Ông Tập hội kiến ông Putin, cam kết ủng hộ các chính sách về Ukraine và Đài Loan

ANDREW THORNEBROOKE

Hôm 15/09, hai nhà lãnh đạo của Trung Quốc và Nga đã gặp nhau để thảo luận về các vấn đề an ninh trong khu vực, và thể hiện rõ hơn nữa tham vọng của họ trong việc chống lại ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên thế giới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình đã họp bàn bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải tại Uzbekistan. Đây là cuộc hội kiến đầu tiên của hai nhà lãnh đạo này kể từ khi Nga xâm lược Ukraine hồi tháng Hai.

Trung Quốc đã tránh không lên án cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine hay gọi đây là “cuộc xâm lược”, đồng thời lặp đi lặp lại lời tuyên truyền của Nga rằng cuộc chiến này là do Hoa Kỳ khiêu khích – vì vậy mà ông Putin đã bày tỏ sự cảm kích hôm 15/09.

Ông Putin nói: “Chúng tôi đánh giá cao vị thế trung lập của những người bằng hữu Trung Quốc khi đề cập đến cuộc khủng hoảng Ukraine.”

Hai chế độ chống lại phương Tây

Việc hai nhà lãnh đạo này thiết lập một liên kết đối tác “không có giới hạn” giữa Trung Quốc và Nga hồi tháng Hai đã gây ra lo lắng về căng thẳng địa chính trị ở phương Tây. Ông Putin đã sử dụng cuộc họp gần đây để thể hiện cam kết vững chắc hơn với thỏa thuận đó, bằng cách sử dụng sức ảnh hưởng của mình để chống lưng cho những bất đồng chính sách gây tranh cãi nhất của Trung Cộng với phần còn lại của thế giới.

Ông cho biết Nga sẽ ủng hộ chính sách Một Trung Quốc của Trung Cộng, trong đó tuyên bố rằng Đài Loan là một phần không thể xâm phạm của Trung Quốc, và công khai lên án “những hành động khiêu khích” của Hoa Kỳ ở Eo biển Đài Loan – rõ ràng là đang đề cập đến chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân Chủ–California) đến hòn đảo này hồi tháng trước.

Ông Putin nói: “Chúng tôi vẫn cương quyết tuân theo nguyên tắc ‘Một Trung Quốc’.”

Đài Loan đã tự quản trị từ năm 1949 và chưa bao giờ nằm dưới sự kiểm soát của Trung Cộng. Đảo quốc này không có mối bang giao chính thức với Hoa Kỳ, nhưng hai quốc gia này đang là đối tác thương mại quan trọng. Hoa Kỳ bị ràng buộc về mặt pháp lý phải cung cấp cho Đài Loan những vũ khí cần thiết để tự vệ trước hành động xâm lược của ngoại bang, kể cả cuộc xâm lăng từ Trung Quốc.

Hai nhà lãnh đạo cũng tái khẳng định liên minh chống phương Tây còn manh nha của họ và sự tận tâm trong việc tạo ra một thế giới đa cực, trong đó Hoa Kỳ không phải là siêu cường quốc duy nhất.

Đối với ông Putin, liên minh đó cũng có nghĩa là sự hỗ trợ bền bỉ của Trung Quốc sẽ bảo đảm rằng Nga không bị cô lập, bất chấp những nỗ lực ngoại giao và kinh tế khắc nghiệt nhất của phương Tây. Đối với ông Tập, điều đó giúp củng cố vai trò lãnh đạo của Trung Quốc đối với liên minh chống phương Tây đang phát triển chỉ một tháng trước Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ 20 của Trung Cộng, trong đó ông được cho là ​​sẽ giành được một nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có trong lịch sử.

“Những nỗ lực tạo ra một thế giới đơn cực gần đây đã đi đến một hình thái hoàn toàn tệ hại,” ông Putin nói. “Những nỗ lực đó thì hoàn toàn không chấp nhận được đối với đại đa số các quốc gia trên thế giới.”

Tương tự như vậy, ông Tập nói rằng với sự hỗ trợ của Nga, Trung Quốc sẵn sàng “là nước dẫn đầu để đưa thế giới đang thay đổi nhanh chóng này đi theo hướng phát triển tích cực và bền vững.”

Các bình luận này cũng lặp lại quan điểm tương tự của các nhà ngoại giao Trung Quốc và Nga trong những ngày gần đây rằng hai chế độ này đang tìm cách thay đổi trật tự quốc tế.

“Phía Trung Quốc sẵn sàng làm việc với phía Nga để không ngừng khai triển hợp tác chiến lược cao cấp giữa hai nước, bảo vệ lợi ích chung, và thúc đẩy sự phát triển của trật tự quốc tế theo hướng công bằng và hợp lý hơn,” Ủy viên Bộ Chính trị Trung Cộng Dương Khiết Trì (Yang Jiechi) đã nói hôm 12/09.

Cuộc hội đàm này đã thu hút sự phẫn nộ từ các nhà lập pháp Hoa Kỳ như Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn (Cộng Hòa–Tennessee); bà đã lên án đây là nỗ lực để hình thành một trục chống phương Tây.

“Ông Tập và ông Putin đang tìm kiếm một trật tự toàn cầu mới đe dọa trực tiếp đến nền dân chủ và chủ quyền quốc tế,” bà Blackburn viết trên Twitter. “Cuộc họp hôm nay thể hiện những nỗ lực không ngừng của Trung Quốc và Nga nhằm củng cố Trục Ma Quỷ Mới với cái giá là tự do trên toàn cầu.

“Hoa Kỳ phải tiếp tục kiên quyết chống lại những nhân tố tà ác này, đồng thời hỗ trợ cho nhân dân Đài Loan và Ukraine.”