Thẩm phán bác bỏ yêu cầu chống dẫn độ đến Hoa Kỳ của bà Mạnh Vãn Chu

Thẩm phán của Tòa án Tối cao British Columbia (B.C. Supreme Court) đã bác bỏ yêu cầu của giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu về việc hủy bỏ ngay lập tức trường hợp dẫn độ của bà, nhưng đã cho phép bà Mạnh trình bày trước tòa một số luận điểm mà công tố viên muốn ngăn chặn.

Trong phán quyết hôm 28/10, Phó Chánh án Heather Holmes đã viết rằng bà Mạnh khẳng định bằng chứng đã bị bóp méo của Hoa Kỳ về cáo buộc gian lận trong yêu cầu chính thức của họ đối với Canada để dẫn độ bà là “không đúng thực tế”.

Bà thẩm phán cũng đồng ý rằng bà Mạnh có quyền được đưa ra một số bằng chứng bổ sung trong hồ sơ vụ án “ở một mức độ nhất định”.

Bà Mạnh, 48 tuổi, đã bị cảnh sát Canada bắt giữ theo lệnh của Hoa Kỳ vào tháng 12/2018 khi đang dừng chân tại Vancouver, trên đường tới Mexico.

Hoa Kỳ buộc tội bà Mạnh có hành vi gian lận ngân hàng, cáo buộc bà ta đã lừa dối ngân hàng HSBC về các giao dịch kinh doanh của Huawei Technologies Co. Ltd. tại Iran, khiến ngân hàng này vi phạm các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ.

Không lâu sau vụ bắt giữ bà Mạnh, Bắc Kinh đã gửi những lời cảnh cáo mạnh mẽ tới Canada để yêu cầu trả tự do cho bà ta, và đã tùy tiện bắt giam hai công dân Canada là Michael Spavor và Michael Kovrig tại Trung Quốc, sau đó buộc tội họ là gián điệp.

Bình luận về diễn biến sự việc, ông David Mulroney, cựu đại sứ Canada tại Trung Quốc, đã viết trên Twitter rằng Trung Quốc đã “bắt cóc” hai ông Kovrig và Spavor và giam giữ họ “trong những điều kiện tương đương với tra tấn”, trong lúc Canada “đang tiến hành một phiên tòa hoàn toàn công bằng đối với một phụ nữ được tự do đi lại trong dinh thự của bà ta”.

Just to remind: China has kidnapped 2 Canadians, imprisoned them in conditions amounting to torture, denied them any form of help or hope, because we're giving an impeccably fair hearing to a woman who's free to come and go from her mansion https://t.co/DsQZSHoCic

— David Mulroney (@David_Mulroney) October 30, 2020

Nội dung đoạn Twitter trên như sau:

“Chỉ xin nhắc rằng: Trung Quốc đã bắt cóc hai công dân Canada, tống giam họ trong những điều kiện hoàn cảnh tương đương với tra tấn, từ chối cho phép họ có được bất kể hình thức trợ giúp hay hy vọng nào, bởi vì chúng ta đang tiến hành một phiên tòa hoàn toàn công bằng đối với một phụ nữ được tự do đi lại trong dinh thự của bà ta.”

— David Mulroney (@David_Mulroney) October 30, 2020

Bằng chứng mấu chốt

Một bài thuyết trình PowerPoint được bà Mạnh trình bày với ngân hàng HSBC tại Hồng Kông hồi năm 2013 cho thấy mối quan hệ của Huawei với Skycom Tech Co. Ltd., một công ty hoạt động tại Iran, đã được Hoa Kỳ viện dẫn là bằng chứng mấu chốt chống lại bà.

Thẩm phán Holmes đồng ý với bà Mạnh rằng yêu cầu dẫn độ của Hoa Kỳ nên bao gồm một số câu nhất định từ PowerPoint để tăng thêm “độ chính xác” đối với phần thuyết trình của bà Mạnh về quan hệ kinh doanh giữa Huawei với Skycom tại Iran.

