Tài xế xe tải ở California cảnh báo: ‘Giá cả sắp tăng vọt’ do luật mới

ALLAN STEIN

LONG BEACH, California — Ông Michael Clifford làm việc cho một công ty vận tải đường bộ ở Utah nhưng lại dành phần lớn thời gian để giao hàng ở California.

Là một nhân viên của công ty nhưng không sống trong tiểu bang này, ông Clifford cho biết ông không hài lòng với luật lao động mới của California – Dự luật Hạ viện 5 (AB 5) – được thông qua và ký thành luật trong năm 2019 và có hiệu lực hồi tháng trước (07/2022) sau một thất bại thách thức pháp lý.

Luật mới này yêu cầu các tài xế chủ xe tải – khoảng 70,000 người trên toàn Tiểu bang Vàng – phải được phân loại là nhân viên, với rất ít trường hợp miễn trừ.

“Các tài xế chủ xe tải vận hành kinh doanh theo một tỷ lệ lợi nhuận sát sao. Ai cũng nghĩ rằng họ kiếm được nhiều tiền, nhưng thực sự không phải vậy,” ông Clifford cho biết khi đang xếp hàng tại một công ty vận tải logistics gần Cảng Long Beach hôm 26/07.

Theo ông, cách mà dự luật AB 5 mới này được soạn thảo, trong tương lai, có thể sẽ gây hại nhiều hơn là có lợi cho ngành vận tải đường bộ của tiểu bang.

Đầu tiên, luật này sẽ tạo ra “đủ mọi loại vấn đề trong chuỗi cung ứng [nói chung], và chuỗi cung ứng thực phẩm” trong bối cảnh thiếu hụt tài xế xe tải trên toàn quốc, ông Clifford nói với The Epoch Times.

“Những gì chúng tôi làm ở đây sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung cấp thực phẩm ở một quốc gia khác. Toàn chuỗi cung ứng rất liên kết với nhau,” ông Clifford nói.

Hôm 30/06, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đã từ chối xét xử việc liệu dự luật AB 5 có vi phạm Đạo luật Ủy quyền của Cục Hàng không Liên bang năm 1994 liên quan đến những tài xế chủ xe tải hay không.

Việc Pháp viện từ chối xem xét vụ kiện đã loại bỏ một rào cản pháp lý, cho phép luật này có hiệu lực ở California, làm dấy lên các cuộc biểu tình phản đối trên toàn tiểu bang. Hiệp hội Vận tải Hàng hóa California đã ví tình huống này như đổ thêm dầu vào lửa.

Hiệp hội này cũng cho biết thêm, “Ngoài tác động trực tiếp đến 70,000 tài xế chủ xe tải ở California – những người có bảy ngày để ngừng các hoạt động kinh doanh lâu năm – thì tác động của việc đưa hàng chục ngàn tài xế xe tải ra khỏi đường chạy sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với một chuỗi cung ứng vốn đã mong manh, làm tăng chi phí và khiến tình trạng lạm phát thêm phần bế tắc.”

Ông Jason Rabinowitz, chủ tịch của Teamsters Joint Council 7, nói với đài CBS rằng luật lao động mới này xoay quanh việc đưa các tài xế xe tải độc lập vào nghiệp đoàn tài xế và điều chỉnh việc phân loại người lao động.

Ông nói: “Mọi người lao động, mọi tài xế đều xứng đáng có quyền có một nghiệp đoàn [theo mong muốn của họ] và tất cả những lợi ích đi kèm với điều đó.”

Dự luật gây ra các cuộc biểu tình

Các tài xế chủ xe tải phản đối dự luật AB 5 tại Cảng Oakland đã tổ chức các hoạt động đình công trong một tuần hồi tháng Bảy, khiến cho thành phố đệ đơn kiện những tài xế xe tải này.

Trong một bức thư hôm 21/07 liên quan đến cuộc biểu tình trên, giám đốc điều hành của cảng này, ông Danny Wan, cho biết văn phòng của ông sẽ tiếp tục làm việc để giải quyết những lo ngại của các tài xế xe tải nhằm chấm dứt sự phong bế này.

“Tôi hiểu sự thất vọng về dự luật AB 5. Chúng tôi lắng nghe quý vị. Chúng tôi đã nghe quý vị kể từ ngày đầu tiên quý vị phản đối,” ông Wan nói.

“Chúng tôi ủng hộ quyền Tu chính án thứ Nhất của quý vị, biểu tình ôn hòa. Tuy nhiên, như chúng ta đã thảo luận, ngay cả trước khi cuộc biểu tình của quý vị bắt đầu, thì chuỗi cung ứng từ địa phương đến toàn cầu đều đã bị tắc nghẽn. Chúng tôi không muốn chứng kiến cảnh mất công ăn việc làm ở đây.”

Cảng Oakland thuộc miền Bắc California là một đầu tàu kinh tế chính cho thương mại toàn cầu, “và chúng tôi muốn duy trì công việc của mình ở đây,” ông Wan nói thêm.

