• NGÔN NGỮ KHÁC
    • UNITED STATES
    • CANADA
    • AUSTRALIA
    • UK, EUROPE
    • Chinese
    • Czech
    • Dutch
    • English
    • French
    • German
    • Hebrew
    • Indonesian
    • Italian
    • Japanese
    • Korean
    • Persian
    • Polish
    • Portuguese
    • Romanian
    • Russian
    • Slovak
    • Spanish
    • Swedish
    • Turkish
    • Ukrainian
  • GIỚI THIỆU
Epoch Times Tiếng Việt
Thứ bảy, 05/07/2025
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
  • Home
  • Premium
  • Hoa Kỳ
  • Trung Quốc
  • Việt Nam
  • Đông Dương
  • Tây Dương
  • Bình luận
  • Sức Khỏe
  • ETV Video
  • Tài Chính – Kinh Tế
  • Văn Hóa & Nghệ Thuật
  • Đời Sống
  • Khoa học
  • Công nghệ
  • More
ETV Rao vặt Premium Podcast Facebook Youtube
  • BÌNH LUẬN
  • HOA KỲ
  • MỸ - TRUNG
  • TRUNG QUỐC
  • ĐÔNG DƯƠNG
    • Á Châu
    • Úc Châu
    • Việt Nam
  • TÂY DƯƠNG
  • TÀI CHÍNH
  • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ĐỜI SỐNG
  • SỨC KHOẺ
  • KHOA HỌC
  • VIDEO
  • TIN MỚI NHẤT
  • TIN TIÊU ĐIỂM
  • TIN CHỌN LỌC
  • BẢN TIN ĐẶC BIỆT
  • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ETV SỨC KHỎE
  • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
  • SHEN YUN ZUO PIN new
  • Google connect icon
ĐẶT MUA BÁO IN
Mới nhất Tiêu điểm  Bình luận Share Email

Phong giao chia loại và giải nghĩa VI

BTV Epoch Times Tiếng Việt
BTV Epoch Times Tiếng Việt
Thứ ba, 16/3/2021
bigger smaller Báo lỗi

Tiếp theo của phần  V

Năm canh thì ngủ lấy ba, 

Hai canh lo-lắng việc nhà làm-ăn 

Thể phú. Xưa ta chia ban đêm làm năm canh: canh một, canh hai, canh ba, cánh tư và canh năm. Nên ta thường nói: “Đêm năm canh, ngày sáu khắc”.

Như trước đã nêu, dân ta có cái đức tính hoạt động, rất đáng quí. Hoạt động cả ngày, hoạt động cả đêm, chỉ trừ những giờ ăn ngủ. Có sống chung chạ với nông dân, ta mới nhận thấy những nỗi làm ăn vất vả nhọc nhằn của họ. Sớm dậy từ gà gáy, quấy quá ngấu nghiến ăn uống cho đủ lệ cái thói quen của dạ dày, rồi già có việc già, trẻ có trẻ, ai lo phận sự nấy: hoặc ra đồng làm ruộng, hoặc chăn trâu, hoặc cắt cỏ, hoặc dệt vải…, tới tấp hoạt động suốt từ gà gáy đến nửa đêm. Cho nên họ khuyên nhau rằng mỗi đêm có năm canh, chỉ nên ngủ trong ba canh thôi, còn hai canh vào lúc chập tối và gần sáng thì nên hoạt động làm việc hoặc lo tính sinh kế gia đình, hoặc làm lụng công này, việc khác… 

Chính tôi đã biết một chuyện: một nhà nông kia, vì thức khuya, dậy sớm, hoạt động một cách rất hăng, đến nỗi, có lần, dưới ánh đèn lù mờ, cả gia đình đã ăn một bữa cơm thổi lẫn hoa hòe mà không biết! Nguyên nhà ấy vừa làm ruộng, vừa làm nghề nhuộm giấy vàng. Hôm ấy, dậy từ đầu canh năm, trong bóng nhá nhem, người ta cầm đầu đong gạo, chẳng ngờ trong đấu còn đựng ít hòe, thành thử cứ trộn cả hòe vào gạo mà thôi nấu. Sáng ra, thấy nồi cơm vàng khè, bấy giờ cả nhà mới biết rằng mình đã ăn một bữa cơm trộn hòe đắng !

O

Mặt trời tang tảng rạng đông, 

Ad

Chàng ơi, thức dậy ra đồng chẳng trưa ! 

Thể phú. Tang tảng rạng đông là lúc phương đông hãy còn mờ mờ, sắp sáng mà chưa sáng rõ, tức là trước khi mặt trời gần mọc.

Đây là lời người nông phụ đánh thức chồng dậy để làm công việc đồng áng.

Hằng ngày từ chồng gia đình ấy cày sâu, cuốc bẫm, hết sức hoạt động theo tư tưởng trọng nông.

Vì xưa chưa có đồng hồ như ngày nay, nên ở nơi dân dã, người ta chỉ theo bóng mặt trời mà sinh hoạt: mặt trời mọc thì đi làm, mặt trời lặn thì nghỉ. (Nhật xuất nhi tác, nhật nhập nhi tức).

Theo thói quen ấy, người nông phụ kia, khi thấy mặt trời mới rạng đông, đã lay tỉnh kêu gọi chồng ra đồng làm ruộng. Nàng lại không quên kèm thêm mấy lời giục giã: “Đi làm đi thôi ! Đừng chùng chình nữa, kẻo trưa bây giờ !”

O

Đom-đóm bay ra, trồng cà, tra đỗ

Tua-rua bằng mặt, cất bát cơm chăm.

