Sứ mệnh của nghệ thuật

ANNIE WU

Lớn lên ở vùng Salzburg thuộc nước Áo, Johanna Schwaiger thường xuyên được tiếp cận với nghệ thuật, từ những tòa kiến trúc mang phong cách Baroque của thành phố cho đến những đài phun nước hùng vĩ và những vườn hoa dành cho công chúng. Cô nói: “Tôi luôn cho rằng những bậc thầy tạo nên các kiệt tác này đã ở trong một quá khứ xa xôi nào đó,… họ sở hữu những kỹ năng thần kỳ, và tôi cảm thấy nếu tôi chỉ có thể học được một chút những gì mà họ biết, tôi đã hạnh phúc lắm rồi.” 

Cha cô là một giáo viên mỹ thuật, ông đã dạy cô kiến thức căn bản về vẽ và điêu khắc. Làm việc với đất sét đã đem đến cho cô nhiều niềm vui thật sự. “Công việc này đã trở thành thế giới riêng để lui tới, bất cứ lúc nào tôi cảm thấy mình cần phải trốn đi đâu đó, giống như Alice đi vào xứ sở thần tiên của cô ấy vậy,” cô bày tỏ. Hiện nay, cô Schwaiger không chỉ đạt được hoài bão thời thơ ấu của mình là trở thành nhà điêu khắc, mà cô còn hy vọng mình có thể truyền cảm hứng cho lớp nghệ sĩ kế tiếp, sáng tạo loại hình nghệ thuật mà cô cảm thấy rung động.

Cô đã chuyển đến Hoa Kỳ vào năm 2017 để làm việc cho New Masters Academy, một không gian mạng giảng dạy cho những ai theo học các kỹ xảo nghệ thuật. Ban đầu, cô được mời dạy một khóa học điêu khắc trên video. Bây giờ, cô đã là giám đốc chương trình của học viện. Tương tự như Netflix, mọi người trên khắp thế giới đều có thể xem video của các nghệ sĩ sáng tạo hướng dẫn kỹ năng chuyên môn của họ. Ngay cả các trường nghệ thuật và công ty giải trí hàng đầu như Walt Disney Animation Studios, Ringling College of Art and Design, và National Sculpture Society, cũng đã ghi danh các khóa học này.

Hành trình

Phải mất một thời gian cô Schwaiger mới có thể thực hiện được đam mê của mình về giáo dục nghệ thuật. Cô đã học tại một trường điêu khắc địa phương khi mới 15 tuổi. Tuy nhiên, trong khi trường dạy điêu khắc gỗ và đá, cô lại mong muốn học điêu khắc tượng truyền thống, giống như các bậc thầy thời Phục hưng, cùng với việc đào tạo về việc phác thảo bằng bút mực, điêu khắc đất sét và đúc đồng. Sau khi tốt nghiệp trung học, cô Schwaiger đã tìm kiếm các xưởng vẽ và trường học ở Salzburg, Vienna, và cả các thành phố lân cận khác tại Âu Châu nhưng không ai dạy những kỹ năng này.

Một số người trong cộng đồng nghệ thuật nói với cô Schwaiger rằng trường phái hiện thực đã trôi vào dĩ vãng, vì vậy cô quyết định chọn cách tự rèn luyện bản thân bằng cách nghiên cứu các tác phẩm của những bậc thầy vĩ đại như Leonardo da Vinci, Michelangelo, và Raphael. Cô cũng theo học chuyên ngành lịch sử nghệ thuật tại Đại học Salzburg và nhanh chóng nhận được đặt hàng vẽ chân dung và điêu khắc nhân vật cho các nhà thờ và nhà tang lễ, nhưng cô vẫn cảm thấy cần nâng cao thêm nhiều kỹ năng. Năm 26 tuổi, cô phát hiện ra Florence Academy of Art ở Ý có chương trình đào tạo về nghệ thuật truyền thống. Sau khi hoàn thành xong khóa học tại đây, cô đã trở lại trường trung học ngày trước và bắt đầu giảng dạy một khóa học nghệ thuật tượng hình truyền thống.

