• NGÔN NGỮ KHÁC
    • UNITED STATES
    • CANADA
    • AUSTRALIA
    • UK, EUROPE
    • Chinese
    • Czech
    • Dutch
    • English
    • French
    • German
    • Hebrew
    • Indonesian
    • Italian
    • Japanese
    • Korean
    • Persian
    • Polish
    • Portuguese
    • Romanian
    • Russian
    • Slovak
    • Spanish
    • Swedish
    • Turkish
    • Ukrainian
  • GIỚI THIỆU
Epoch Times Tiếng Việt
Thứ bảy, 05/07/2025
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
EPOCH TIMES Tiếng Việt
  • Home
  • Premium
  • Hoa Kỳ
  • Trung Quốc
  • Việt Nam
  • Đông Dương
  • Tây Dương
  • Bình luận
  • Sức Khỏe
  • ETV Video
  • Tài Chính – Kinh Tế
  • Văn Hóa & Nghệ Thuật
  • Đời Sống
  • Khoa học
  • Công nghệ
  • More
ETV Rao vặt Premium Podcast Facebook Youtube
  • BÌNH LUẬN
  • HOA KỲ
  • MỸ - TRUNG
  • TRUNG QUỐC
  • ĐÔNG DƯƠNG
    • Á Châu
    • Úc Châu
    • Việt Nam
  • TÂY DƯƠNG
  • TÀI CHÍNH
  • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ĐỜI SỐNG
  • SỨC KHOẺ
  • KHOA HỌC
  • VIDEO
  • TIN MỚI NHẤT
  • TIN TIÊU ĐIỂM
  • TIN CHỌN LỌC
  • BẢN TIN ĐẶC BIỆT
  • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
  • ETV SỨC KHỎE
  • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
  • SHEN YUN ZUO PIN new
  • Google connect icon
ĐẶT MUA BÁO IN
Mới nhất Tiêu điểm  Bình luận Share Email

Sự kiện băng tuyết tại Texas có phải do xoáy cực?

BTV Epoch Times Tiếng Việt
BTV Epoch Times Tiếng Việt
Thứ bảy, 20/3/2021
bigger smaller Báo lỗi

Vào đầu tháng 2/2021, một trận bão tuyết lớn đã đổ bộ vào vùng đông bắc Hoa Kỳ, với một số khu vực có tuyết dày hơn nửa mét. Chỉ vài tuần trước đó, Tây Ban Nha đã trải qua một trận bão tuyết lịch sử chết chóc và nhiệt độ xuống thấp đến mức nguy hiểm. Miền bắc Siberia không còn xa lạ với cái lạnh, nhưng vào giữa tháng 1/2021, một số thành phố ở Siberia báo cáo nhiệt độ xuống dưới -70 độ F (-56 độ C). Tiêu đề các bài báo cho rằng xoáy cực (polar vortex) đã đến, như thể nó là một loại lốc xoáy băng nào đó tàn phá bất cứ nơi nào nó tấn công.

Với tư cách là các nhà khoa học về khí quyển, chúng tôi quặn lòng khi thuật ngữ “xoáy cực” bị lạm dụng để chỉ những cơn băng tuyết giá lạnh. Xoáy cực thực tế không thể làm tuyết rơi xuống sân nhà bạn, nhưng những thay đổi về xoáy cực có thể đóng góp phần nào vào cái giá lạnh của thời tiết, và năm nay, đóng góp đó dường như là to lớn nhất.

Những cơn gió mùa đông

Xoáy cực là một vòng gió ba chiều khổng lồ bao quanh các cực Bắc và Nam trong suốt mùa đông của mỗi bán cầu. Những cơn gió nằm khoảng từ 10 đến 30 dặm (16–50 km) cách bề mặt Trái Đất và trong lớp khí quyển được gọi là tầng bình lưu. Chúng thổi từ Tây sang Đông với tốc độ duy trì vượt quá 100 dặm/giờ (160 km/h). Trong bóng tối của đêm cực đông, nhiệt độ trong vòng xoáy cực có thể dễ dàng xuống thấp hơn -110 độ F (-79 độ C).

