Ông Paul Krugman thừa nhận ‘đã sai về lạm phát’

Ông Paul Krugman, nhà kinh tế học đoạt giải Nobel và là nhà bình luận của New York Times, đã thừa nhận rằng việc ông dự báo “lạm phát tấn công sinh kế các gia đình Mỹ sẽ ở mức vừa phải” là sai lầm và ông “đã không thấy trước được lạm phát tăng mạnh như hiện giờ,” mặc dù ông vẫn tiếp tục thấy áp lực tăng giá là “tạm thời”.

Ông Krugman đã thừa nhận trong một loạt các bài đăng trên Twitter, diễn ra vài ngày sau khi dữ liệu của Bộ Lao động cho thấy lạm phát giá tiêu dùng đã tăng lên 6.2% so với cùng kỳ vào tháng Mười, tốc độ cao nhất trong gần 31 năm.

Đưa ra lời giải thích, ông Krugman cho biết ông “đã không nghĩ rằng gói kích thích tài chính đầu năm nay sẽ thúc đẩy nhu cầu nhiều như ông Summers và cộng sự đã dự đoán.” Ông đề cập đến cựu Bộ trưởng Tài chính Larry Summers, người đã sớm đưa ra báo động về giá cả sẽ tăng mạnh như hiện nay và là người chỉ trích mạnh mẽ các chính sách nới lỏng tiền tệ của Fed.

Trong một cuộc phỏng vấn với CNN vào tuần trước, ông Summers cho biết rằng, trừ khi Fed thay đổi đáng kể chính sách hoặc một có một “tai nạn” gây chấn động lớn cho nền kinh tế, lạm phát giảm trở lại mức mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương trong tương lai gần là “rất khó” để. Nhận xét của ông đã giáng một đòn khác vào câu chuyện lạm phát “nhất thời” mà ông Krugman đã lên tiếng bảo vệ trong quá khứ và, trong các bài đăng gần đây của ông trên Twitter.

Ông Krugman viết, “Tuy nhiên, điều đã xảy ra là chúng ta đã phải đối mặt với những hạn chế về nguồn cung – những vấn đề của chuỗi cung ứng để đáp ứng nhu cầu hàng hóa sử dụng lâu dài và việc công nhân rời khỏi lực lượng lao động, hay còn gọi là Bỏ việc Vĩ đại.”

Thay đổi hành vi mua hàng liên quan đến đại dịch đã dẫn đến sự dịch chuyển chi tiêu từ dịch vụ sang hàng hóa, với nhiều sản phẩm tăng giá mạnh. Điều này càng trở nên trầm trọng hơn bởi những hạn chế từ phía nguồn cung, chẳng hạn như thiếu chất bán dẫn, một yếu tố được cho là nguyên nhân khiến giá xe hơi đã qua sử dụng tăng vọt.

Trong khi đó, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động – ở mức 61.6% hồi tháng Mười, thấp hơn nhiều so với mức trước đại dịch là 63.6% hồi tháng 02/2020, và cách xa mức cao nhất lịch sử là 67.3% hồi tháng 04/2000 – đã minh họa cho tình trạng thiếu hụt lao động hiện tại, khiến các doanh nghiệp phải tăng lương để thu hút người lao động.

Ông Krugman nói: “Dữ liệu này nói lên rằng lạm phát không hẳn sẽ là tạm thời, mặc dù tôi nghĩ lạm phát tạm thời vẫn là dự báo tốt nhất.”

Trong khi chia sẻ một phân tích của nhà kinh tế học Matthew C. Klein trên blog The Overshoot của ông, có nhan đề “Trường hợp để Kiên nhẫn đối với Lạm phát,” ông Krugman viết, “Nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng câu chuyện phức tạp hơn là chính sách kích thích quá mức.”

Ông Krugman viết, “Đây là một phân tích rất tốt về hiện trạng của chúng ta.”

Ông Klein viết: “Rủi ro là ở chỗ người tiêu dùng và doanh nghiệp bắt đầu tin rằng giá sẽ tiếp tục tăng mạnh trong tương lai – và điều chỉnh hành vi của họ. Cuối cùng sẽ dẫn đến tích trữ, thắt chặt các điều kiện tài chính, sản xuất ít hơn và thiếu hụt.”

Ông Klein viết: “May mắn thay, điều đó dường như vẫn chưa xảy ra.”

Cuộc khảo sát dự kiến lạm phát tiêu dùng gần đây nhất của Fed tại New York cho thấy dự kiến lạm phát ngắn hạn (một năm tới) trong tháng Mười đã tăng lên 5.7%, mức cao nhất trong lịch sử. Dự kiến lạm phát trung hạn (ba năm tới) không thay đổi so với mức 4.2% của tháng trước; đây là mức cao kỷ lục.

Các thị trường trái phiếu cũng đang nâng giá trong một đợt lạm phát dai dẳng hơn là trường phái “tạm thời” tin tưởng, bao gồm các nhà hoạch định chính sách của Fed và các quan chức chính phủ của ông Biden. Một thước đo chính về dự kiến của thị trường trái phiếu đối với áp lực tăng giá trong 5 năm tới, được gọi là tỷ lệ lạm phát hòa vốn trong 5 năm, đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại là 3.113% hôm 10/11 – ngày dữ liệu của chính phủ được công bố cho thấy lạm phát giá tiêu dùng tăng với tốc độ hàng năm nhanh nhất kể từ 1990.

Sự gia tăng mạnh mẽ của thước đo của thị trường trái phiếu cho thấy rằng các nhà đầu tư dự kiến lạm phát trung bình trên 3% một năm trong 5 năm tới, và áp lực giá tăng sẽ dai dẳng hơn so với dự kiến “nhất thời” của Fed – do đó có khả năng buộc ngân hàng trung ương phải đẩy nhanh thời gian biểu cho việc tăng lãi suất.

Ông Summers nói với CNN trong cuộc phỏng vấn rằng ông tin rằng thị trường lao động đang thu hẹp và chính sách tiền tệ nới lỏng là phản tác dụng.

Ông Summers nói với tạp chí này rằng, “Chúng ta phải nhận ra vấn đề của mình là không phải là không có đủ người có việc làm.” Ông nói: “Vấn đề hiện tại là chúng ta đang đẩy nhu cầu vào nền kinh tế nhanh hơn khả năng có thể cung cấp, và lạm phát ngày càng lớn hơn cho đến khi chúng ta ngừng làm điều đó.”

Ông Summers nói thêm rằng, “Đó là vấn đề thực sự,” với nhận xét của ông được đưa ra gần hai tuần sau khi các nhà hoạch định chính sách của Fed họp và bỏ phiếu để bắt đầu giảm lượng mua tài sản hàng tháng của ngân hàng trung ương 120 tỷ USD, bớt khoảng 15 tỷ USD mỗi tháng, trong khi vẫn duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và nói rằng vẫn chưa đến lúc bắt đầu tăng lãi suất.

Ông Summers kêu gọi giảm mua trái phiếu nhanh hơn, thúc giục loại bỏ chương trình này trong ba tháng, chứ không phải là tám tháng.