Thẩm phán ngăn chính phủ Hoa Kỳ sử dụng kinh phí dành cho bức tường biên giới vào việc khác

Caden Pearson

Hôm 08/03, một thẩm phán liên bang đã ngăn chặn chính phủ Tổng thống (TT) Biden chuyển hướng chi tiêu một cách bất hợp pháp tiền của người đóng thuế ra khỏi việc xây dựng bức tường dọc theo biên giới phía nam.

Thẩm phán Drew B. Tipton thuộc Southern District of Texas District Court (Khu vực phía Nam của Tòa án Quận Texas) đã ban hành một án lệnh sơ bộ sau khi Texas và Missouri khởi kiện để ngăn chặn kế hoạch này, trong đó bao gồm việc chuyển khoản tiền này sang các dự án khác như giảm thiểu tác động môi trường.

Thẩm phán Tipton viết trong án lệnh của mình: “Việc Nhánh Hành pháp có phải tuân thủ luật liên bang hay không, nói chung, theo thông lệ thì không phải là lĩnh vực mà nhánh này được tùy ý quyết định.” Nhánh hành pháp thuộc Department of Homeland Security (DHS: Bộ An ninh Nội địa).

Thẩm phán Tipton, người được cựu TT Donald Trump bổ nhiệm, đã ra phán quyết có lợi cho các tiểu bang do Đảng Cộng Hòa lãnh đạo, viết trong phán quyết của mình rằng Quốc hội nên quyết định cách chi tiêu tiền, theo Hiến Pháp Hoa Kỳ, và rằng chính phủ TT Biden không được miễn trừ khỏi việc tuân thủ luật pháp.

Hồi tháng 02/2019, cựu TT Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và sử dụng kinh phí từ Departments of Defense (DOD: Bộ Quốc phòng) và Departments of Treasury (Bộ Ngân khố) để xây dựng các rào chắn ở biên giới phía Nam. Quốc hội đã phân bổ 1.4 tỷ USD rõ ràng là cho việc xây dựng bức tường biên giới trong tài khóa 2020 để ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp.

Tuy nhiên, ngay khi nhậm chức vào tháng 01/2021, TT Joe Biden, (Dân Chủ), đã ban hành sắc lệnh chấm dứt tình trạng khẩn cấp này và tạm dừng việc xây dựng. Sau đó, ông chỉ thị DHS chuyển nguồn kinh phí này sang các dự án phụ trợ dọc biên giới, chứ không phải cho việc xây dựng bức tường.

Điều này dẫn đến việc cả tiểu bang Texas và tiểu bang Missouri đã đệ các đơn khác nhau để khởi kiện DHS, nhưng cuối cùng các vụ kiện này đã được kết hợp lại.

Chính phủ TT Biden lập luận rằng, mặc dù có một số ngôn ngữ nhất định trong luật, nhưng DHS phải được phép dùng khoản kinh phí đó tùy ý theo quyết định của cơ quan này.

Tuy nhiên, thẩm phán không đồng ý với lập luận này, cho rằng TT Biden đã sai khi dùng nguồn kinh phí đặc biệt dành cho việc xây dựng bức tường cho “các dự án khôi phục”.

Thẩm phán phán quyết rằng chỉ vì DHS tuyên bố là có thẩm quyền đưa ra các quyết định chi tiêu nhất định, nhưng điều đó không có nghĩa là DHS được tự do làm bất cứ điều gì họ muốn.

“Các cơ quan, khi được cấp kinh phí do quốc hội phân bổ, chỉ có thể chi tiêu khoản kinh phí này theo đúng mục đích và số tiền phù hợp, và trong khoảng thời gian được cho phép,” Thẩm phán Tipton viết.

Vì vậy, ngoài chọn lựa đó, thì các quyết định chi tiêu của DHS đều “vi phạm” pháp luật, cụ thể là vi phạm Administrative Procedure Act (APA: Đạo luật Thủ tục Hành chính).

Thẩm phán Tipton đã viết trong án lệnh của mình rằng cách Quốc hội viết luật khá cụ thể khi nói rằng nguồn kinh phí này sẽ được chuyển cho việc xây các rào chắn dọc biên giới.

“Câu hỏi trọng tâm trong vụ kiện này là: Chính phủ có bổn phận dùng kinh phí của tài khóa 2020 và tài khóa 2021 cho việc ‘xây dựng hệ thống rào chắn’ không? Câu trả lời phần lớn là không,” Thẩm phán viết.

Kế hoạch biên giới mới của chính phủ TT Biden – được Bộ Quốc phòng và DHS công bố vào tháng 06/2021 và được cập nhật khoảng một năm sau đó – dự tính dùng khoản tiền này cho các dự án kiểm soát lũ lụt, dọn dẹp, và khôi phục môi trường. Điều này sẽ bao gồm việc bổ sung thêm hệ thống chiếu sáng, camera, và công nghệ giám sát tại các địa điểm đã xây dựng hàng rào xong.

Theo kế hoạch nêu trên, hầu hết các dự án bức tường biên giới đã bị hủy bỏ, và tất cả cơ sở hạ tầng hàng rào hiện hữu do DOD tài trợ trước đây đã được chuyển giao cho DHS kiểm soát.

Các Tổng Chưởng lý Texas và Missouri, những người đã khởi kiện các quyết định chi tiêu này, đã ca ngợi phán quyết hôm thứ Sáu của thẩm phán.

“Hôm nay, tôi đã có được một án lệnh sơ bộ bác bỏ cố gắng của Chính phủ Tổng thống Biden nhằm chuyển đổi một cách bất hợp pháp các khoản tiền theo luật định ra ngoài việc xây dựng bức tường biên giới,” Tổng Chưởng lý Texas Ken Paxton cho biết trong tuyên bố.

“Ông Biden đã hành động hoàn toàn không chính đáng khi từ chối chi tiêu số tiền mà Quốc hội đã phân bổ vào việc xây dựng bức tường biên giới, và thậm chí còn cố gắng chuyển hướng sử dụnng các khoản tiền đó,” ông nói tiếp. “Hành động của ông ấy thể hiện sự liều lĩnh mở rộng biên giới bằng bất cứ giá nào, nhưng Texas đã thắng thế.”

Tổng Chưởng lý Missouri Andrew Bailey gọi phán quyết này là “bước tiến lớn” trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía nam.

“Chính phủ ông Biden đã không tuân thủ luật pháp để hoàn thành việc xây dựng bức tường dọc biên giới phía Tây Nam,” ông Bailey cho biết trong tuyên bố. “Ông Joe Biden từ chối thực hiện các trách nhiệm được hiến pháp quy định, vì vậy chúng tôi đã đưa ông ấy ra tòa để buộc ông ấy phải làm công việc của mình. Đây là bước tiến lớn trong cuộc chiến bảo vệ biên giới của chúng ta vào thời điểm quan trọng trong lịch sử của đất nước chúng ta.”