Thật may mắn là bản thân dòng xoáy cực tầng bình lưu sẽ không xuất hiện trước cửa nhà bạn. Xoáy cực có ảnh hưởng đến thời tiết mùa đông, nhưng nó giống như một quân cờ domino – khi nó bị làm đổ, nó có thể khởi phát một chuỗi sự kiện mà sau đó dẫn đến thời tiết khắc nghiệt.

Sức mạnh của xoáy cực có thể thay đổi nhiều trong mùa đông, và những thay đổi này dẫn đến sự thay đổi về cường độ và vị trí của dòng tia (jet stream) – các luồng gió thổi nhanh trong tầng đối lưu bên dưới xoáy cực. Khi dòng tia thay đổi, nó ảnh hưởng đến chuyển động của các hệ thống thời tiết, khiến các khu vực khác nhau trên thế giới trở nên ấm hơn hoặc lạnh hơn, hoặc ẩm ướt hơn hoặc khô hơn nhiều.

Hiệu ứng Domino

Vì bầu khí quyển của Trái Đất là một lớp vỏ không khí khổng lồ chuyển động giống như chất lỏng, nên xoáy cực có liên đới với thời tiết ở độ cao thấp hơn trên Trái Đất. Những biến động thông thường của dòng tia và thời tiết có thể làm xáo trộn cấu trúc của xoáy cực tại tầng bình lưu. Giống như một sợi dây đàn hồi, dòng xoáy thường dễ dàng bật trở lại hình dạng và kích thước thông thường của nó, duy trì luồng gió mạnh và nhiệt độ thấp.

Sự kiện băng tuyết tại Texas có phải do xoáy cực?
Trong khoảng thời gian từ tháng 12 (trái) đến tháng 1 (phải), xoáy cực đã di chuyển hoàn toàn khỏi Bắc Cực và mất đi phần lớn tính toàn vẹn về cấu trúc của nó. (Ảnh: Zachary Lawrence /CIRES/NOAA)

Nhưng đôi khi, những biến đổi về thời tiết và dòng tia này có thể khiến xoáy cực mất cân bằng, gây ra những dao động đáng kể về hình dạng, vị trí, nhiệt độ, và luồng gió của nó. Khi điều này xảy ra, tính toàn vẹn trong cấu trúc của xoáy cực bắt đầu bị phá vỡ. Và nếu nó xảy ra đủ thường xuyên trong một khoảng thời gian, mọi thứ có thể bị tác động theo xoáy cực khi các cơn gió tan ra và dòng xoáy nóng lên.

Sự kiện băng tuyết tại Texas có phải do xoáy cực?
Khi xoáy cực biến dạng trong khoảng thời gian từ tháng 12 đến tháng 1, dòng tia trở nên yếu hơn nhiều và mang các cơn bão lạnh đi xa hơn về phía nam. (Ảnh: Zachary Lawrence/CIRES/NOAA)

Đây chính xác là những gì đã diễn ra trong năm nay: Vào ngày 05/01/2021, xoáy cực đã hoàn toàn bị mất kiểm soát bởi một sự kiện gọi là sự nóng lên đột ngột của tầng bình lưu (SSWs). Sự nóng lên đột ngột của tầng bình lưu là thuật ngữ mô tả những nhiễu loạn dữ dội làm biến dạng và suy yếu nghiêm trọng dòng xoáy, hất văng nó ra khỏi cực hoặc thậm chí xé toạc nó. Khi điều này xảy ra, nhiệt độ trong tầng bình lưu tại vùng cực lạnh tăng đột biến lên tới 90 độ F (50 độ C) trong khoảng thời gian vài ngày – do đó những sự kiện này mới có tên như vậy.

