Sự thất thế của Hồng tướng quân Lưu Á Châu

CATHY YIN-GARTON VÀ XUELING TENG

Các bản tin chưa được xác nhận từ Trung Quốc cho thấy ông Lưu Á Châu (Liu Yazhou), một Thượng tướng Không quân Trung Quốc đã về hưu, có thể phải đối mặt với bản án tử hình kèm theo miễn giảm, có thể được giảm xuống thành án tù chung thân. Từ năm 2021, ông Lưu đã bị điều tra về tội tham nhũng, nhưng một số ý kiến cho rằng chính những bất đồng công khai của ông với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và Trung Cộng đã dẫn đến việc bắt giữ ông.

Các hãng truyền thông chính thức của Trung Quốc chưa xác nhận cũng như phủ nhận bất kỳ chi tiết nào về những rắc rối pháp lý của ông Lưu. Hôm 24/03, Minh Báo (Ming Pao) – một tờ báo của Hồng Kông được biết là có mối liên hệ với Trung Cộng – đưa tin rằng ông Lưu đã bị bỏ tù vì tham nhũng và tham vọng chính trị của mình, và có thể nhận một bản án nặng, thậm chí có thể là một bản án tử hình có ân giảm. Không rõ lý do vì sao tờ Minh Báo lại đăng câu chuyện này, nhưng Tiến sĩ Vương Hữu Quần (Wang Youqun), từng là người viết diễn văn của Trung Cộng, suy đoán rằng Trung Cộng có thể đã tiết lộ câu chuyện đó như một lời cảnh báo cho những ai có thể chỉ trích đảng hoặc ông Tập.

Trước khi bị bắt, ông Lưu là một hình mẫu trong quân đội và là ngôi sao đang lên trong Trung Cộng. Ông xuất thân từ một gia đình quân nhân danh giá, lớn lên thành người cộng sản thế hệ thứ hai, và được học hành tử tế. Ngoài ra, vợ của ông là bạn láng giềng thân thiết thuở nhỏ của ông Tập, còn nhạc phụ của ông là ông Lý Tiên Niệm – cựu chủ tịch nước Trung Quốc từ năm 1983 đến 1988 và là một trong Bát Nguyên Lão của Trung Cộng dưới thời Đặng Tiểu Bình. Điều này làm cho vụ bắt giữ ông Lưu thậm chí còn hấp dẫn hơn.

Ông Lưu Á Châu sinh năm 1952 tại Ninh Ba, Chiết Giang. Thân phụ của ông là một cựu chiến binh thuộc Tân Tứ Quân của Trung Cộng và từng là phó chính ủy của Quân khu Lan Châu. Năm 16 tuổi, ông Lưu bắt đầu phục vụ trong đơn vị của cha mình và gia nhập đảng Cộng sản năm 18 tuổi.

Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa năm 1972, ông Lưu đã được cấp một học bổng quân sự để học tiếng Anh tại Đại học Vũ Hán, nơi ông đã gặp người vợ tương lai của mình. Ông tốt nghiệp năm 1975 và sau đó được bổ nhiệm làm việc tại Cục Hàng không Dân dụng Bắc Kinh. Năm 1984, ông trở thành hội viên của Hiệp hội Nhà văn Trung Quốc. Sau đó, từ năm 1986 đến 1987, ông Lưu là một học giả thỉnh giảng tại Đại học Stanford của California – nơi ông đã có các mối liên hệ với nhiều người trong lĩnh vực quân sự, chính trị, và học thuật của Mỹ.

Ông Lưu Á Châu nổi lên trong triều đại của ông Giang

Dưới thời cựu lãnh đạo Trung Cộng Giang Trạch Dân, sự nghiệp chính thức của ông Lưu đã thăng hoa. Từ năm 1996 đến 2012, ông đã thăng hàm Thiếu tướng, Trung tướng, và Thượng tướng trong Lực lượng Không quân. Trong thời gian này, ông giữ chức Cục trưởng Cục Chính trị Không quân Quân khu Bắc Kinh, Phó Chính ủy Không quân, Chính ủy Đại học Quốc phòng. Ông Lưu cũng là một thành viên của Ủy ban Trung ương Trung Cộng khóa 18. Năm 2017, ông đã về hưu khi chưa đến 65 tuổi.