Bà Holmes đã lấy một ví dụ về việc Hoa Kỳ có khả năng đưa ra bằng chứng sai, khi chỉ ra rằng trong bằng chứng không có cụm từ “hợp tác kinh doanh của Huawei với Skycom là bình thường và nằm trong tầm kiểm soát, và điều này sẽ không thay đổi trong tương lai”.

“Một câu tương tự đã được đưa vào trước đó trong bản tóm tắt, nhưng câu đó đã bỏ qua từ ‘có thể kiểm soát’, có nghĩa là, ‘Cam kết của Huawei với Skycom là hợp tác kinh doanh bình thường,’” bà Holmes nói.

Mặc dù bà Holmes đồng ý rằng những lập luận của bà Mạnh không đủ mạnh để hủy bỏ lệnh dẫn độ ngay lập tức, nhưng bà cho biết họ “có thể có khả năng làm vậy khi được xem xét cùng các cáo buộc từ các bên thứ nhất hoặc thứ hai”, đề cập đến những cáo buộc khác về việc lạm dụng quy trình mà bà Mạnh đã đưa ra.

Lời khai của nhân chứng

Trong suốt buổi lấy lời khai của nhân chứng hôm 29/10, ông Scott Kirkland, một viên chức của Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) đã khai với tòa án rằng việc bà Mạnh sắp sửa xuất hiện tại một sân bay Canada vào hai năm trước đã khiến các cuộc thảo luận về cách tốt nhất để bắt bà ta bị rút ngắn.

Trước đó, ông Kirkland từng nói với tòa án rằng ông đã lo lắng về những cáo buộc vi phạm quyền công dân nếu cơ quan ông chặn đường và phỏng vấn bà Mạnh trước khi cảnh sát Canada bắt giữ bà.

Nhưng ông đã không nêu ra mối lo ngại này với những người khác, một phần vì họ có không tới một giờ đồng hồ trước khi chuyến bay của bà Mạnh hạ cánh để quyết định nên làm thế nào để chặn bà ta lại.

Quá trình lấy lời khai nhân chứng tập trung vào chuỗi sự kiện trong quá trình Cơ quan Dịch vụ Biên giới kiểm tra bà Mạnh. Bị cáo cho rằng việc ông Kirkland viết mật mã điện thoại di động của bà ra một tờ giấy thay vì viết vào sổ ghi chép của ông là không đúng, nhưng ông khẳng định đó là quy trình chuẩn.

Các luật sư của bà Mạnh lập luận rằng những lạm dụng trong quy trình [bắt giữ] đã diễn ra trong gần ba giờ đồng hồ kể từ khi CBSA chặn bà lại cho đến khi RCMP bắt giữ bà, trong quá trình đó bà không có đại diện pháp lý nào. 

Cảnh sát Winston Yep của RCMP, người đã bắt giữ bà, là nhân chứng đầu tiên trong quá trình lấy lời khai kéo dài một tuần. Ông Yep khẳng định RCMP đã làm đúng phận sự của mình và không chỉ đạo CBSA điều tra bà Mạnh.

Các công tố viên của chính phủ Canada đã cố gắng chứng minh cuộc bắt giữ bà Mạnh là đúng luật, và bất kỳ sự sai sót nào trong thủ tục tố tụng hợp pháp sẽ không ảnh hưởng đến hiệu lực của việc dẫn độ bà.

Quá trình lấy lời khai nhân chứng của vụ dẫn độ bà Mạnh kết thúc vào 30/10. Các luật sư biện hộ sẽ kết thúc cuộc thẩm vấn của họ với ông Kirkland, và họ sẽ nghe thêm từ một nhân chứng nữa sau khi kiểm tra chéo ông. 

Các phiên điều trần về vụ dẫn độ bà Mạnh dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 4/2021, mặc dù khả năng kháng cáo có thể sẽ dẫn đến việc kéo dài trong nhiều năm.