Các tài xế xe tải lên tiếng

“Nhiều thuế hơn, nhiều nguồn thu hơn cho tiểu bang, phải vậy không?” ông Jose Guzman, một tài xế xe tải công ty, nói với The Epoch Times rằng ông đã đợi nhận giấy tờ của mình tại Three Rivers Trucking ở Long Beach hôm 26/07.

“Tôi có một vài thành viên trong gia đình là tài xế chủ xe tải. Tôi biết họ đang làm việc ở ngoài cảng này. Chuyện này có vẻ điên rồ rồi.”

Một tài xế xe tải khác muốn ẩn danh cho biết luật lao động đó sẽ tàn phá các tài xế chủ xe tải ở California.

Ông nói với The Epoch Times: “Mọi cá nhân mới vừa mua, hoặc vừa trả hết tiền cho chiếc xe tải của họ, đều không thể làm việc được nữa.”

“Với tư cách là một nhà vận hành và cũng là chủ sở hữu, quý vị hoạt động kiểu như là tự mình làm chủ. Nếu dự luật đó tiếp tục, thì điều tôi nghĩ là mọi người sẽ bắt đầu rời khỏi California.”

“Quý vị có biết khó khăn nằm ở đâu không? Họ đang tác động đến một ngành công nghiệp dành cho tiểu bang này – cho tất cả mọi người. Vấn đề là – và đây là phần tệ hại – tôi không nghĩ rằng sẽ có ai sẵn sàng về mặt tài chính để ngừng làm việc nhằm đặt ra các tiêu chuẩn [mới].”

Một tài xế xe tải công ty khác đang chờ thay dầu ở Long Beach lo ngại lạm phát giá cả tăng nếu luật này vẫn có hiệu lực.

“Nếu họ đình chỉ các tài xế xe tải, điều này sẽ làm tăng giá mọi thứ. Giá cả sẽ tăng vượt trần, và điều này là sai. Điều này hoàn toàn sai lầm. Họ thật là ngu ngốc khi làm điều đó. Đây là nước Mỹ mà!” tài xế xe tải này nói với The Epoch Times với điều kiện được ẩn danh.

“Quý vị giúp cho ai bằng cách làm việc này? Mục đích là gì? Chúng ta cần hàng hóa lưu chuyển khắp nơi. Không có cách nào khác để né tránh việc đó cả. Nếu quý vị tạo ra một đạo luật, thì hãy tạo nó ra vì người dân đi, chứ không phải để chống lại người dân. Tại sao quý vị lại cố gắng phá hủy các gia đình vậy?”

Theo Sở Phát triển Việc làm California (CEDD), một bài kiểm tra tình trạng việc làm “ABC” có hiệu lực từ tháng 01/2020 xác định xem một người lao động là một nhân viên (employee) hay là một thầu khoán độc lập (independent contractor) ở California.

“Một người lao động được xem là một nhân viên chứ không phải là một thầu khoán độc lập trừ phi đơn vị tuyển dụng đó hội đủ cả ba điều kiện của bài kiểm tra ABC,” theo trang web của CEDD.

Các điều kiện này bao gồm việc một người lao động chứng minh rằng anh ấy hoặc cô ấy làm việc độc lập, thực hiện công việc bên ngoài hoạt động kinh doanh thông thường của công ty tuyển dụng đó, và thường xuyên làm việc trong một đơn vị thương mại được thành lập độc lập.

Tại trạm dừng xe tải của Trung tâm Du lịch Long Beach, ông Efraim Lara, chủ cơ sở Lara’s Transportation ở Carson, California, cho biết ông không hài lòng về viễn cảnh mất đi công việc kinh doanh và quyền tự do sắp xếp lịch trình của mình.

“Tôi cảm thấy không ổn vì vấn đề đó sẽ gây khó khăn cho chúng tôi. Tôi là ông chủ. Tôi không muốn quay lại [việc phải báo cáo] với một cấp trên. Tôi không muốn điều đó,” ông Lara nói với The Epoch Times.

Ông Francisco Gonzalez, chủ cơ sở FJ Trucking Services ở Palmdale, California, cho biết điều khiến ông lo ngại là khả năng mất đi tính linh hoạt với tư cách là một tài xế chủ xe tải độc lập.

“Tôi sẽ không có được sự tự do như vậy,” ông nói với The Epoch Times.

“Họ đang cố gắng khiến chúng tôi vứt bỏ xe tải của mình đi tại một thời điểm nhất định – như họ đã từng làm trước đây khi họ thay đổi chất lượng không khí. Tôi đã phải từ bỏ chiếc xe tải tốt của mình và mua một chiếc xe tải mới – chiếc này tôi đã trả hết vào tháng trước với giá 95,000 USD.”

Ông Gonzalez cho biết mỗi tuần ông đều ghi lại quãng đường từ 1,000 dặm đến 3,000 dặm trên chặng đường của chiếc xe tải năm 2015 của mình tùy theo mỗi chuyến hàng. Một tài xế chủ xe tải có thể kiếm được khoảng từ 120,000 đến 150,000 USD [một năm], “tùy thuộc vào mức độ chăm chỉ của quý vị,” ông nói.