Thông thạo các ngôn ngữ phương Tây và kinh nghiệm du học của ông Lưu đặt nền tảng giúp ông trở thành một nhà lãnh đạo đầy ảnh hưởng trong Trung Cộng và trên trường quốc tế. Ông đã có những mối giao tiếp với cựu cố vấn Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ Michael Pillsbury và viết lời tựa cho bản dịch Hoa ngữ quyển sách nhan đề “The Hundred-Year Marathon” (Cuộc Đua Marathon 100 Năm) của ông Pillsbury.

Nền tảng giáo dục và các mối liên hệ của ông Lưu trong văn hóa chủ nghĩa Marx-Lenin của Trung Cộng đã tạo thuận lợi cho tiếng tăm và sự nghiệp của ông. Khoảng thời gian ở Hoa Kỳ cũng khiến ông trở thành một trong số ít người “thân phương Tây” trong quân đội Trung Quốc. Mặc dù xuất thân từ cộng sản, nhưng ông Lưu có khuynh hướng thân Mỹ. Điều này có thể đã góp phần tạo nên những sự  bất đồng của ông với ông Tập.

Khiến giới lãnh đạo hàng đầu khó chịu

Kể từ khi lên nắm quyền cách đây 10 năm, ông Tập đã củng cố quyền lực của mình bằng cách loại bỏ phe Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào. Ông cũng đã ra tay ngăn chặn một cuộc đảo chính quân sự, nhưng quân đội của ông không có lòng trung thành tuyệt đối. Không giống như những người tiền nhiệm Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình, ông Tập thiếu kinh nghiệm quân sự.

Ngược lại, ông Lưu gắn bó sâu sắc trong quân đội, với hai người anh em ruột giữ chức vụ cao cấp và là những cựu sinh viên Đại học Quốc phòng, những người đã trở thành lãnh đạo quân đội cao cấp. Hơn nữa, theo ông Michael Pillsbury, ông Lưu có mối liên hệ chặt chẽ với phe Giang, phe đã cố gắng lật đổ ông Tập trước đây. Ông Lưu cũng có những mối liên hệ với phe Hồ Cẩm Đào – đã bị ông Tập thanh trừng mặc dù phe này thiên về việc cải tổ. Năm 2012, ông Hồ Cẩm Đào đã phong ông làm Thượng tướng.

Vào thời đầu triều đại của ông Tập, ông Lưu đã ủng hộ ông Tập và viết các bài báo ca ngợi ông ấy. Tháng 05/2013, ông đã đăng một bài báo có tiêu đề “Giữ vững‘Đảng tính’ thiêng liêng” trên tờ Nhân dân Nhật báo do đảng điều hành để thể hiện lòng trung thành của mình.

Tuy nhiên, sau đó các quan điểm ​​của họ đã trở nên khác nhau. Một người cộng sản thế hệ thứ hai nói với The Epoch Times rằng ông Lưu không thích ông Tập và đã bày tỏ sự bất mãn của ông trong các cuộc tụ họp của các ‘thái tử đảng’ – thuật ngữ chỉ con cháu của các quan chức cao cấp nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng của Trung Cộng. Các bài báo được đăng trên “Red Culture Network” của Trung Quốc đã miêu tả ông Lưu một cách không có thiện cảm, là “một người đầy tham vọng và mưu mô điển hình”. Về vấn đề Đài Loan, ông Lưu phản đối các chiến thuật thống nhất hung hăng – điều này mâu thuẫn với cách tiếp cận của ông Tập. Từ quan điểm của ông Tập, ông Lưu đang đưa ra “những ý kiến thiếu thận trọng về chính quyền trung ương”.

Một bộ sưu tập các bài diễn văn nội bộ của ông Lưu Á Châu được phát hành ở Los Angeles năm 2014, do Thư viện Đông Á tại Đại học Princeton thu thập, gồm các cuộc thảo luận sâu rộng theo quan điểm của ông Lưu về vấn đề Đài Loan. (Xem hình bên dưới)

Ở trang 106, ông Lưu Á Châu cho biết: “Tôi không ủng hộ việc sử dụng vũ lực một cách liều lĩnh đối với Đài Loan, đặc biệt là với một cuộc tấn công mà cả hai bên đều phải chịu tổn thất… Việc giải phóng Đài Loan là một cuộc nội chiến, và cho dù chiến thắng có vẻ vang, thì đó cũng là một sự tổn thất và làm tổn hại đến đất nước và dân tộc của chúng ta.”

