‘Tại sao ESG lại là ma quỷ’: Các công ty ‘hòa nhập’ phá hỏng việc xếp hạng ESG như thế nào

Naveen Athrappully

Việc tuyên truyền sai lệch tiêu chuẩn về tiêu chuẩn, môi trường, xã hội, và quản trị (ESG) cuối cùng sẽ thúc đẩy việc quảng bá cho các công ty có giá trị “hòa nhập” và nghị trình cấp tiến hơn là có tác động tích cực thực sự đối với môi trường hoặc xã hội.

Gần đây, S&P Global đã chấm cho Tesla số điểm ESG là 37, trong đó nhà sản xuất xe điện này giành được 60 điểm về “môi trường”, 34 điểm về “quản trị và kinh tế”, và 20 điểm về “xã hội”. Ngược lại, các công ty thuốc lá như Philip Morris International Inc., Altria Group, và Imperial Brands lại có điểm ESG cao hơn. “Tại sao ESG lại là ma quỷ,” ông Musk đã nói như vậy khi trả lời tweet hôm 13/06 của ký giả Aaron Sibarium giải thích cách mà điểm xếp hạng ESG đang phân biệt đối xử giữa các công ty.

Ông Sibarium, phóng viên của The Washington Free Beacon, cho biết trong tweet hôm 13/06, “Từ S&P Global cho đến Sở Giao dịch Chứng khoán London, các công ty thuốc lá đang hoàn toàn đánh bại Tesla trong xếp hạng ESG. Làm thế nào mà những điếu thuốc lá, sát hại hơn 8 triệu người mỗi năm, lại được xem là một khoản đầu tư đạo đức hơn xe điện? Có một câu trả lời: Ngành thuốc lá đã trở nên ‘thức tỉnh’ rồi.” 

S&P Global đã trao cho Philip Morris International Inc., công ty sản xuất nhãn hiệu thuốc lá nổi tiếng Marlboro, số điểm ESG là 84, với việc thương hiệu này đạt 85 điểm ở khía cạnh “xã hội” và 83 điểm ở hạng mục “quản trị và kinh tế”.

Nhà sản xuất thuốc lá Altria Group có số điểm ESG là 42, vượt xa Tesla ở cả điểm số “xã hội” và “quản trị cũng như kinh tế”. Imperial Brands cũng nhận được số điểm ESG là 42, đánh bại Tesla.

Các tiêu chuẩn ESG đánh giá các thương hiệu dựa trên cách họ giải quyết các vấn đề như sự đa dạng, tuân thủ chủ nghĩa chuyển giới, và tận tâm với trào lưu sùng bái biến đổi khí hậu, hơn là tập trung vào lợi ích của cổ đông hoặc lợi nhuận của công ty.

S&P Global là một trong số các nhà cung cấp xếp hạng ESG mà MSCI, Sustainalytics, Moody’s, và Fitch là các tên tuổi lớn nhất. Theo S&P Global, hãng này thu thập dữ liệu từ hơn 13,000 công ty với 99% vốn hóa thị trường toàn cầu.

Ghi điểm ESG

Không như Tesla, các thương hiệu thuốc lá đã công khai thúc đẩy các mục tiêu “cấp tiến” có xu hướng mang lại cho họ nhiều điểm ESG hơn như sự đa dạng và hòa nhập. Chẳng hạn, trang web của Altria nêu rõ: “Nguyên tắc Quản trị Doanh nghiệp của chúng tôi yêu cầu rằng phụ nữ và người da màu phải được bao gồm trong bất kỳ cuộc tìm kiếm giám đốc mới tiềm năng nào.”

Quay trở lại hồi tháng 06/2020, Altria đã công bố khoản 5 triệu USD để “giải quyết nạn phân biệt chủng tộc có hệ thống mà người Mỹ da màu phải đối mặt và thúc đẩy công bằng kinh tế và xã hội.”

Hồi tháng 02/2021, công ty này thông báo rằng họ đã nhận được số điểm 100 trong Chỉ số Bình đẳng Doanh nghiệp năm 2021 của Tổ chức Chiến dịch Nhân quyền, cuộc khảo sát và báo cáo hàng đầu của quốc gia đại diện cho tiêu chuẩn đo lường các chính sách và thông lệ của các công ty liên quan đến bình đẳng tại nơi làm việc dành cho người thuộc cộng đồng LGBT.

Công ty cũng đã đệ trình một bản tóm lược thông tin chống lại luật cấm người chuyển giới tham gia các môn thể thao dành cho nữ của tiểu bang Idaho.

