Tại sao ca khúc ‘Hoa Mai’ lại khiến người rơi lệ?

CAO TỊNH

Theo văn hóa truyền thống Á Đông, mỗi loài hoa đều có vẻ đẹp riêng và hàm chứa ý nghĩa khác nhau. Trong đó, hoa mai đã trở thành đề tài ưa thích của giới văn nhân và xuất hiện trong nhiều kiệt tác nghệ thuật. 

Có lẽ, những người yêu thơ ca đều từng nghe đến những vần thơ như: 

Mai hoa 

Tường giác sổ chi mai,

Lăng hàn độc tự khai

Dao tri bất thị tuyết

Vị hữu ám hương lai.

(Tác giả: Vương An Thạch)

Tạm dịch nghĩa

Ở góc tường có mấy nhành mai,

Khi rét tới, chỉ nở một mình

Từ xa đã biết không phải là tuyết,

Vì hương thơm thoảng bay qua.

Hoặc câu thơ của một nhà văn khuyết danh để lại trong “Cảnh Thế Hiền Văn” rằng: 

Bảo kiếm phong tòng ma lệ xuất

Mai hoa hương tự khổ hàn lai

Tạm dịch nghĩa:

Mũi kiếm nhọn do mài đá thô ráp mà nhọn

Hương hoa mai là tự tiết trời rét lạnh mà thơm

Tiếc thay, hàm nghĩa sâu sắc của hoa mai dường như đã bị lãng quên trong xã hội hiện đại. Trang web ShenYun Creations giới thiệu đến công chúng một ca khúc có nhan đề “Hoa Mai” được trình diễn theo kỹ thuật hát Bel canto, cùng với phần đệm của dàn nhạc giao hưởng, đã tái hiện tính cách kiên cường của hoa mai. Phần trình diễn này  đưa khán giả đến với những cảm nhận vừa gần gũi vừa mới mẻ.

Ca khúc bị “cấm hát” ở Trung Quốc Đại lục

Những người yêu ca hát trong những năm 1980 có lẽ đều từng nghe những bài hát của danh ca Đặng Lệ Quân (Teresa Teng). Trong khi hầu hết ca khúc của bà đều được thế giới biết đến thì lại có một số bài hát lại bị cấm ở Đại lục. Đó là nhạc phẩm kinh điển “Hoa Mai”, do nhạc sĩ kiêm đạo diễn nổi danh người Đài Loan Lưu Gia Xương sáng tác, và được Đặng Lệ Quân thể hiện. 

Đây là bài hát rất thịnh hành ở Đài Loan trong những năm 1970–1980, nhưng vì lời bài hát có một số ca từ đặc biệt “nhạy cảm” nên đã bị xếp vào danh sách những bài hát bị cấm ở Đại lục:

Hoa mai, hoa mai, bay khắp trời

Có đất là sẽ có hoa

Hoa mai kiên nhẫn như chính chúng ta

Thật hùng vĩ Đại Trung Hoa

Hãy nhìn xem khắp nơi, hoa mai nở ra

Có đất là sẽ có hoa

Băng, tuyết, gió, mưa, hoa đều không sợ

Hoa là Quốc hoa của chúng ta

Bài hát có giai điệu nhẹ nhàng, ca từ truyền cảm, cùng giọng hát ngọt ngào sâu lắng của Đặng Lệ Quân, khiến từng câu từng chữ như đi sâu vào lòng người, và dẫn dắt người nghe liên tưởng đến những sự kiện lịch sử của Trung Hoa Dân Quốc.

Năm 1911, triều đại phong kiến ​​cuối cùng của Trung Quốc kết thúc. Năm 1912, Tôn Trung Sơn nhậm chức Tổng thống, mở ra một chương mới trong lịch sử cận đại của dân tộc Trung Hoa. Những năm sau đó người dân Trung Quốc phải đối mặt với các cuộc chiến tranh liên tiếp: chiến dịch Bắc phạt, Đệ nhất và Đệ nhị Thế chiến, nội chiến giữa Quốc dân đảng và Cộng sản đảng. 

Trong thời kỳ lịch sử ấy, hoa mai đã từng là biểu tượng cho quân nhân Học viện Quân sự Hoàng Phố của Trung Hoa Dân Quốc, những người dẫn đầu cuộc chiến chống lại quân Nhật Bản trong Đệ nhị Thế chiến.

Lịch sử trôi vào dĩ vãng, đến nay hoa mai lại nở

Lịch sử vẫn như nước chảy mây trôi, đi không trở lại, nhưng hoa mai kiên cường bất khuất nay ở đâu?