“Ngay lúc này, tôi có thể làm việc theo thời khóa biểu riêng của mình. Tôi làm việc khi tôi có thể làm. Nếu tôi muốn làm việc nhiều hơn, thì tôi làm việc nhiều hơn; nếu tôi muốn làm việc ít hơn, thì tôi có thể làm việc ít hơn. Đó sẽ là lịch trình của tôi.”

Tự làm chủ

Theo dự luật AB 5, ông Gonzalez cho biết ông có thể mất đi tất cả những điều đó.

“Chúng ta chỉ cần tiếp tục chiến đấu. Chúng ta có quyền [kinh doanh] độc lập. Tôi sẽ phải bán chiếc xe tải này, và [một công ty] sẽ phải thuê tôi. Tôi sẽ không kiếm được số tiền nhiều như khi còn là một tài xế độc lập. Khi các công ty lớn thuê lại quý vị, thì họ sẽ trả cho quý vị ít tiền hơn.”

Ông Titus Jones, chủ nhân của D&W Trucking ở Inglewood, California, đã đưa ra quan điểm trái chiều, nói rằng ông ủng hộ dự luật AB 5 vì số lượng các vụ gian lận diễn ra giữa các tài xế xe tải hoạt động dưới “ô dù” hợp pháp là tài xế chủ xe tải.

Ông Jones nói với The Epoch Times: “Đó là một vấn đề nghiêm trọng bởi vì khi quý vị thấy những công ty hợp pháp doanh nghiệp gia đình đã kinh doanh trong nhiều năm – còn quý vị thì có thêm những chiếc xe tải.”

“Giấc mơ Mỹ đang tạo ra thu nhập cho quý vị. Khi quý vị mua một chiếc xe tải, quý vị đang theo đuổi Giấc mơ Mỹ. Khi quý vị đang theo đuổi Giấc mơ Mỹ, và bị nhiều kẻ lừa đảo can thiệp vào điều đó, thì quý vị cảm thấy điều này là không đúng. Chuyện này lý giải như thế nào?”

Tài xế xe tải Alex Velasco làm việc cho công ty cho biết mặc dù luật lao động mới không ảnh hưởng đến ông, nhưng ông cho rằng nó sẽ “gây hại nhiều hơn cho các tài xế kiêm chủ xe tải.”

“Họ sẽ phải trả thuế theo W-2, và điều đó sẽ làm các tài xế chủ xe tải tốn nhiều tiền hơn.”

Lợi thế không công bằng

Ông Ron Caetano, một chuyên gia cố vấn của tổ chức Owner Operators Co-Op ở California, nói rằng “trên bề mặt” dự luật AB 5 cho thấy rằng các công ty đã cố gắng trả lương cho nhân viên của họ theo diện 1099 để tránh phải trả các mức lương và phúc lợi bình thường.

“Thật không công bằng,” ông Caetano nói với The Epoch Times. “Luật này quy định nếu tôi có một nhân viên, thì tôi sẽ phải trả thuế W-2 cho họ. Các nhà tuyển dụng đã lách luật này và tự chiêu mời [dự luật AB 5] đến.”

“Về mặt kỹ thuật, trả lương theo 1099 [có thể xem] là tiền mặt – mặc dù có báo cáo thuế. Quý vị phải nhìn nhận vấn đề từ cả hai phía. Quý vị phải công bằng với những người chủ doanh nghiệp.”

Mặc dù dự luật AB 5 “san bằng sân chơi cho tất cả các nhà cung cấp dịch vụ, nhưng quý vị vẫn sẽ có một số người cố gắng gian lận hệ thống này,” ông Caetano nói.

“Tôi đã thấy một sự thay đổi lớn trong ngành này – ngày càng tệ hơn. Có những công ty dịch vụ chuyên chở ở đây chỉ bóc lột các tài xế chủ xe tải [dưới vỏ bọc trả lương theo diện 1099]. Những gì chúng tôi đã làm là quyết định bắt đầu một sự hợp tác [theo kiểu liên doanh]. Như thế về mặt kỹ thuật, chúng tôi chỉ là một nhóm tài xế chủ xe tải trong một tổ chức lớn.”

Ông Caetano cho biết, công ty liên doanh (cooperative) của những tài xế xe tải giúp các thành viên vượt qua bài kiểm tra ABC để tiếp tục làm việc với tư cách là tài xế chủ xe tải độc lập.

“Tất cả những gì họ phải làm là gọi cho chúng tôi, và chúng tôi sẽ chạy hàng,” ông nói.

Ông Clifford cho biết dự luật AB 5 là một “vấn đề lớn” và không tốt cho các hoạt động kinh doanh tự do.

Ông Clifford nói: “Tôi ước gì chúng ta có thể dành thời gian để nói về chủ nghĩa tư bản đích thực vì đó không phải là điều [đang xảy ra] ở đất nước này tại thời điểm này.”