Thể phú. Đom-đóm, có nơi kết là “đôm-đốm” Tháng hai Âm lịch là mùa đom-đóm sinh-nở rồi bay ra. Tua-rua là một đám sao li-ti kết thành như hình bàn tay. Những đêm trời quang, mây tạnh, tua-rua thường mọc ở đằng đông, rồi lặn về đằng tây. Phong dao còn có những câu nói đến tua-rua, như:

“Tua-rua đã đến đỉnh đầu, 

Em còn đứng lại làm giàu cho cha ! 

Ad

Giàu thì chia bảy, chia ba, 

Phận em là gái được là bao nhiêu ?”  

Ý nói: nông-dân xem thời-vật mà lo cách hoạt-động trên trường sinh-sống. Thấy mùa đom-đóm bay ra thì liệu tính đến việc trồng cà, trồng đậu; thấy tua-rua mọc đã ngang mặt thi trở dậy thổi nấu rồi lo việc canh-nông.

Nhà nông, mùa nào việc ấy, thường thường hoạt-động không ngừng tay, như tháng giêng thì giồng củ-từ, tháng tư thì giồng đầu củ-cải, tháng chín thì giồng bầu, nên có những câu: 

Ad

“ Tháng giêng giống từ, tháng tư giồng đầu (củ cải)”. Và  “Muốn ăn bầu, giồng đầu tháng chín”.

O

Vừa đi, vừa đợi, vừa chờ: 

Nhanh chân thì kịp, lờ-đờ thì thôi 

Thể phú. Đây là lời người đi trước thúc-giục kẻ đi sau: phải hoạt-động, phải tiến-thủ cho kịp bậc tiên-tiến.

Ý nói: tôi đang nhanh chân bước trước đây, tôi cứ vừa đi vừa chờ-đợi, nếu anh có nhanh nhẹn hoạt-động, cố-gắng tiến thủ, thì mới có thể kịp tôi mà cùng nhau thích cánh chen vai được. Vì bằng anh chỉ lờ đờ lạch-đạch, không chịu hăng-hái tiến bước thì, ôi thôi, anh phải chịu tiếng đi sau bước muộn. lạc-hậu mãi mãi, chứ đừng còn oán trời, trách người gì nữa.

O

Đã sinh ra kiếp đàn ông, 

Đèo cao, núi thẳm, sống cùng, quản chi ! 

Thể phú. Thẳm nghĩa là thẳm u sâu thẳm. Cùng nghĩa là cùng kiệt,

Ý nói đã là tài trai, sinh ở đời, thì phải hoạt-động, mạo hiểm, không hề lùi bước trước một trở-lực nào hết. 

Vời-vợi đèo cao ư ? Cứ hoạt-động ! Thăm-thẳm núi sâu ư ? Cũng hoạt-động ! Sông cùng, thủy tận ư? Vẫn luôn hoạt động ! Thế là bực đại-trượng phu đối với bất cứ những nỗi gian-nan hiểm-trở gì cũng không quản-ngại, miễn sao cho khỏi thẹn với hai chữ “tu mi” và khỏi mang tiếng là hư-sinh trong vòng trời đất.

HOA BẰNG

(Theo TRI TÂN TẠP CHÍ 1941)

share iconCHIA SẺ
Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
Tin chọn lọc
Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

  • 04/8/2024
6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

  • 04/8/2024
Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

  • 03/8/2024
Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

  • 03/8/2024
Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

  • 02/8/2024
Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

  • 02/8/2024
Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer Sargent tìm lại chính mình

Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer...

  • 01/8/2024
Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

  • 01/8/2024
Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

  • 01/8/2024
Hỏa Diệm Sơn

Hỏa Diệm Sơn

  • 01/8/2024
6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

  • 31/7/2024
7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

  • 31/7/2024
Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

  • 30/7/2024
Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

  • 30/7/2024
Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

  • 30/7/2024
5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

  • 29/7/2024
Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

  • 29/7/2024
Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

  • 29/7/2024
Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

  • 29/7/2024
Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

  • 28/7/2024
Xem thêm
CHIA SẺ
Gửi mail Copy
Shen Yun Zuo Pin
Tin Mới Nhất

    Tin nổi bật

    • Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay

      Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay
    • Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

      Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết
    • VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam

      VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam
    • Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an

      Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an
    • Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?

      Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?
    AdAds by ETV
    AdAds by ETV
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Epoch Times Tiếng Việt
    Premium Podcast Facebook Youtube
    • TIN MỚI NHẤT
    • TIN TIÊU ĐIỂM
    • TIN CHỌN LỌC
    • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ETV SỨC KHỎE
    • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
    • SHEN YUN ZUO PIN
    36 QUỐC GIA, 22 NGÔN NGỮ
    • English
    • Chinese
    • Spanish
    • Hebrew
    • Japanese
    • Korean
    • Indonesian
    • French
    • German
    • Italian
    • Portuguese
    • Swedish
    • Dutch
    • Russian
    • Ukrainian
    • Romanian
    • Czech
    • Slovak
    • Polish
    • Turkish
    • Persian
    • Vietnamese
    TẢI APP CỦA CHÚNG TÔI
    app-store app-store
    • BÌNH LUẬN
    • HOA KỲ
    • MỸ - TRUNG
    • TRUNG QUỐC
    • ĐÔNG DƯƠNG
      • Á Châu
      • Úc Châu
      • Việt Nam
    • TÂY DƯƠNG
    • TÀI CHÍNH - KINH TẾ
    • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ĐỜI SỐNG
    • SỨC KHỎE
    • KHOA HỌC
    • Liên lạc
    • Giới thiệu
    • Rss Feeds
    • Điều khoản dịch vụ
    • Chính sách bảo mật
    • Chính sách bản quyền
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Copyright © 2020 - 2025 Epoch Times Tiếng Việt
    share iconCHIA SẺ
    Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
    Form Newsletter Subscription

    Đăng ký nhận tin