Năm 2017, với phần đệm nhạc tuyệt vời của Dàn nhạc giao hưởng, một lần nữa các nghệ sĩ Shen Yun đã cất lên tiếng hát: “Hoa mai, hoa mai, bay khắp trời. Có đất là sẽ có hoa. Hoa mai kiên nhẫn như chính chúng ta. Thật hùng vĩ Đại Trung Hoa…”

Bằng chất giọng cao vút và truyền cảm, nghệ sĩ Shen Yun vừa cất lên tiếng hát đã lập tức nhận được tràng pháo tay nồng nhiệt từ khán giả. Có người sau khi đến rạp nghe xong, đã rất xúc động bày tỏ: “Lúc tôi nghe bài hát Hoa Mai, khi khúc nhạc dạo đầu vừa xướng lên, tôi bất chợt trào nước mắt!”

Cô Tăng hiện đang làm việc ở một công ty truyền thông; cô từng bị bắt giữ phi pháp ở Trung Quốc do kiên định với đức tin của mình. Cô đã được nghe ca khúc “Hoa Mai” tại nhà hát Carnegie Hall ở New York; cô cho biết cô đã nghe quen phong cách hát nhẹ nhàng của nữ danh ca Đặng Lệ Quân, còn khi nghe phần trình bày của giọng ca Cảnh Hạo Lam vừa cao vừa nội lực, cô đã có những cảm nhận hoàn toàn mới mẻ. Ca khúc  khiến cô không kìm được xúc động mà rơi lệ mấy lần.

Cô viết rằng, trong tâm trí của cô liên tiếp hiện lên những trang sử về các nhân vật hào kiệt mang tinh thần của dân tộc Trung Hoa trong hàng ngàn năm qua. Bên cạnh đó, bài hát còn làm cô liên tưởng đến cảnh tượng kinh thiên động địa, tàn ác đen tối, nơi những học viên Pháp Luân Đại Pháp vì kiên định đức tin của mình mà phải đánh đổi bằng máu và nước mắt trong suốt nhiều năm qua. Niềm tin vững chắc của họ thật giống như câu thơ của ông Lý Hồng Chí, người sáng lập Pháp Luân Đại Pháp:

Mai (Nguyên khúc)

Trọc thế thanh liên ức vạn mai

Hàn phong tư cánh thúy

Liên thiên tuyết vũ Thần Phật lệ

Phán mai quy

Vật mê thế trung chấp trước sự

Kiên định chính niệm

Tùng cổ đáo kim

Chỉ vi giá nhất hồi

Tạm dịch nghĩa:

Hoa Mai (thơ khúc thời nhà Nguyên)

Hàng ức vạn đóa hoa mai như hoa sen thanh cao trong thế gian ô trọc

Gió lạnh càng tỏ ra tư thái thanh thúy hơn

Mưa tuyết suốt ngày, nước mắt Thần Phật

Ngóng chờ hoa mai về

Chớ mê vào các việc chấp trước thế gian

Kiên định chính niệm

Từ xưa đến nay

Chỉ vì một dịp này.

Trong sóng gió, các đệ tử Pháp Luân Đại Pháp vẫn thể hiện ý chí kiên cường, không thỏa hiệp trước kẻ ác. Đó cũng là cảnh giới của lòng đại nhẫn và từ bi; họ có thể đánh đổi tất cả, thậm chí là mạng sống của mình. Những đóa mai đó vẫn kiên cường trong tuyết sương.

Ở Trung Quốc, người dân vẫn thường ngâm nga những câu thơ, làn điệu liên quan đến hoa mai. Thậm chí, loài hoa này còn xuất hiện trong những lời tiên tri cổ xưa. Ví dụ, tác phẩm nổi tiếng “Mai Hoa Thi” đã dự ngôn diễn biến của các sự kiện lịch sử trọng đại ở Trung Quốc sau thời nhà Tống, nhà Thanh, đến nay lại dự ngôn về tín ngưỡng và nhân quả trong xã hội hiện thời.

Hoa mai cũng là một vai diễn không thể thiếu trên sân khấu quốc tế mà Shen Yun giới thiệu đến công chúng. Trong chuyến lưu diễn năm 2021–2022, tiết mục múa cổ điển Trung Quốc “Tú Xuân Mai”, với điệu múa mềm mại, biến hóa phong phú, các nghệ sĩ múa Shen Yun đã tái hiện cảnh tượng hoa mai giữa mùa đông mà ngạo tuyết nghênh sương, khoe sắc nở rộ. Phần trình diễn đã làm lay động trái tim của nhiều khán giả. 

Theo trang web Shen Yun: tùng, trúc, mai là các loại cây được cổ nhân đặc biệt yêu thích, được mệnh danh là “Tuế hàn tam hữu” (Ba bạn hữu trong gió rét). Ở loài cây ấy là biểu trưng cho đức tính kiên cường, chân thành, và khiêm tốn. Và hơn thế nữa, hoa mai còn tượng trưng cho hy vọng và khát vọng, vì khi hoa mai hé nở, báo hiệu mùa xuân đang đến gần…

Mời quý vị tìm hiểu thêm tại: https://www.shenyuncreations.com/