Một trong những anh em ruột của ông Lưu, ông Lưu Á Vĩ (Liu Yawei), hiện đang là Giám đốc Chương trình Trung Quốc cho Trung tâm Carter ở Hoa Kỳ và có các mối liên hệ với một số nhân vật nổi tiếng. Trang web do ông biên tập, “China–US Focus,” đã đăng các bài báo chỉ trích ông Tập. Một trong những tác giả, ông Hồ Vĩ (Hu Wei), là một trong “ba đại diện” cho tài năng văn học và nghệ thuật của ông Giang Trạch Dân. Đây lại là một mối lo ngại khác của ông Tập về ông Lưu.

Năm 2016, mạng lưới CCTV của Trung Cộng đã phát hành một loạt phim tài liệu gồm 8 tập nhằm quảng bá hệ tư tưởng của Đảng, có tên “Cuộc trường chinh làm thế giới chấn động”. Ông Lưu đã đóng vai trò quan trọng trong việc chọn bà Bạch Linh (Bai Ling), một nữ diễn viên người Mỹ gốc Hoa, vào vai chính. Sau khi bộ phim tài liệu này được công chiếu, giới truyền thông nhà nước đã chỉ trích đội ngũ sản xuất sử dụng một “ngôi sao gợi cảm” – người đã từng “phỉ báng Quân Giải phóng Nhân dân”. Ý họ muốn đề cập đến kinh nghiệm diễn xuất trước đây của bà Bạch Linh trong các bộ phim người lớn.

Bà Bạch Linh từng là một văn công trong Quân khu Thành Đô đóng quân ở Lâm Chi, Tây Tạng. Bà đã làm chứng trước Quốc hội Hoa Kỳ, tuyên bố các nhà lãnh đạo của Quân Giải phóng Nhân dân đã tấn công tình dục bà. Sau đó, bà đã phá thai, điều này đã để lại cho bà những vết thương lòng sâu sắc.

Quá khứ gây tranh cãi của bà Bạch Linh và vai chính trong bộ phim tài liệu này đã châm biếm “hình ảnh vinh quang” của quân đội Trung Cộng. Khi biết về vụ bê bối này và vai trò của ông Lưu trong đó, ông Tập đã trở nên vô cùng tức giận.

Rễ bám sâu vào văn hóa của Trung Cộng 

Mặc dù có khuynh hướng thân Mỹ, nhưng rốt cuộc thì ông Lưu Á Châu đã được hưởng lợi từ các đặc quyền đặc lợi của Đảng Cộng Sản và trở thành một người thụ hưởng.

Ông Lưu Á Châu từng tự hào tuyên bố nằm trong danh sách đen thành viên Đảng Cộng sản “cứng đầu” của CIA vì phản đối Mỹ và diễn biến hòa bình.

Để thể hiện lòng trung thành với các cấp lãnh đạo hàng đầu của Trung Cộng, vào tháng 06/2013, ông Lưu đã dự trù và tham gia vào việc phát hành bộ phim tuyên truyền chống Mỹ, “Silent Contest” (Cuộc chiến Thầm lặng). Bộ phim này cáo buộc Hoa Kỳ đang tham gia vào một “âm mưu chống Trung Quốc” và nhấn mạnh cuộc đấu tranh ý thức hệ và tư duy Chiến Tranh Lạnh. Ngoài ra, bộ phim còn chứa những nhận xét phỉ báng Pháp Luân Công và chỉ đích danh các học giả tự do gốc Hoa – Mao Vu Thức (Mao Yushi) và Hạ Vệ Phương (He Weifang) – là phát ngôn viên cho hoạt động lật đổ Trung Cộng của Hoa Kỳ.

Mặc dù những người chỉ trích tin rằng bộ phim “Cuộc chiến Thầm lặng” là một chứng nhận về lòng trung thành của ông Lưu với Trung Cộng, nhưng bộ phim đó không đủ để ngăn chặn việc bắt giữ và bỏ tù ông ta, không chỉ vì cáo buộc tham nhũng kinh tế, mà còn vì hành động sẵn sàng bày tỏ ý kiến ​​đối lập với ông Tập.