Phản ứng của TT Biden trước sự sụp đổ Afghanistan: ‘Điều này đã diễn ra nhanh hơn chúng tôi dự đoán’

Sau khi đối mặt với một loạt chỉ trích lưỡng đảng, chiều ngày 16/08 Tổng thống (TT) Joe Biden đã thừa nhận rằng sự sụp đổ của Afghanistan xảy ra nhanh hơn chính phủ của ông từng dự đoán.

“Điều này thực sự đã diễn ra nhanh hơn chúng tôi dự đoán,” ông Biden nói tại Tòa Bạch Ốc, đổ lỗi cho các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự của Afghanistan vì đã bỏ cuộc và chạy trốn khỏi nước này.

Tổng thống cũng cáo buộc chính phủ Afghanistan đã ngăn chặn Hoa Kỳ thực hiện một kế hoạch di tản hàng loạt trước khi rút quân, cho rằng điều đó sẽ tạo ra một “cuộc khủng hoảng lòng tin.”

Các quan chức Tòa Bạch Ốc và các quan chức tình báo Hoa Kỳ đang “theo dõi chặt chẽ tình hình thực địa ở Afghanistan,” tổng thống cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông không hối tiếc khi rút quân khỏi nước này.

Ông Biden nói rằng nhiệm vụ ở Afghanistan kéo dài gần 20 năm được tạo ra nhằm tiêu diệt mạng lưới khủng bố al-Qaeda đứng sau các cuộc tấn công khủng bố ngày 11/09. Hoa Kỳ cũng đã tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden “một thập kỷ trước.”

Ông Biden cho biết thêm rằng cuộc xâm lược Afghanistan “không bao giờ được cho là để xây dựng quốc gia” hay “tạo ra một nền dân chủ tập trung.”

Trong bài diễn văn của mình, ông Biden có vẻ như đã đề cập đến tình trạng hỗn loạn hiện đang diễn ra tại phi trường Kabul, nơi vẫn còn nhiều người Mỹ và công dân ngoại quốc. Trước đó trong ngày, phát ngôn viên Ngũ Giác Đài John Kirby cho biết những kẻ tấn công có vũ trang đã nổ súng vào quân đội Hoa Kỳ, buộc các binh lính này phải bắn trả.

“Sự hiện diện ngoại giao của chúng ta cũng đã được củng cố tại phi trường này,” ông Biden nói và cho biết thêm rằng các chuyến bay di tản sẽ được thực hiện trong những ngày tới.

Trong khi đó, tổng thống cho rằng sự sụp đổ của Afghanistan một phần là trách nhiệm của cựu Tổng thống Donald Trump vì đã đàm phán một thỏa thuận với Taliban để bắt đầu rút quân vào ngày 01/05/2021, cho biết thêm rằng chính phủ của ông đã buộc phải tuân theo các diễn biến của một thỏa thuận mà ông Trump đã làm trung gian.

Nhấn mạnh rằng cuộc chiến tranh ở Afghanistan đã kéo dài bốn đời tổng thống, ông Biden nói rằng đầu năm nay, ông đã phải đối mặt với một quyết định buộc ông phải tăng cường lực lượng để chống lại Taliban trong mùa giao tranh vào mùa xuân. Ông đặt câu hỏi tại sao Hoa Kỳ phải tăng quân trong khi bản thân các binh lính Afghanistan không sẵn sàng chiến đấu.

Mặc dù ông Trump đã ấn định ngày 01/05, ông Biden đã lùi lại việc rút quân một vài tháng. Ông Trump cũng đã đồng ý rút toàn bộ quân đội để đổi lấy việc Taliban không tấn công lực lượng Hoa Kỳ và cắt đứt liên hệ với tổ chức al-Qaeda. Một số người suy đoán rằng Taliban đã hủy bỏ giao kèo này sau khi ông Biden lùi lại ngày rút quân.

Trong một số tuyên bố trong tuần lễ từ ngày 06–15/08, ông Trump đã chỉ trích chiến lược rút quân của ông Biden, ông hỏi: “Có ai đó thậm chí có thể tưởng tượng việc rút Quân đội của chúng ta lại được thực hiện trước khi di tản dân thường và những người khác, những người vốn hữu hảo với Đất nước chúng ta và những người nên được phép tìm kiếm tị nạn hay không?”

