lãnh đạo

Ông Johnson sẽ vẫn giữ chức thủ tướng cho đến khi một cuộc bầu cử lãnh đạo diễn ra trong Đảng Bảo Thủ cầm quyền.

Trong số những người tranh cử hàng đầu, sẽ có ông Sunak và cựu Bộ trưởng Y tế Sajid Javid, nhưng Ngoại trưởng Liz Truss cũng dự kiến ​​sẽ tham gia tranh cử, cùng với Tổng chưởng lý Suella Braverman, và có thể là cả Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace và Bộ trưởng Thương mại Penny Mordaunt.

Khi một người lãnh đạo mới đã được bầu chọn, ông Johnson – vị thủ tướng thứ 14 trong triều đại 70 năm của Nữ hoàng Elizabeth II – sẽ đến thăm nữ hoàng tại Cung điện Buckingham để chính thức đệ đơn từ chức.

Vụ tai tiếng về ông Chris Pincher đã được chứng minh là “giọt nước làm tràn ly” đối với nhiều đồng sự trong Nội các của ông Johnson; họ là người đã ủng hộ ông trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm về vụ bê bối “tiệc tùng” (partygate) hồi tháng trước (06/2022).

Cuộc bỏ phiếu đó – ông đã giành được 211 phiếu tín nhiệm và 148 phiếu bất tín – xảy ra sau báo cáo được công bố hôm 25/05 của công chức Sue Grey về việc vi phạm các hạn chế COVID-19 ở Downing Street, và nhận xét của cố vấn đạo đức của thủ tướng Lord Geidt rằng ông Johnson có thể đã vi phạm bộ quy tắc ứng xử của thủ tướng bằng cách tham dự các bữa tiệc trong đại dịch.

Ông Johnson nổi tiếng là một thủ tướng “có tầm nhìn tổng quan”, người có những kế hoạch lớn lao cho đất nước nhưng lại dễ quên hoặc bỏ qua tiểu tiết. Việc bỏ qua các tiểu tiết đã hủy hoại kế hoạch của ông. 

Ông Pincher, nghị viên của Tamworth, đã từ chức khỏi Văn phòng Kỷ luật hôm 30/06 và bị đình chỉ tư cách thành viên Đảng Bảo Thủ do các cáo buộc động chạm thân thể hai vị khách nam tại một câu lạc bộ dành cho các thành viên tư nhân hôm 29/06.

Các cáo buộc đã khiến Downing Street chịu áp lực giải thích lý do tại sao ông Pincher – người đã từ chức vị trí phó lãnh đạo đặc trách kỷ luật hồi tháng 11/2017 sau đơn khiếu nại ông đã động chạm không mong muốn đối với cựu vận động viên chèo thuyền Olympic và ứng cử viên Đảng Bảo Thủ Alex Story – lại được bổ nhiệm làm phó lãnh đạo đặc trách kỷ luật hồi tháng Hai năm nay.

Downing Street trước đây cho biết ông Johnson không biết về bất kỳ cáo buộc cụ thể nào chống lại ông Pincher trước khi bổ nhiệm ông, nhưng cho biết hôm 05/07 rằng ông Johnson đã được thông báo ngắn gọn về một cuộc điều tra chính thức vào ông Pincher năm 2019 nhưng lại quên mất điều này trong tuần trước 27/06–03/07).

Ông Johnson, một cựu ký giả kiêm thị trưởng London, đã được bầu làm nghị viên cho Uxbridge và South Ruislip hồi năm 2015, và năm sau đó đã công bố ra tranh cử khi cựu Thủ tướng David Cameron từ chức sau cuộc trưng cầu Brexit.

Tuy nhiên, bà Theresa May đã nhận được công việc cao nhất và bà đã bổ nhiệm ông Johnson làm ngoại trưởng của mình, nhưng ông đã từ chức công việc đó. Cuối cùng vào mùa hè năm 2019, ông đã trở thành thủ tướng sau khi bà May từ chức vì không thể thúc đẩy một thỏa thuận Brexit qua được Nghị viện.

Ông Johnson đã giành được chiến thắng vang dội hồi tháng 12/2019

Ông Johnson đã giành được chiến thắng vang dội cho Đảng Bảo Thủ trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 12/2019, nhưng chỉ bốn tháng sau nước Anh đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 – khiến nền kinh tế này bị tàn phá và nhiều kế hoạch trong tuyên ngôn của đảng ông bị phá vỡ.

Trong lá thư từ chức hôm 05/07, ông Javid nói với ông Johnson: “Bầu không khí mà ông đặt ra với tư cách là một nhà lãnh đạo, và những giá trị ông đại diện, phản ánh về các đồng sự của ông, về đảng của ông và cuối cùng là về đất nước này.”

Trong lá thư từ chức của mình, ông Sunak nói: “Đất nước chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức to lớn. Hai chúng ta đều muốn có một nền kinh tế thuế thấp, tăng trưởng cao, và các dịch vụ công đẳng cấp thế giới, nhưng điều này chỉ có thể thực hiện được một cách có trách nhiệm nếu chúng ta sẵn lòng làm việc chăm chỉ, hy sinh, và đưa ra những quyết định khó khăn.”

Trước đó, tin tức về việc ông Johnson sắp từ chức đã thúc đẩy đồng bảng Anh tăng giá hôm 07/07; tăng 0.6% ở mức 1 GBP đổi được 1.198 USD.