Sinh tử do mệnh, phú quý bởi nhân duyên

Vương Bưu, một viên quan thông sự của Hoàng đế triều đại nhà Đường từng nói, “Mọi sự việc gặp phải trong đời đều có nhân duyên. Nhân duyên và sự nghiệp đều có tiền định từ lâu. Là phúc hay họa, cả thời gian quá khứ và tương lai đều đã được định trước.” (Sách ‘Thái Bình Quảng Ký’)

Sinh tử hữu mệnh

Vương Bưu nhắc lại câu chuyện Võ Tắc Thiên tàn sát dòng dõi của hoàng đế, lúc ấy thế tử bị đưa đến Đại Lý Tự phán tội chết. Thế tử than rằng: “Nếu ta không tránh được cái chết, vậy cớ gì phải vấy bẩn gươm đao.” Nửa đêm, thế tử dùng cổ áo làm dây treo cổ mà tự vẫn. Nhưng đến khi trời sáng thế tử chợt tỉnh dậy, lại nói lại cười, lại ăn lại uống, giống như lúc còn ở hoàng cung vậy. 

Thế tử kể lại: “Ta vừa chết thì quan âm phủ tức giận nói với ta rằng: ‘Ngươi cần phải bị giết chết, sao lại dám tự tử? Mau mau trở về chịu hình pháp!’ Ta bèn hỏi nguyên cớ tại sao, quan âm phủ liền lấy sổ sinh tử ra đưa cho ta xem. Thì ra đời trước ta đã sát nhân hại mệnh, nên đời này phải báo ứng đền mạng.” Bởi thế tử đã hiểu rõ nhân quả báo ứng, thế nên vào giờ phút hành hình sắc mặt vẫn điềm nhiên bình tĩnh, không hề sợ hãi chút nào.

Thế tử biết rằng mọi thứ đều đã được sắp đặt sẵn, nên ông ta không có sợ hãi gì khi bị xử tử hình. Dường như khi một người sinh ra trên cõi đời, sự sống và cái chết của anh ta đã được sắp đặt sẵn. Mùa quả trong đời này là từ những hạt giống đã gieo trồng từ đời trước. Phú quý được hưởng từ việc gieo công đức. Nghiệp báo là do kiếp trước đã làm điều sai. Nhân quả không ai thoát được.

Phú quý tại Thiên

Trong cuốn “Hội Xương Giải Di” thời nhà Đường, có câu chuyện về quan lệnh sử Khúc Tư Minh thản nhiên trước công danh phú quý, nhìn trước được mệnh Trời khiến Thượng thư Triệu Đông Hy bội phục. Triệu Đông Hy là Thượng thư Bộ Lại. Bộ Lại tham gia vào việc tuyển trạch quan viên, mỗi năm đều tuyển trạch quan lại cho các phủ quan, chiếu theo thông lệ thì mỗi người có thể tuyển một viên ngoại. Đợi đến khi bàn luận việc tiến cử người thân của mình, thì mọi người đều xin được tiến cử.

Có một người tên là Tư Minh, trong suốt hai năm, nghe nói ông đều không tiến cử bản thân mình hay bất kỳ ai. Đông Hy nói với ông rằng: “Tuyển quan viên là bình thường. Trong phủ cần có quan vị, hoặc tuyển người khác cũng sẽ có lợi ích.” Tư Minh vẫn không nói gì, chỉ ậm ừ đáp lại rồi lui về.

Đông Hy càng lấy làm kỳ lạ hơn. Một ngày, ông triệu Tư Minh đến và nói: “Dựa vào quyền thế của tôi hiện nay, với hơn 3,000 người đang chờ được tuyển chọn, chỉ cần tôi động động bút, là có thể từ nghèo thành giàu, vứt bỏ bần hàn đắc được phú quý, hoặc đói hoặc no, đều do bút của tôi quyết định, mỗi người ai cũng đều tiến cử, duy chỉ có ông không nói gì cả, là nguyên nhân gì vậy?”

Tư Minh nói: “Sinh tử của người là do vận mệnh quyết định, phú quý là do Trời định, quan chức nên tới thì đã tới, chưa được thì cũng đâu cần phải buồn bã? Hơn 3,000 người, một quan một danh, đây đều là vận mệnh quyết định, chỉ là mượn nét bút của Thượng thư ngài thôi. Tôi tự biết là vận mệnh của tôi vẫn chưa hanh thông, vì thế không dám đem chuyện này ra làm phiền ngài.”

