Quỹ hưu trí California tăng đầu tư vào cổ phiếu loại A của Trung Quốc

Gần đây Hoa Kỳ đã phát tín hiệu thắt chặt hơn nữa các quy định đối với các công ty Trung Quốc niêm yết tại Hoa Kỳ và cảnh báo các nhà đầu tư về những rủi ro tiềm ẩn khi đầu tư vào những công ty này.

Hôm 22/09, Ủy ban Giám sát Kế toán Công ty NIêm yết (PCAOB) đã chấp thuận một quy định mới yêu cầu các công ty không được kiểm toán bởi các công ty kiểm toán Hoa Kỳ (China Concepts Stocks: Cổ phiếu Khái niệm Trung Quốc – các cổ phiếu Trung Quốc có tiềm năng lớn nhưng có ít hoặc không có lợi nhuận) phải công bố thêm thông tin để giúp PCAOB thực hiện Đạo luật về Trách nhiệm Giải trình của Công ty Ngoại quốc (Holding Foreign Company Accountability Act). Quy định này sẽ có hiệu lực khi được Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) chấp thuận.

Chủ tịch SEC Gary Gensler đã nhấn mạnh điều này vào cuối tháng Tám và nhắc lại lần nữa hôm 14/09, rằng nếu các Cổ phiếu Khái niệm Trung Quốc không tuân thủ các quy tắc và không cho phép Hoa Kỳ đánh giá tóm tắt kiểm toán của họ trong vòng 3 năm, thì sẽ bị hủy niêm yết khỏi thị trường chứng khoán Hoa Kỳ sớm nhất là vào năm 2024.

Hôm 20/09, SEC đã cảnh báo những người và tổ chức đầu tư vào cổ phiếu, bằng cách chỉ ra rằng Cổ phiếu Khái niệm Trung Quốc được niêm yết tại Hoa Kỳ theo dạng VIE (Variable Interest Entity: Thực thể có cấu trúc kiểm soát lợi ích đặc biệt) khiến các nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư vào một công ty vỏ bọc được thành lập ở ngoại quốc hơn là một tổ chức tại Trung Quốc – nghĩa là các nhà đầu tư không sở hữu vốn cổ phần trong pháp nhân ở Trung Quốc và do đó có thể gặp nhiều rủi ro lớn.

Hiện tại, trong các công ty niêm yết tại Hoa Kỳ, chỉ có các công ty Trung Quốc (bao gồm cả các công ty ở Hồng Kông) không cho PCAOB đánh giá tài liệu kiểm toán gốc của họ với lý do an ninh quốc gia.

Người đứng đầu Ủy ban Điều Tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) cho biết hôm 20/11/2020, rằng đây không phải là vấn đề không tuân thủ các luật và quy tắc liên quan của Hoa Kỳ, mà là vấn đề hợp tác quản trị xuyên biên giới.

Hôm 18/08, ông Gensler đã yêu cầu SEC đình chỉ việc niêm yết các công ty Trung Quốc tại Hoa Kỳ thông qua cấu trúc VIE, và nhắc lại rằng các công ty Trung Quốc phải để các cơ quan quản trị Hoa Kỳ đánh giá các cuộc kiểm toán tài chính ban đầu của họ. Hai ngày sau, CSRC trả lời bằng cách hứa sẽ tạo điều kiện để thúc đẩy hợp tác quản trị kiểm toán Trung Quốc–Hoa Kỳ.

Luckin Coffee, chuỗi cửa hàng thức uống hàng đầu Trung Quốc được niêm yết tại Hoa Kỳ, đã bị hủy niêm yết vì làm giả số liệu tài chính vào tháng 06/2020. Vào tháng 04/2020, Anta Sports, Pinduoduo, và các cổ phiếu khác của Trung Quốc đã bị bán khống do nghi ngờ gian lận tài chính.

Quỹ hưu trí California

Theo ông Frank Xie, giáo sư Quản trị Kinh doanh tại Đại học Nam Carolina Aiken, các công ty kế toán quốc tế đang nhắm mắt làm ngơ trước các sổ sách giả mạo của Trung Cộng và các thông tin sai lệch về tài chính.

PricewaterhouseCoopers có trụ sở tại Hồng Kông, công ty kiểm toán cho công ty Trung Quốc Evergrande đang gặp khó khăn gần đây, thậm chí đã không đưa ra được một sự cảnh báo về mối lo ngại khi ký vào báo cáo tài chính năm 2020 của công ty.

Hơn nữa, quỹ hưu trí lớn nhất của Hoa Kỳ này đã đầu tư hơn 3 tỷ USD vào các công ty Trung Quốc tính đến tháng 06/2020, theo báo cáo đầu tư hàng năm 2019-2020 của Hệ thống Hưu trí Công chức California (CalPERS). Trong đó, hơn 450 triệu USD được đầu tư vào 14 công ty Trung Quốc có liên hệ với quân đội Trung Cộng mà chính phủ Hoa Kỳ đã đưa vào danh sách đen.