Một báo cáo năm 2022 từ Philip Morris International đã nêu rõ rằng công ty này có chính sách tuyển dụng và quy định thăng tiến có tính phân biệt đối xử nhân danh “thúc đẩy bình đẳng giới”.

“Tham vọng của chúng tôi là duy trì sự đại diện cân bằng về giới trong các vị trí quản lý. Để làm như vậy, chúng tôi đặt mục tiêu duy trì có tối thiểu 40% phụ nữ trong các vai trò quản lý trên toàn cầu.”

Trong báo cáo Đánh giá về ESG năm 2022, Imperial Brands tuyên bố rằng họ “thúc đẩy sự đa dạng trong doanh nghiệp thông qua các chiến dịch nâng cao nhận thức, các cuộc hội thảo về sự nghiệp, khóa đào tạo về thành kiến ngầm, và các lễ kỷ niệm về sự đa dạng. Chúng tôi đã cung cấp các khóa học trực tuyến được thiết kế riêng cho các cá nhân bằng 11 ngôn ngữ để giúp các nhà lãnh đạo nhân viên của chúng tôi hiểu các vấn đề về thành kiến ngầm và các hành động hạ thấp người khác một cách tinh vi (microaggression).”

Tesla phần lớn tránh tập trung vào việc nhân nhượng về sự đa dạng. Hồi tháng 06/2022, công ty đã sa thải chủ tịch cộng đồng LGBT cũng như một lãnh đạo có liên quan đến các sáng kiến ​​đa dạng và hòa nhập tại công ty này.

Một ngành gây ô nhiễm

Ba công ty thuốc lá – Philip Morris, Altria, và Imperial Brands – được S&P Global cho điểm cao trong hạng mục “môi trường”. Trong khi Philip Morris được 87 điểm và dễ dàng vượt qua điểm số 60 của Tesla, thì Altria và Imperial Brands cũng đều đang áp sát, với 51 điểm mỗi công ty.

Những điểm số này đã được đưa ra bất chấp thực tế là ngành công nghiệp thuốc lá được biết đến là gây ô nhiễm cao.

Hồi tháng 05/2022, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã “báo động” về ảnh hưởng môi trường của ngành công nghiệp thuốc lá.

Tổ chức này cho biết trong một bài viết hôm 31/05/2022 rằng, mỗi năm, ngành này gây tử vong cho hơn 8 triệu người, giết chết 600 triệu cây xanh, thải ra 84 triệu tấn CO2, làm mất 22 tỷ tấn nước và 20,000 ha đất.

Tiến sĩ Ruediger Krech, giám đốc về nâng cao sức khỏe của WHO cho biết: “Các sản phẩm thuốc lá là mặt hàng bị vất bỏ nhiều nhất trên hành tinh, chứa hơn 7,000 hóa chất độc hại, những thứ sẽ xâm nhập vào môi trường của chúng ta khi bị thải ra. Khoảng 4.5 ngàn tỷ đầu lọc thuốc lá gây ô nhiễm đại dương, sông, vỉa hè thành phố, công viên, đất, và bãi biển của chúng ta mỗi năm.” 

Các nhà bình luận nổi tiếng đã lên mạng để chỉ trích các tiêu chuẩn đánh giá ESG của S&P Global. Tác giả Patrick Bet-David đã nêu trong tweet hôm 15/06: “Vậy là thuốc lá tốt cho khí hậu hơn Tesla hay sao? Thật đúng là thói đạo đức giả của điểm số ESG. Tesla chỉ được 37 trên 100, trong khi Philip Morris được 84. Ai mà lại đi tin vào điều ngớ ngẩn này chứ?” 

Sự thật vẫn là xe điện không hoạt động tốt khi tính đến các yếu tố môi trường trong thế giới thực. Tuy nhiên, dựa trên phương pháp chấm điểm này, Tesla sẽ thu được điểm  ESG tốt hơn nếu công ty này tuân thủ các hệ tư tưởng cấp tiến.

Các tiêu chuẩn ESG chủ yếu được các công ty áp dụng để làm vừa lòng các nhà đầu tư lớn như BlackRock vốn sử dụng các số liệu này để đánh giá xem có nên đầu tư hay không.

Gần đây, cách thức đặt ra các tiêu chuẩn này đang phải đối mặt với sự phê phán, khi các thương hiệu bán lẻ lớn như Bud Light và Target đánh mất lượng thị phần và giá trị vốn hóa đáng kể – sau khi tổ chức các chiến dịch tiếp thị gây khó chịu cho cơ sở khách hàng cốt lõi của họ.

Những thương hiệu này đã tuân theo các hướng dẫn của ESG để thúc đẩy các giá trị không phù hợp với đa số khách hàng của họ.