Sự gia tăng đáng báo động về sức mạnh quân sự nguyên tử và hải quân của Trung Quốc

Hai quan chức quân sự hàng đầu của Hoa Kỳ cho biết trong các cuộc điều trần quốc hội gần đây rằng năng lực của Trung Quốc trong việc củng cố sức mạnh hải quân ở Ấn Độ Dương cũng như việc tiếp tục xây dựng kho vũ khí nguyên tử là mối lo ngại lớn đối với Hoa Kỳ.

Theo Tướng Stephen Townsend, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Phi Châu của Hoa Kỳ, năng lực hải quân của nhà cầm quyền cộng sản Bắc Kinh hiện bao gồm cả một cơ sở tại căn cứ được hiện đại hóa của họ ở Djibouti trên vùng Sừng Phi Châu có khả năng hỗ trợ lực lượng hàng không mẫu hạm đang mở rộng của Trung Quốc.

Ông Townsend nói với Ủy ban Quân vụ Hạ viện hôm 20/04 rằng, “Căn cứ quân sự đầu tiên ở ngoại quốc của họ, căn cứ duy nhất của họ, là ở Phi Châu, vừa mới được mở rộng với việc bổ sung thêm một bến tàu quan trọng thậm chí có thể hỗ trợ các hàng không mẫu hạm của họ trong tương lai. Trên khắp các lục địa, họ đang tìm kiếm các căn cứ tiềm năng khác.”

Bắc Kinh mở căn cứ ở Djibouti năm 2017, nằm cách Trại Lemonnier chỉ 7.4 dặm (12 km). Trại này là nơi đồn trú của khoảng 4,500 nhân viên quân sự Hoa Kỳ và các cơ sở hoạt động chính dành cho Bộ chỉ huy ở Phi Châu của Hoa Kỳ. Một số quốc gia khác cũng có căn cứ tại Djibouti, bao gồm Pháp, Nhật Bản, và Ý.

Sự hiện diện của nhiều căn cứ quân sự khác nhau đến vậy là do vị trí chiến lược của Djibouti – nằm cạnh eo biển Bab-el-Mandeb, ngăn cách Vịnh Aden và Hồng Hải; Hồng Hải là cửa ngõ vào kênh đào Suez. Khoảng 12% khối lượng giao thương của thế giới đi qua kênh đào Suez mỗi ngày.

Hiện tại, Trung Quốc có hai hàng không mẫu hạm – tàu Liêu Ninh và tàu mới hơn là tàu Sơn Đông – và đang đóng chiếc thứ ba. Vào tháng Giêng, phương tiện truyền thông nhà nước của Trung Quốc đưa tin việc đóng chiếc hàng không mẫu hạm thứ ba dự kiến ​​sẽ hoàn thành trước cuối năm nay.

Các quan chức quân sự Trung Quốc đã công khai phủ nhận rằng căn cứ Djibouti của họ là nhằm để “bành trướng quân sự” và tuyên bố rằng căn cứ này là cần thiết để hỗ trợ các nhiệm vụ chống cướp biển và cứu trợ nhân đạo.

Tuy nhiên, ông Abhijit Singh, một cựu sĩ quan hải quân Ấn Độ và là người đứng đầu chính sách hàng hải tại Quỹ Nghiên cứu Người quan sát ở New Delhi, nói rằng căn cứ Djibouti của Trung Quốc “thể hiện mạnh mẽ nhất tham vọng kiểm soát Ấn Độ Dương của Trung Quốc,” trong bài báo của ông đăng trên tờ ThePrint của Ấn Độ vào tháng 06/2020.

Nhà cầm quyền Trung Cộng có những tham vọng khác ở Phi Châu. Ông Townsend nói với ủy ban rằng Trung Quốc “hẳn có ý định thiết lập thêm các căn cứ ở ngoại quốc tại Phi Châu, cho dù đó là ở bờ biển Đại Tây Dương hay bờ biển Ấn Độ Dương của Phi Châu.”

Ông Townsend nói: “Rất đáng lo ngại về Trung Quốc. Họ thực sự có mặt ở khắp mọi nơi trên lục địa này. Họ đang đặt cược rất lớn. Họ đang đầu tư rất nhiều tiền.”

Tại một phiên điều trần khác của Quốc hội hôm 20/04, Đô đốc Hải quân Charles Richard, người đứng đầu Bộ Chỉ huy Chiến lược Hoa Kỳ, cơ quan giám sát vũ khí nguyên tử của nước này, nói với Ủy ban Quân vụ Thượng viện trong phần mở đầu lời chứng của mình rằng kho dự trữ nguyên tử của Trung Cộng đang chứng kiến “sự mở rộng chưa từng có’.

Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, một viện quốc tế độc lập có trụ sở tại Thụy Điển, năm ngoái đã báo cáo rằng Trung Quốc có khoảng 320 đầu đạn nguyên tử trong kho vũ khí của họ tính đến tháng 01/2020.

Về việc Trung Quốc đang phát triển năng lực nguyên tử nhanh đến đâu, ông Richard nói trước ủy ban: “Không có tuần nào mà tôi không tìm ra điều gì đó mà chúng ta chưa biết về Trung Quốc.”

Ông Richard viện dẫn đến sự tiến bộ của Trung Quốc trong việc phát triển các lò phản ứng nhân giống nhanh (một loại lò phản ứng nguyên tử) như một ví dụ cho việc “Trung Quốc đang thay đổi nhanh chóng như thế nào, hoặc ít nhất là chúng ta đang nhận ra điều đó nhanh đến đâu.”

Trung Quốc, quốc gia phát thải carbon dioxide lớn nhất thế giới, đang thúc đẩy phát triển các lò phản ứng nhanh tân tiến này để cắt giảm sự phụ thuộc vào than đá. Một lò phản ứng nhanh tạo ra nhiều vật liệu phân hạch như plutonium hơn mức tiêu thụ của nó, có nghĩa là một lượng lớn vật liệu này có thể được chuyển sang cho việc chế tạo vũ khí nguyên tử. Trung Quốc dự kiến ​​sẽ tung ra lò phản ứng nhanh đầu tiên vào năm 2023.

Ông Richard nói: “Với lò phản ứng nhanh, giờ đây quý vị có một nguồn plutonium cung cấp vũ khí rất lớn cho chính mình. Điều đó sẽ thay đổi ngưỡng giới hạn trên về lựa chọn của Trung Cộng, nếu họ muốn, trong việc mở rộng hơn nữa năng lực nguyên tử.”