Sử dụng quyền trưng thu

Kevin Stocklin

Giấc mơ về lượng phát thải khí carbon bằng 0 (net-zero) – và viễn cảnh về việc che phủ hàng trăm triệu mẫu đất ở Mỹ bằng tua-bin gió và tấm pin mặt trời – đang xung đột với thực tế rằng hầu hết đất đai ở Mỹ đều thuộc sở hữu tư nhân và rất nhiều người Mỹ không mong muốn có những cơ sở công nghiệp đồ sộ này ở gần nhà của họ.

Tuy nhiên điều đó có thể chỉ là một trở ngại tạm thời. 

Bà Margaret Byfield – giám đốc điều hành của American Stewards of Liberty – một tổ chức bất vụ lợi về quyền nhà đất, nói với The Epoch Times: “Có một nỗ lực lớn nhằm củng cố quyền lực đối với đất đai và tài nguyên dưới thời chính phủ Tổng thống Biden, bởi vì bất cứ người nào sở hữu đất đai và tài nguyên của một quốc gia đều sẽ kiểm soát người dân.” 

Từng là một chủ trang trại ở Nevada, bà bị vướng vào một cuộc chiến kéo dài hàng thập niên với các cơ quan liên bang để giành quyền kiểm soát vùng đất của mình, và cuối cùng bà đã thua.

Ngày nay, bà dự đoán một cuộc xâm chiếm đất đai khác sắp diễn ra dưới hình thức Thỏa thuận Xanh Mới (Green New Deal) và ngành năng lượng tái tạo.

Các nhà phân tích suy đoán rằng để đạt được mục tiêu lượng phát thải bằng 0 và xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo, những vùng đất rộng lớn sẽ phải được chuyển đổi sang sử dụng trong ngành.

Bà Katharine Hayhoe – nhà khoa học chính của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên (TNC), một tổ chức ủng hộ năng lượng tái tạo – cho biết: “Với các phương pháp thiết kế địa điểm hiện tại, cần có một khu vực lớn bằng Texas để chứa cơ sở hạ tầng cho phong năng và quang năng mới đạt được mức phát thải ròng bằng 0 trên toàn quốc vào năm 2050.”

Những kế hoạch lớn này đang bị cản trở bởi thực tế là 70% đất đai của 48 tiểu bang liền kề, tương đương 1.3 tỷ mẫu Anh, hiện thuộc sở hữu tư nhân, và các chủ sở hữu đất đó thường từ chối cho phép lắp đặt các tấm pin mặt trời, tua-bin gió, đường dây điện, và các ống carbon.

Theo Cơ sở dữ liệu về Từ chối Năng lượng Tái tạo – do ký giả và là tác giả Robert Bryce biên soạn – cho đến nay, hơn 600 cộng đồng trên khắp Hoa Kỳ đã ngăn chặn hoặc cấm các dự án lớn về quang năng và phong năng cũng như các dự án năng lượng tái tạo khác mà họ tin rằng sẽ gây hại cho môi trường địa phương. 

“Đó là giá trị nhà đất, đó là việc duy trì đặc điểm của các khu dân cư trong thị trấn của họ, trong quận của họ,” ông Bryce nói với The Epoch Times. “Và đây là điều đã xảy ra từ Maine đến Hawaii.”

Quyền trưng thu

Tuy nhiên, đối với ngành kỹ nghệ có phát thải ròng bằng 0, việc tập trung quyền về đất đai có thể giải quyết được vấn đề này.

Một báo cáo năm 2020 của giảng viên Khoa Luật Vanderbilt – ông J.B. Ruhl và ông James Salzman – cho thấy rằng “các mục tiêu cơ sở hạ tầng nhiều phương diện của Thỏa thuận Xanh Mới sẽ không thể đạt được trong khung thời gian mong muốn nếu luật hiện hữu của liên bang, tiểu bang, và địa phương, và luật bảo vệ môi trường được áp dụng.”

Theo quan điểm này, ông Jamie Dimon, Tổng Giám đốc của JPMorgan Chase & Co. – ngân hàng lớn nhất nước Mỹ – cho biết trong một bức thư hồi tháng Tư gửi các cổ đông rằng các chính phủ, tập đoàn, và tổ chức phi chính phủ cần phải đoàn kết đằng sau một “khoản đầu tư toàn cầu dồi dào vào công nghệ năng lượng sạch”.

“Chúng ta thậm chí có thể sử dụng quyền trưng thu,” ông viết.