Ông Xie tin rằng những quỹ lớn của Hoa Kỳ này có những cách đầu tư vào Cổ phiếu Khái niệm Trung Quốc khác với những quỹ nhỏ. Họ không nhất thiết phải hoạt động thông qua các ngân hàng đầu tư ở Wall Street. Họ có các nhà điều hành riêng và có thể tự thực hiện trên thị trường mở, bao gồm thị trường chứng khoán Hồng Kông và cổ phiếu loại A của Trung Quốc.

Ông Xie nói, đối với một quỹ lớn như CalPERS, có hơn 400 tỷ USD, lựa chọn đầu tư vào các công ty Trung Quốc là có liên quan trực tiếp đến các nhà quản trị của họ. Ông Meng Yu, cựu giám đốc đầu tư của quỹ, là người gốc Trung Quốc và từng nói “gốc gác của ông là ở Trung Quốc.” Trước khi gia nhập CalPERS vào tháng 01/2019, ông Meng là phó giám đốc đầu tư tại Cục Quản trị Hối đoái Nhà nước Trung Quốc, cơ quan quản lý hơn 3 ngàn tỷ USD dự trữ ngoại hối.

Ông Meng đột ngột từ chức khỏi CalPERS vào đầu tháng 08/2020. Ngay sau đó, Ủy ban Ứng xử Chính trị Công bằng California (FPPC) đã mở một cuộc điều tra đối với hai đơn khiếu nại ông Meng, trong đó cho rằng ông đã không tiết lộ đúng mực về một số khoản đầu tư cá nhân và việc bán cổ phiếu cũng như các khoản nắm giữ khác.

So sánh các báo cáo đầu tư của CalPERS trong hai năm tài chính 2018-2019 và 2019–2020, The Epoch Times nhận thấy quỹ này đã tăng đầu tư vào nhiều công ty Trung Quốc trong các kỳ báo cáo này. Quỹ này cũng tăng tỷ lệ nắm giữ tại một số công ty cổ phần loại H ở Hồng Kông và các công ty cổ phần loại A ở Trung Quốc, đặc biệt là các cổ phiếu loại A của Trung Quốc.

Ví dụ như: khoản đầu tư của CalPERS vào Alibaba Group Holding Ltd. đã tăng từ 0 trong năm 2018–2019 lên 18.65 triệu USD trong năm 2019–2020. Đầu tư vào Alibaba Pictures Group Ltd. tăng từ 2.62 triệu USD lên 11.78 triệu USD, và các khoản đầu tư vào Alibaba Health Information cũng tăng gấp 4 lần từ 2.42 triệu USD lên 9.84 triệu USD.

Ngoài ra, CalPERS gia tăng đầu tư vào một số công ty được đưa tin gần đây, chẳng hạn như Evergrande, công ty bất động sản Trung Quốc mắc nợ nhiều nhất thế giới; China Huarong, một công ty quản trị tài sản thuộc sở hữu nhà nước vừa được Trung Cộng cứu trợ với khoản tiền 7.74 tỷ USD; Alibaba và Tencent, những đại công ty internet của Trung Quốc đã liên tiếp bị ông Tập Cận Bình trừng phạt, bao gồm Tencent Music, được đầu tư thông qua ADR (Chứng chỉ Đầu tư Hoa Kỳ); BGI, công ty công nghệ gen hàng đầu của Trung Quốc, đang bị nghi ngờ vì đã giúp Trung Quốc thu thập và thành lập ngân hàng gen toàn cầu; Bảo hiểm Ping An gần đây đã bị chính phủ của ông Tập thanh trừng; Sinophem và Sinovac, những công ty phát triển và sản xuất vaccine của Trung Quốc và hỗ trợ chính sách ngoại giao vaccine toàn cầu của Trung Cộng.

Trong số các công ty Trung Quốc được CalPERS tăng đầu tư trong năm tài chính 2018–2019 và 2019–2020, ít nhất có 6 công ty nằm trong danh sách đen cấm đầu tư của Hoa Kỳ vì bị cáo buộc có liên kết với quân đội Trung Cộng. Số này bao gồm Cổ phiếu loại A của Xây dựng Truyền thông Trung Quốc, Cổ phiếu loại H của Xây dựng Truyền thông Trung Quốc, Cổ phiếu loại A của Hóa chất Quốc gia Trung Quốc, Công ty TNHH Di động Trung Quốc, Cổ phiếu loại H của Tập đoàn Viễn thông Trung Quốc, và China Unicom Hong Kong Ltd.