Đông Hy nói: “Nếu đúng như lời ông nói, thì ông đúng là một người tài năng, vậy ông có thể biết được họa phúc của mình chăng?”

Tư Minh nói: “Tài năng thì tôi không dám nhận, Tư Minh tôi đây, năm sau chắc chắn sẽ được Thượng thư tặng cho chức quan, vì thế cũng không có thỉnh cầu.”

Đông Hy nói: “Năm sau sẽ làm chức quan gì?” Tư Minh đáp: “Việc này tôi đã quên rồi.”

Đông Hy nói: “Sao lại như vậy?” Tư Minh nói: “Vậy hãy để tôi viết ra ngày tháng tôi nhậm chức, nhận được bổng lộc bao nhiêu, lại xin Thượng thư cùng niêm phong lại. Nhờ ông khoét một chỗ nhỏ trên bức tường phòng khách, giấu vào trong, rồi lấy bùn đất đậy kín lại, vào ngày nhậm chức năm sau nếu có sai một chữ, tôi sẽ chết ngay dưới bậc thềm này.” Nói xong liền từ biệt rời đi.

Đông Hy không nói gì, nhưng trong tâm lại trách Tư Minh quá cuồng vọng, nghĩ bụng muốn phê cho người khác làm quan. Đột nhiên một hôm, Hoàng thượng tới suối nước nóng thì thấy hươu trắng bay lên trời, thế là đổi huyện Hội Xương thành huyện Chiêu Ưng. Lệnh được đưa đến Bộ Lại, lệnh cắt cử người làm quan ở đó, Đông Hy lập tức cắt cử Tư Minh đến huyện đó.

Đợi đến khi sự việc này kết thúc xong, Đông Hy triệu Tư Minh lại hỏi: “Hôm qua Hoàng thượng đi suối nước nóng, thấy bạch lộc thăng thiên, bèn đổi tên huyện đó thành Chiêu Ưng. Huyện đó cùng Trường An mười nghìn năm cũng sẽ không giống nhau; hiện tại tôi đã đăng tên ông làm quan tại đó; vậy chẳng phải những lời ông nói đều sai sao? Làm sao có thể tiên đoán trước được?” Tư Minh nói: “Thế mời ông khoét tường kiểm nghiệm thử xem!”

Đông Hy lập tức cho mở tường có niêm phong, chỉ thấy Tư Minh viết rằng: “Trong tháng này, Hoàng thượng sẽ đến suối nước nóng và đổi tên huyện thành Chiêu Ưng, được ban cho chức quan đó, còn được nhận bổng lộc.” Không sai một chữ. Đông Hy vô cùng kinh ngạc; từ đó về sau có việc gì thì đều phái người hỏi Tư Minh, giống như Thần linh ứng nghiệm vậy.

Người xưa nói: Mệnh là do Trời chú định. Diêm Vương muốn canh 3 phải chết thì tuyệt đối không thể kéo dài đến canh 5. Khi ấy, không chỉ thời gian đã được định trước mà ngay cả phương thức cũng được định sẵn rồi.

Phật gia giảng: Con người đến cõi thế gian, một đời người sớm đã được an bài, khi nào chào đời, khi nào về cát bụi, đều đã có định số sẵn bởi nhân quả đời trước – đời này.  Nhân đời trước tạo quả đời này, hành thiện thì tích đức, làm ác thì tạo nghiệp, không việc gì là không phải hoàn trả. 

“Thiên đạo vô thân, thường dữ thiện nhân” (Đạo Đức Kinh), nghĩa là đạo Trời không thiên vị bất kỳ ai, thường chỉ giúp đỡ người thiện. Bậc trí giả xưa nay hiểu đạo Trời, không vì danh lợi mà tranh đấu, vinh hoa phú quý cũng phải từ Đức mà ra; họ chỉ một lòng tu tâm dưỡng tính, trau dồi phẩm hạnh, buông bỏ được mất truy cầu, sống một đời kết nối với Trời, an nhiên tự tại đi trọn kiếp nhân sinh.