Niềm tin này đang gây được tiếng vang với các quan chức chính phủ, cả ở cấp liên bang lẫn các tiểu bang tả khuynh.

Hồi tháng Mười Một, Cơ quan lập pháp Michigan do Đảng Dân Chủ kiểm soát đã thông qua một đạo luật nhằm giành quyền kiểm soát việc sử dụng đất từ ​​các cộng đồng ở địa phương và trao quyền đó cho các quan chức tiểu bang đối với các dự án năng lượng tái tạo.

Theo luật mới của Michigan, việc cấp phép cho các trang trại quang năng có công suất từ 50 MW trở lên; công trình phong năng có công suất từ 100 MW trở lên; và các cơ sở lưu trữ năng lượng có công suất từ 50 MW trở lên và công suất xả từ 200 MW trở lên giờ đây sẽ nằm dưới sự kiểm soát của Ủy ban Dịch vụ Công cộng Michigan.

Điều này sẽ loại bỏ trở ngại trước sự phản kháng của địa phương đối với các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn.

Theo một tuyên bố của Thượng nghị sĩ Michigan – ông John Damoose, một thành viên Đảng Cộng Hòa phản đối luật này – rằng những người thúc đẩy luật này “biết rằng các cộng đồng đều sẽ không muốn có nhiều trang trại gió và tấm pin mặt trời, vậy nên họ cần phải đưa ra nhiều dự luật hơn để cấp cho tiểu bang quyền cai trị đối với các cộng đồng địa phương.”

Có nhiều quyền trưng thu hơn

Ngoài thẩm quyền của chính phủ, các công ty tư nhân cũng đang tìm kiếm quyền lực để chiếm đất dưới danh nghĩa ‘lượng phát thải ròng bằng 0’.

Những người trong nội bộ cho biết, một trường hợp thử nghiệm về các dự án đường ống thu giữ carbon hiện đang diễn ra ở các tiểu bang miền Tây, trong đó các công ty tư nhân đang cố gắng chiếm đất của người dân bằng quyền trưng thu [đất đai].

Hai công ty, Summit Carbon Solutions và Navigator CO2 Ventures, đang cố gắng xây dựng các đường ống tách giữ carbon xuyên qua năm tiểu bang phía Tây.

Dự án thu giữ carbon của Navigator, được gọi là Heartland Greenway, sẽ thu giữ 15 triệu tấn khí thải CO2 mỗi năm từ các nhà máy ethanol và đưa bằng đường ống đến nơi có thể chôn chúng ở độ sâu hàng ngàn feet dưới lòng đất.

Dự án được Summit Carbon Solutions khởi xướng có quy mô lớn hơn, dự kiến thu được 18 triệu tấn CO2. Dự án sẽ kết nối với hơn 30 nhà máy ethanol ở Iowa, Nebraska, South Dakota, Minnesota, và North Dakota – nơi cuối cùng CO2 sẽ được cô lập.

“Tuy nhiên, điều gây ngạc nhiên thực sự là họ phải thực hiện đường ống này thông qua đất đai tư nhân,” Dân biểu Karla Lems của South Dakota nói với The Epoch Times.

Cách để đạt được mục tiêu này là các công ty tự tuyên bố mình là “hãng vận chuyển công cộng” (common carríers) – là tên trước đây dành cho các công ty đường sắt, công ty cấp nước, và đường ống dẫn khí đốt tự nhiên.

Việc định danh như vậy sẽ cho phép các công ty tư nhân lấy đất thuộc sở hữu tư nhân theo quyền trưng thu [đất đai].

Theo bà Lems, hơn 150 chủ đất ở South Dakota đã nhận được giấy tờ của công ty Summit tuyên bố lấy một phần đất của họ, từ đó cho phép công ty này tiếp cận khu đất đó.

“Mối lo ngại lớn nhất của tôi là chúng ta đang tạo ra một tiền lệ,” bà nói. “Đây là quyền trưng thu [đất đai] vì lợi ích cá nhân.”

Nếu đường ống thành công, “ngay sau đó sẽ là phong năng và quang năng.”

Navigator – được đại công ty quản lý đầu tư BlackRock sở hữu 84% – đã tạm dừng dự án của mình vì bị cộng đồng địa phương phản đối và được cho là đã không tìm cách lấy đất bằng quyền trưng thu. 

Còn Summit thì đang tiếp tục đẩy mạnh dự án đường ống của mình.