‘Sadak tìm kiếm nguồn nước lãng quên’: Hành trình của tình yêu đích thực

Chạm vào nội tâm: Những điều nghệ thuật truyền thống đem lại cho trái tim

Bất kể xuất thân của chúng ta là gì đi nữa thì rất nhiều người trong chúng ta đã phải chịu đựng những khó khăn tưởng chừng như không thể vượt qua, và bằng cách nào đó, chúng ta đã vượt qua được.

Trái tim của chúng ta đã như thế nào trong lúc gian khổ đó? Tâm trí của chúng ta đã mạnh mẽ như thế nào trong thời kỳ hỗn loạn đó? Chúng ta có lấy đức tin làm kim chỉ nam và tình yêu thương làm mục tiêu của mình không, cho dù bản thân đã kiệt sức?

Bức tranh “Sadak Tìm Kiếm Nguồn Nước Lãng Quên” của họa sĩ John Martin đã mô tả lại một khoảnh khắc của sự tự kỷ luật và nhẫn nại với mục đích tìm kiếm tình yêu đích thực.

Câu chuyện ‘Nguồn Nước Lãng Quên’

“Nguồn Nước Lãng Quên” là một truyện trong quyển thứ hai của bộ sách nhan đề “Những Câu Chuyện về Genii” – đây là một bản chép tay tiếng Ba Tư, giống như bộ truyện “Những Đêm Ả Rập”. Ban đầu người ta nghĩ rằng nó được dịch từ bản gốc Ba Tư cổ đại, và dịch giả là đại sứ của Khu vực Định cư Anh quốc tại Ấn Độ, Ngài Charles Morell. Tuy nhiên, tất cả những thông tin trên thực ra chỉ là một trò đùa. Thay vào đó, quyển sách được James Ridley, người Anh với bút danh “Ngài Charles Morell”, viết với mục đích châm biếm về mặt đạo đức.

Câu chuyện “Nguồn Nước Lãng Quên” có 4 nhân vật chính: vua Amurath; Sadak, một chiến binh và là nô lệ của vua Amurath; Kalasrade, người vợ yêu dấu của Sadak; và Doubor, tổng quản thái giám, cũng là người hầu của vua Amurath.

Câu chuyện bắt đầu với tình yêu sâu sắc và thiêng liêng mà đôi vợ chồng Sadak và Kalasrade dành cho nhau. Tình yêu của họ trong sáng và không mang theo chút dục vọng nào. Tuy nhiên, không lâu sau đó, Sadak phát hiện ra ngôi nhà của mình bị cháy và vợ chàng bị bắt cóc. Chàng đã đi tìm nàng trong vô vọng.

Amurath, vị vua đầy dục vọng và đố kỵ, đã bắt cóc nàng Kalasrade xinh đẹp để chiếm làm của riêng. Khi ông cố gắng cưỡng đoạt Kalasrade đang bị giam cầm, nàng đã kháng cự lại và khẳng định tình yêu dành cho chồng của mình.

Người hầu của nhà vua là Doubor muốn giúp đỡ Kalasrade; tuy nhiên ông không dám tiết lộ ý định của mình vì sợ bị mất mạng do phá hoại kế hoạch của vua. Vì vậy, Doubor đã nghĩ ra một kế sách cho Kalasrade; đó là nói với vua Amurath rằng nàng sẽ trao thân cho ông, với điều kiện ông phải hoàn thành một nhiệm vụ bất khả thi là lấy được nguồn nước của sự lãng quên. Nàng Kalasrade đã làm theo chỉ dẫn của Doubor để ngăn chặn sự ham muốn của vua Amurath.

Vua Amurath ngay lập tức đồng ý với yêu cầu của nàng Kalasrade. Ông cho triệu kiến một nhà thông thái để hỏi về tung tích của nguồn nước lãng quên. Nhà thông thái trả lời rằng nguồn nước nằm trên một hòn đảo xa xôi với đầy rẫy những nguy hiểm chết người; tất cả những người từng đi tìm nguồn nước này trước đây đều đã bỏ mạng.

Thất vọng nhưng xảo quyệt, vua Amurath đã nảy ra một kế. Ông quyết định lệnh cho Sadak thực hiện cuộc hành trình bất khả thi đi tìm nguồn nước lãng quên này. Nếu Sadak thành công, nhà vua sẽ có nguồn nước lãng quên và nàng Kalasrade. Còn nếu Sadak thất bại, nhà vua cũng sẽ loại bỏ được người chồng phiền phức của Kalasrade. Amurath thuyết phục Sadak rằng đây là cuộc hành trình mà chỉ Sadak mới có thể thực hiện được.

Tuy nhiên, Sadak đã phát hiện ra sự thật rằng vua Amurath chính là kẻ đang giam giữ vợ mình. Dù cho ban đầu kháng cự lại, rất nhanh sau đó, chàng đành phải khuất phục yêu cầu của nhà vua, và dấn thân vào hành trình nguy hiểm sau khi nghe theo kế hoạch của Doubor.

Cuộc hành trình đầy nguy hiểm

Cuộc hành trình không chỉ là thử thách về cả thể xác lẫn tinh thần, mà còn là thử thách đối với đức tin của Sadak. Chàng phải trải qua những cơn bão trên biển, một thành phố bị dịch bệnh hoành hành, sự mệt mỏi, đói khát, và cái chết của một người con trai, trước khi đến được hòn đảo có nguồn nước lãng quên.

Cuối cùng, khi đến được hòn đảo, Sadak và người con trai còn lại của chàng dường như bị mắc cạn và không biết phải đi đâu. Khắp nơi đều là những tảng đá lởm chởm và những con sóng xô bờ. Cho dù cố gắng tránh né tự vệ, hai cha con vẫn bị những cơn sóng vùi dập.