Kể từ đó cô Schwaiger đã thực hiện sứ mệnh tiếp nối di sản nghệ thuật cổ điển thông qua New Masters Academy – các chương trình giáo dục và xưởng vẽ nghệ thuật của riêng mình. “Tôi cố gắng khuyến khích thế hệ trẻ rèn luyện kỹ năng và thực sự tập trung vào kỹ năng nhiều nhất có thể – giúp các em hiểu rằng việc am tường những  kỹ pháp căn bản là cách để các em trở nên tự do trong biểu đạt,” cô cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây tại Đại học Fei Tian (Phi Thiên) ở Middletown, New York, nơi cô hướng dẫn một lớp điêu khắc kéo dài bốn tuần vào mùa hè.

Nghệ sĩ Schwaiger hiện nay đã 38 tuổi, dạy môn giải phẫu học nhân thể và tạo hình từ người mẫu cho các học sinh tại Đại học Fei Tian. Theo cô, đó là việc tôn trọng quy  trình được dẫn dắt tiên phong bởi các nghệ sĩ truyền thống vĩ đại Tây phương. “Bạn cần tôn vinh quá khứ; những gì các bậc tiền nhân đã học và những gì mà họ đã đúc kết ra. Căn bản là đón nhận lấy ngọn đuốc đó và có trách nhiệm đưa nó đi xa hơn. Đó là điều tôi tin tưởng,” cô Schwaiger chia sẻ.

Nguồn cảm hứng đến từ Đông phương

Trong dự án gần đây của mình, cô Schwaiger đã lấy cảm hứng từ một nền văn hóa khác. Vài năm trước, cô và chồng đã có dịp thưởng thức buổi biểu diễn của Shen Yun, công ty Nghệ thuật Biểu diễn âm nhạc và vũ đạo truyền thống Trung Hoa hàng đầu thế giới có trụ sở tại New York, có sứ mệnh hồi sinh 5,000 năm văn minh Trung Hoa thông qua vũ đạo và âm nhạc. Đặc biệt, múa cổ điển của Trung Quốc bắt nguồn từ cung đình và các vở tuồng cổ. Cô Schwaiger không chỉ xúc động bởi cốt truyện mà còn bởi kỹ thuật điêu luyện của các nghệ sĩ múa. “Tôi có thể nói rằng đây là điều siêu phàm… là điều mà các bậc thầy nghệ thuật trong quá khứ hướng tới. Và vở diễn thực sự làm rung động tâm hồn của mọi người với vẻ đẹp và kỹ năng phi thường,” cô bày tỏ.

Cô Schwaiger đã nghĩ đến việc mô tả lại vẻ đẹp uyển chuyển và nội lực của các nghệ sĩ múa mà cô đã xem trên sân khấu thông qua điêu khắc. “Điều làm tôi ấn tượng vô cùng là sự đa dạng của các động tác vũ đạo mà các nghệ sĩ múa thể hiện đồng bộ, và do đó toàn bộ phần biên đạo dường như là một ngôn ngữ đồng nhất trên sân khấu,” cô nói thêm.

Nhờ bạn bè giới thiệu, cô Schwaiger đã tìm gặp cô Celine Ma, một giảng viên múa cổ điển Trung Hoa 22 tuổi tại Northern Academy of the Arts, một trường trung học cơ sở và trung học tư thục ở Middletown, New York. Họ suy nghĩ về các tư thế mà nhân vật có thể trình diễn; đôi khi cô Celine đã làm các động tác mẫu. Ban đầu, cô Schwaiger cảm thấy khó có thể chuyển thể động tác múa, một hình thức nghệ thuật chuyển động, sang loại hình điêu khắc tĩnh. Điêu khắc những chuyển động nhẹ nhàng, khoáng đạt của các nghệ sĩ múa cổ điển Trung Hoa là một thách thức. “Bởi vì bạn đang chớp lấy một khoảnh khắc diễn xuất thoáng qua, và tư thế tôi chọn không phải là tư thế nghỉ. Cô ấy giống như một bông hoa đang nở rộ trong động tác múa của riêng mình,” cô Schwaiger nói.

Tác phẩm điêu khắc

Mặc dù một chân của vũ công đang tiếp đất, nhưng phần còn lại của cơ thể cô đang uốn cong về phía người xem. Trong khi đó, cánh tay dang rộng của cô hướng lên trời. Cô Schwaiger giải thích: “Tôi đang nghĩ về cách thực vật phát triển như thế nào.Tôi đang liên tưởng đến cách cây cối đâm chồi nảy lộc ra sao. Điều này đã giúp tôi chuyển tải được nét duyên dáng ấy vào trong tác phẩm… tựa như một bông hoa đang dần hé mở những cánh hoa. Đó là hình ảnh mà tôi đã cố gắng hình dung khi tạc bức tượng này,” cô Schwaiger nói.