Ad

Here is my "official" 3D animation of this year's stratospheric #PolarVortex split. Another beautiful event! pic.twitter.com/ml59N1cDoh

— Zac Lawrence (@zd1awrence) January 14, 2019

Tại thời điểm này, quân cờ domino đã lật ngược: Cuối cùng thì dòng tia cảm thấy tác động của xoáy cực ở phía trên nó đang suy yếu dần, và nó có thể bắt đầu lên xuống bất định. Khi dòng tia trở nên gợn sóng, nó có thể hạ thấp xuống sâu hơn về phía nam, đem theo không khí lạnh và những cơn bão mùa đông.

Sự kiện tháng 1/2021 đã đẩy xoáy cực từ vị trí vốn có của nó qua Bắc Cực tới Âu Châu và Siberia, quá trình này khiến nó phân tách ra thành nhiều mảnh. Có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để xoáy cực phục hồi nguyên trạng sau sự kiện này. Trong khi chờ đợi các phần của xoáy cực tự hợp lại với nhau, thì những dòng tia bất định, uốn lượn có thể đem không khí lạnh Bắc Cực và các cơn bão mùa đông đến Hoa Kỳ và Âu Châu, nhưng lại khiến thời tiết ấm áp bất thường tại các vùng xa nhất về phía Bắc.

Xoáy cực mạnh có nghĩa là thời tiết ấm hơn, chứ không lạnh hơn

Trong một số mùa đông, các hệ thống thời tiết hầu như không ảnh hưởng đến xoáy cực, cho phép xoáy này lạnh hơn với những luồng gió mạnh hơn. Điều này có tác động trái ngược đối với dòng tia, khiến nó giữ không khí lạnh vùng Bắc Cực từ các vùng cực bị “nhốt” ở phía bắc. Đây là những gì đã xảy ra trong mùa đông ở Bắc bán cầu năm 2020, khi xoáy cực mạnh bất thường, và nhiều khu vực trải qua một mùa đông đặc biệt ấm áp và ôn hòa.

Gọi bất kỳ luồng khí lạnh nào là xoáy cực là sai. Hoạt động của xoáy cực không chỉ báo hiệu thời tiết lạnh hơn mà còn có thể báo trước thời tiết ấm hơn nhiều. Nhìn chung, các xoáy cực có ảnh hưởng rất ít đến thời tiết mùa đông khi nó hoạt động như bình thường, cách xa bề mặt Trái Đất hàng dặm. Nhưng dự báo và theo dõi những nhiễu động lớn đối với xoáy cực giúp chúng ta dự đoán chuỗi sự kiện gây ra lớp băng tuyết dày và thời tiết lạnh giá ngay trước cửa nhà bạn.

https://twitter.com/GlobalEcoGuy/status/1361742643173199876

Zachary Lawrence là nhà nghiên cứu khoa học tại Đại học Colorado Boulder, và Amy Butler là nhà nghiên cứu hóa học và khí hậu tại Cơ quan Theo dõi Khí quyển và Đại dương Quốc gia.

Theo The Conversation
Ngân Hà biên dịch

share iconCHIA SẺ
Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
Tin chọn lọc
Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

Bút pháp nghệ thuật và Tu dưỡng tinh thần: Đông-Tây tương phùng

  • 04/8/2024
6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

6 bài tập đơn giản chữa chứng gù lưng

  • 04/8/2024
Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

Chữa táo bón và bệnh trĩ: 1 huyệt vị + 1 bài tập + 2 loại trái cây

  • 03/8/2024
Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

Bác sĩ Nhật Bản giảm 10kg trong 2 tháng nhờ bỏ bánh mì ra khỏi bữa sáng

  • 03/8/2024
Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Ăn trứng như thế nào để tốt cho sức khỏe?

  • 02/8/2024
Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

Nghiên cứu mới bác bỏ quan niệm uống rượu giúp kéo dài tuổi thọ

  • 02/8/2024
Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer Sargent tìm lại chính mình

Bức tranh ‘Carnation, Lily, Lily, Rose’: Hành trình họa sỹ John Singer...