Quá đói khát, con trai của Sadak quyết định nhảy vào một vùng nước xoáy để xem nó có dẫn đến nơi có nguồn nước lãng quên hay không. Sadak, lo lắng khi không thấy con trai trở về, bèn nhảy xuống theo con.

Trong xoáy nước, điều đầu tiên cám dỗ Sadak là một huyễn cảnh hạnh phúc; tuy nhiên đức tin của chàng đã khiến ảo ảnh đó tan biến. Sau đó, chàng thấy một ngọn núi có địa hình hiểm trở và bắt đầu leo lên đỉnh núi. Khi leo lên đến đỉnh, chàng được một người phụ nữ chào đón, đưa cho chàng nguồn nước lãng quên và dụ dỗ chàng uống.

Sadak nói với người phụ nữ rằng thứ nước này không phải là dành cho chàng, mà là dành cho nhà vua của chàng. Người phụ nữ vẫn cố gắng thuyết phục chàng uống để mọi lo lắng của chàng tan biến, và tâm hồn chàng được bình yên. Tuy nhiên, Sadak đã từ chối và nói rằng trên tất cả, chàng chỉ cần đức tin của mình. Sau đó, người phụ nữ chúc mừng chàng đã vượt qua các thử thách, và trao cho chàng nguồn nước lãng quên, rồi Sadak xuất hiện trở lại trước mặt vua Amurath một cách thần kỳ.

Vua Amurath đòi lấy và uống thứ nước lãng quên đó để có thể thỏa mãn ham muốn với nàng Kalasrade. Ông nhận ra thứ nước này đang lấy đi mạng sống của chính mình. Nhà vua mất mạng ngay tức khắc, còn Sadak và Kalasrade được đoàn tụ với nhau. Sau đó, con trai của họ cũng được sum vầy cùng cha mẹ. 

Tôi cho rằng Sadak đại diện cho đức tin và phẩm hạnh. Chàng chiến binh có đức hạnh cao quý khi dám trải nghiệm hành trình gian khổ và có thể giữ vững đức tin ngay chính trong suốt cuộc hành trình. Nàng Kalasrade đại diện cho tình yêu thuần khiết và kiên định trước dục vọng, điều mà vua Amurath đại biểu cho. Do đó, về căn bản, câu chuyện có thể được hiểu là chỉ khi kháng cự lại những dục vọng và ham muốn, thì đức hạnh và tình yêu trong sáng mới tụ hội được với nhau: Dục vọng là thứ hủy hoại tình yêu thuần khiết.

Tính kỷ luật để đạt đến độ cao không tưởng

Mặc dù vậy, trong bức tranh “Sadak Tìm Kiếm Nguồn Nước Lãng Quên” của mình, họa sĩ John Martin lại tập trung vào một thời điểm cụ thể trong câu chuyện. Vị họa sĩ miêu tả Sadak, sau bao nhiêu khó khăn và gian khổ, đã lấy hết sức lực còn lại để leo cao hơn nữa lên đỉnh núi, nơi có nguồn nước lãng quên.

Sadak nằm ở nửa dưới của bố cục. Chàng vừa bò lên một mỏm đá, và có thể thấy là chàng đã kiệt sức. Mỏm đá có địa hình lởm chởm và dòng thác đổ nước che khuất con đường của chàng. Thậm chí dường như có cả những tia chớp đánh xuống một số điểm nhất định trong bố cục.

Ánh sáng chiếu xuống từ góc trên bên trái của bố cục, tương phản với bóng tối ở dưới cùng bức tranh. Ánh sáng trên cao có ý diễn tả hành trình của Sadak đã kết thúc. Cho dù kiệt sức, chàng vẫn sẽ đạt được mục tiêu của mình.

Nhưng mục tiêu của Sadak là gì? Nhìn ngoài mặt, chàng đang tìm kiếm nguồn nước của sự lãng quên, nhưng tại sao chàng lại muốn tìm nó? Đó chẳng phải là vì vợ chàng, nàng Kalasrade, người đại diện cho tình yêu trong sáng và kiên định trước cám dỗ sao?

Và làm cách nào Sadak đạt được mục tiêu của mình – tình yêu thuần khiết và khả năng kháng cự trước cám dỗ? 

Chàng đã đạt được bằng đức tin.

Trong câu chuyện, tình yêu và đức tin kiên định của Sadak và Kalasrade tương phản với ham muốn nóng vội của nhà vua. Vua Amurath không kiếm tìm nguồn nước lãng quên vì tình yêu, mà cho rằng nó sẽ xóa đi những ký ức của một người, nên muốn có được nó để khiến Kalasrade quên đi tình yêu dành cho Sadak của nàng, và thay vào đó là yêu nhà vua. Ông không muốn tự mình thực hiện cuộc hành trình gian khổ, mà lại buộc Sadak phải thực hiện nó. Dục vọng của Amurath cuối cùng đã dẫn đến cái chết của chính ông.

Trái ngược với dục vọng và ham muốn, tình yêu đích thực là ngay chính. Mặc dù cuộc hành trình có thể đầy rẫy những khó khăn, nhưng đã tạo nên một mối liên kết vô phương hủy diệt không chỉ với một người khác mà còn với chính sự ngay chính và đức hạnh đó. Vậy nên, bức tranh của họa sĩ Martin không đơn thuần là sự minh họa cảnh Sadak đang leo núi, mà còn đại biểu cho cách mà đức tin và tình yêu thương giúp chúng ta kiên trì nhẫn nại trước những điều bất khả thi trong hành trình của mình.

Tác giả Eric Bess là nghệ sĩ theo trường phái nghệ thuật đại diện (representational art), hiện là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện Nghiên cứu Nghệ thuật Tạo hình (IDSVA).