Và ông Stephen Miller, một cựu cố vấn của Tổng thống Trump, đã viết trên Twitter rằng ông Biden “bỏ dở kế hoạch hòa bình và chiến lược rút quân của ông Trump,” trong đó bao gồm “sự răn đe mạnh mẽ.” Ông Miller cho biết thêm rằng ông Biden đã đưa ra kế hoạch rút quân của riêng mình nhưng thay vào đó đã bị “thất bại thảm hại”.

Cuối tuần lễ kết thúc vào ngày 15/08, ông Biden, người đang đi nghỉ tại Trại David, đã phải đối mặt với sự chỉ trích lưỡng đảng gay gắt vì đã không đưa ra phát ngôn nào về sự tiếp quản của Taliban và chất vấn tình báo quân sự Hoa Kỳ về việc rút quân. Thậm chí, một số cựu quan chức và tướng lĩnh của Bộ Quốc phòng đã lên tiếng, so sánh tình hình khủng hoảng con tin ở Iran năm 1979, hay sự cố Vịnh Con Heo năm 1961.

Và trong khi ông Biden đã không đưa ra bất kỳ phát ngôn nào trên truyền hình trong những ngày gần đây, các nhà lãnh đạo ở các quốc gia khác trên thế giới – bao gồm Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Đức Angela Merkel – đã công khai bày tỏ sự thất vọng về cách chính phủ của ông Biden và Hoa Kỳ giải quyết việc rút quân và di tản người ngoại quốc.

Cuộc tấn công của Taliban đã gây chấn động các quan chức Hoa Kỳ. Chỉ vài ngày trước khi Taliban tiến vào Kabul với sự kháng cự hời hợt, một đánh giá quân sự của Hoa Kỳ đã dự đoán có thể mất vài tháng để Kabul sụp đổ.

Nói chuyện trên các chương trình truyền hình buổi sáng hôm 16/08, nhóm an ninh quốc gia của ông Biden và các quan chức Bộ Ngoại giao đã đổ lỗi cho sự sụp đổ của lực lượng quân đội Afghanistan.

Tuy nhiên, họ thừa nhận tốc độ mà Afghanistan đã bị Taliban tiếp quản, lực lượng vốn bị cáo buộc chứa chấp các nhóm khủng bố như al-Qaeda hoặc mạng lưới Haqqani, và nói rằng các thủ đoạn mánh khóe của nhóm này trong tuần qua đã khiến họ mất cảnh giác.

Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan nói trong chương trình “Today” rằng, “Đó chắc chắn là trường hợp mà các thành phố đã sụp đổ với tốc độ nhanh hơn nhiều so với dự đoán của bất kỳ ai,” đồng thời nói thêm rằng quân đội Afghanistan thiếu “ý chí” để chống lại nhóm phiến quân Taliban.

Cuối tuần qua, Ngoại trưởng Antony Blinken nói rằng Hoa Kỳ đã đạt được mục tiêu của mình ở Afghanistan, đó là đánh bại al-Qaeda sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/09/2001. Tuy nhiên, bất chấp lời khẳng định của ông, nhiều câu hỏi vẫn được đặt ra là tại sao quân đội Hoa Kỳ vẫn ở lại quốc gia Nam Á này trong gần 20 năm, và liệu các nhà lãnh đạo quân sự, trong suốt những năm qua, có sẵn sàng khiến công chúng Hoa Kỳ hiểu sai về lý do tại sao quân đội vẫn đóng quân ở đó hay không.

Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Jon Finer nói với các ký giả vào chiều 16/08 rằng Hoa Kỳ sẽ tập trung vào việc bảo đảm an ninh cho phi trường Kabul. Ông cho biết thêm, quân tiếp viện Hoa Kỳ sẽ đến phi trường vào ngày 16/08 và 17/08. Trước đó, hôm 16/08, Tòa Bạch Ốc đã xác nhận có “một số lượng đáng kể người Mỹ” vẫn đang ở bên trong Afghanistan trong bối cảnh hỗn loạn tại phi trường Kabul.

Ông Jack Phillips là một ký giả của The Epoch Times tại New York.