  • 01/8/2024
Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

Không phải các loại mỡ trong cơ thể đều như nhau

  • 01/8/2024
Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

Ngủ trưa nhiều làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch và Alzheimer

  • 01/8/2024
Hỏa Diệm Sơn

Hỏa Diệm Sơn

  • 01/8/2024
6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

6 bài tập thể dục có tác dụng chống trầm cảm

  • 31/7/2024
7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

7 vấn đề an toàn cần lưu ý khi nhuộm tóc

  • 31/7/2024
Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

Cách ăn uống của người cha ảnh hưởng sức khỏe của con cháu như thế nào?

  • 30/7/2024
Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

Từ nền Cộng hòa đến Chế độ độc tài: Sự trỗi dậy của Sulla

  • 30/7/2024
Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

Thiếu vitamin D liên quan đến bệnh sâu răng ở người cao tuổi

  • 30/7/2024
5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

5 bài tập đơn giản giúp bạn quản lý bệnh tiểu đường

  • 29/7/2024
Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

Vẽ tranh: Nghệ thuật của sự lắng nghe và khám phá

  • 29/7/2024
Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

Nghiên cứu: Bên trong sao neutron tồn tại vật chất lạ siêu đặc

  • 29/7/2024
Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

Bạn dễ ngất xỉu khi đi xét nghiệm máu?

  • 29/7/2024
Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

Ăn chay và ăn trái cây mà vẫn bị gan nhiễm mỡ? Một loại trà có thể hữu ích

  • 28/7/2024
Xem thêm
CHIA SẺ
Gửi mail Copy
Shen Yun Zuo Pin
Tin Mới Nhất

    Tin nổi bật

    • Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay

      Cập nhật giá vàng mới nhất hôm nay
    • Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

      Bệnh bạch hầu: Nguyên nhân và cách nhận biết
    • VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam

      VF 5 bắt đầu được bán tại Indonesia, giá quy đổi thấp hơn tại Việt Nam
    • Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an

      Thành tâm hướng Phật, được bảo hộ biến nguy thành an
    • Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?

      Tại sao người xưa treo ngải cứu và xương bồ trước cửa nhà vào ngày Tết Đoan ngọ?
    AdAds by ETV
    AdAds by ETV
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Epoch Times Tiếng Việt
    Premium Podcast Facebook Youtube
    • TIN MỚI NHẤT
    • TIN TIÊU ĐIỂM
    • TIN CHỌN LỌC
    • ETV VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ETV SỨC KHỎE
    • NGHỆ THUẬT SHEN YUN
    • SHEN YUN ZUO PIN
    36 QUỐC GIA, 22 NGÔN NGỮ
    • English
    • Chinese
    • Spanish
    • Hebrew
    • Japanese
    • Korean
    • Indonesian
    • French
    • German
    • Italian
    • Portuguese
    • Swedish
    • Dutch
    • Russian
    • Ukrainian
    • Romanian
    • Czech
    • Slovak
    • Polish
    • Turkish
    • Persian
    • Vietnamese
    TẢI APP CỦA CHÚNG TÔI
    app-store app-store
    • BÌNH LUẬN
    • HOA KỲ
    • MỸ - TRUNG
    • TRUNG QUỐC
    • ĐÔNG DƯƠNG
      • Á Châu
      • Úc Châu
      • Việt Nam
    • TÂY DƯƠNG
    • TÀI CHÍNH - KINH TẾ
    • VĂN HÓA & NGHỆ THUẬT
    • ĐỜI SỐNG
    • SỨC KHỎE
    • KHOA HỌC
    • Liên lạc
    • Giới thiệu
    • Rss Feeds
    • Điều khoản dịch vụ
    • Chính sách bảo mật
    • Chính sách bản quyền
    KẾT NỐI VỚI CHÚNG TÔI
    • Google connect icon
    Copyright © 2020 - 2025 Epoch Times Tiếng Việt
    share iconCHIA SẺ
    Chia sẻ bài viết này tới bạn bè của bạn
    Form Newsletter Subscription

    Đăng ký nhận tin