Cô Celine chia sẻ về chuyển động của bàn tay, “Nó đang vươn cao lên, giống như đem đến cho mọi người hy vọng và khao khát hướng tới điều gì đó tươi sáng hơn và cao thượng hơn.” Cô Celine không chỉ ấn tượng với sự tận tâm cho nghệ thuật của cô Schwaiger mà còn cảm động khi thấy múa cổ điển Trung Hoa được thể hiện trong một loại hình nghệ thuật khác. “Chúng tôi không có nhiều tư liệu về vũ công trong quá khứ, và rất nhiều phương pháp đã bị thất truyền do qua hàng ngàn năm qua.” Cô Celine cũng thêm rằng sẽ thật tuyệt nếu có thể nhìn thấy “một tác phẩm điêu khắc trường tồn.”

Thông qua dự án này, cô Celine cũng có thêm hiểu biết mới về cách nghệ thuật Tây phương và Đông phương có thể bổ trợ cho nhau như thế nào. Và thông qua việc thảo luận những tạo hình của tác phẩm điêu khắc, cô trở có thức hơn về cách sử dụng các nhóm cơ khi luyện tập múa, cũng như “vẻ đẹp của cơ thể con người”.

Vai trò của nghệ thuật trong xã hội

Cô Celine đã được đào tạo về múa cổ điển Trung Quốc trong bảy năm, cô hiểu được ý nghĩa thâm sâu của loại hình nghệ thuật này. Cô cho biết chương trình giảng dạy đã giúp cô thể hiện những mỹ đức được ca ngợi trong văn hóa truyền thống Trung Hoa, chẳng hạn như sự kỷ luật, sẵn sàng chịu đựng gian khổ, và có một cái nhìn lạc quan. Để làm chủ loại hình nghệ thuật này, “Bạn thực sự phải vun bồi những giá trị này của bạn và đó là thứ xuất phát từ trái tim bạn.”

Tương tự, cô Schwaiger cũng tin rằng người nghệ sĩ cần phải nuôi dưỡng những phẩm hạnh tốt đẹp để sáng tạo nên những tác phẩm đẹp đẽ. “Người nghệ sĩ phải hòa mình trong những ý tưởng về cái đẹp nhằm truyền tải đến người khác. Và nếu nghệ sĩ quan tâm đến khán giả, mong muốn khán giả kết nối với vẻ đẹp đó, thì người thưởng lãm tác phẩm sẽ cảm nhận được điều đó. Đó là lý do vì sao tôi tin rằng nghệ thuật là quan trọng đối với xã hội chúng ta,” cô bày tỏ.

Cô cũng tin tưởng rằng nghệ thuật có sức mạnh nâng cao cảnh giới tinh thần của con người. “Khi bạn ngắm nhìn những thứ thanh tao, đem đến năng lượng thuần chính, một cách tự nhiên bạn sẽ kết nối với những giá trị này… Chúng như nhắc nhở mọi người về những mỹ đức mà chúng ta nên tu dưỡng,” cô bày tỏ. Đó là lý do vì sao cô khao khát tạo ra những tác phẩm nghệ thuật để có thể truyền cảm hứng thông qua cái đẹp, cho dù đó là tác phẩm điêu khắc đặt trong trường học, bệnh viện, hay quảng trường công cộng.

Dự định tiếp theo của cô Schwaiger là điêu khắc các tác phẩm nghệ sĩ múa bằng đồng, bằng một phương pháp cổ xưa được gọi là đúc mẫu chảy, và hy vọng một ngày nào đó tác phẩm điêu khắc đó có thể được trưng bày ở nơi đại chúng. Cô nói về cách nét đẹp nghệ thuật có thể tác động đến môi trường chung quanh như thế nào, “Bạn muốn dành thời gian ở đó; bạn muốn ngồi xuống và gặp gỡ mọi người, và bạn cảm nhận được những người khác cũng đang hiện diện ở đó – và đó là điều quan trọng đối với nền văn minh của chúng ta.”