Thành phố Sicily thú vị bất ngờ: Đi tìm các kỳ quan cổ đại ở Syracuse

TIM JOHNSON

Đó là một chuyến khám phá đảo Sicily không hề có dự định trước hoặc tìm hiểu kỹ càng. Tôi đến đảo bằng phà cao tốc, từ Malta đi qua Ionian và cập bến ở một khu vực khá vắng vẻ của hòn đảo, và lên bờ khi trời đã tối. Tôi gặp một tài xế taxi ở bãi đậu xe. Toàn bộ chuyến phiêu lưu này bắt nguồn từ sự phỏng chừng và ý tưởng: Tôi có thêm vài ngày rảnh rỗi sau chuyến đi châu Âu vài tuần và tôi muốn khám phá Sicily nhiều hơn nữa; vì vậy tôi đã lên kế hoạch vào phút chót, chọn một địa điểm ngẫu nhiên trên bản đồ và hy vọng có được một chuyến đi êm đẹp (nghĩa là, cứ nghĩ rằng mọi thứ sẽ ổn thỏa).

Người tài xế taxi chở chúng tôi suốt đêm đó. Tôi đã hy vọng anh ấy có thể cung cấp cho tôi một số thông tin về nơi đây, nhưng anh ấy không nói được tiếng Anh. Chúng tôi men theo bờ biển khi trời tối đen như mực, đi ngang qua những thị trấn nhỏ sáng đèn nằm dọc bờ biển, hoặc nép mình trên những ngọn đồi. Ngồi ở ghế sau xe taxi, tôi hối hả tìm trên google các thắng cảnh địa phương và những điều có thể vui chơi ở đây. Sáng hôm sau, tôi thức dậy sớm, và nhận ra Sicily là một thành phố vừa cổ kính vừa xinh đẹp – một nơi mà vài ngày trước tôi hoàn toàn không biết đến, một nơi có lịch sử lâu đời, và lang thang ở đây là một món quà tuyệt vời đối với tôi.

‘Thành phố vĩ đại nhất Hy Lạp’

Tôi đang ở Syracuse – người dân địa phương ở Sicilia gọi là Siracusa. Hiện tại, thành phố này khá nhỏ, cách xa vùng đô thị sầm uất (tổng dân số chỉ khoảng hơn 120,000 người). Nơi đây vẫn gìn giữ được các di tích của những tháng ngày huy hoàng khi còn là một thành bang hùng mạnh. Chỉ trong vài ngày trên đất liền lẫn trên biển, không có dự tính trước ​​và cũng không có kế hoạch nào, tôi đã sẵn sàng khám phá nơi này – địa điểm thường bị du khách quốc tế bỏ qua và được người bản địa Sicily cùng những người dân Ý khác xem như một bí mật.

Syracuse được người Hy Lạp ở thành phố Corinth thành lập cách đây 2,700 năm. Là một thành bang, Syracuse đã liên minh với Sparta và Corinth, và thống trị khu vực này. Vào thế kỷ thứ năm trước công nguyên (TCN), Syracuse đã vươn lên vị thế ngang hàng với thành phố Athens. Chính khách và triết gia Cicero thậm chí còn gọi đây là “thành phố Hy Lạp đẹp nhất và vĩ đại nhất”.

Syracuse từng được đề cập một lần trong Kinh thánh, chỉ trong một câu duy nhất; sách Công vụ Tông đồ ghi lại việc Sứ đồ Phao-lô đã ở đây ba ngày (ngoài ra, không còn chi tiết nào khác). Vào thế kỷ thứ bảy sau công nguyên (SCN), Syracuse thậm chí còn được xem là thủ đô của Đế chế Byzantine – dù chỉ trong thời gian ngắn ngủi, và sau đó thành phố này còn có hai thế kỷ trở thành một phần lãnh thổ của tiểu Vương quốc Sicily. Người Phoenicia có lẽ đã đặt tên cho thành phố, bắt nguồn từ những từ có nghĩa là “hòn đá của chim hải âu”. Người Bourbon, Norman, và những tộc người khác cũng đã rời đi theo những làn gió mậu dịch.

Đi bộ trên các khu phố

Hiện được bảo tồn như một Di sản Thế giới của UNESCO, trung tâm của những kỳ quan cổ xưa của thành phố này tọa lạc trên đảo Ortygia. Khách sạn nơi tôi ở cách đó vài cây số nhưng ngay đối diện với công viên khảo cổ của thành phố, vì vậy tôi đã  tham quan nhanh ở đó. Khi đi thăm công viên này, tôi bắt gặp một nhà hát Hy Lạp cổ (Teatro Greco) có niên đại thế kỷ thứ năm, một hí trường trước đây có thể chứa 16,000 người, cũng như những hầm mộ và hang động. Trong đó có một hang động do họa sĩ nổi tiếng Caravaggio đặt tên là The Ear of Dionysus (Tai của Dionysius) – theo tiếng Ý là Orecchio di Dionisio. 

Ngay sau đó, tôi có một cuộc tản bộ thoải mái xuống dốc qua những con đường rộng lớn và những công viên nhỏ. Rẽ trái, tôi đi qua một bến du thuyền nhỏ có rất nhiều thuyền buồm và băng qua một cây cầu nhỏ để đến Ortygia. Được bao phủ bởi nước,  đây là trung tâm của thành phố Syracuse cổ đại.

Điều đầu tiên bạn nhìn thấy là Đền thờ Thần Apollo, tọa lạc ngay trong một quảng trường lớn. Có niên đại từ thế kỷ thứ sáu, di tích của ngôi đền này là một minh chứng hoàn hảo về kiểu kiến ​​trúc của một nền văn minh được xây dựng dựa trên nền văn minh khác, biểu trưng cho khu vực này của vùng Địa Trung Hải. Ban đầu nơi đây chỉ dành riêng để thờ vị thần Apollo của Hy Lạ; sau đó ngôi đền này được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như một thánh đường Hồi giáo, Vương cung thánh đường của Giáo hội Công giáo Roma, doanh trại, và nhà thờ Công giáo. Hiện nay, một số cột đá nguyên gốc vẫn được bảo tồn.

Chỉ cần bước ra khỏi khu chợ ngoài trời nằm dọc một bên đường, bạn dường như sẽ lọt thỏm vào khu phố cổ. Những con đường đá cuội uốn lượn như những lối đi bí mật. Những quảng trường nhỏ hối hả với nhịp sống thường nhật, và tại quảng trường chính, tôi đã tham quan bên trong nhà thờ lớn của thành phố, được xây dựng dựa theo ngôi đền kiểu Doric của Hy Lạp.

Bên trong nhà thờ này, bạn sẽ tìm thấy các thánh vật của vị thánh bảo trợ thành phố Syracuse, Thánh Lucy – gồm một đôi giày, mạng che mặt, áo choàng, và các mảnh xương. Ngay gần đó là Đài phun nước Arethusa nổi tiếng. Trong thần thoại, đây là nơi mà nữ thần cùng tên đã trốn thoát khỏi ngôi nhà dưới biển của mình, và địa điểm này đã được các tác giả từ thi sĩ Virgil đến nhà văn Herman Melville (trong Moby-Dick) đề cập đến. Ngày nay, đài phun nước là một hồ nhiệt đới được bao quanh bằng những bức tường đá, được phủ bóng mát bằng những cây cọ vươn cao, và được bao phủ bởi những cây cói có từ thời cổ đại.

Và đây đúng là Ý, thức ăn cũng rất ngon. Tôi tẩm bổ bản thân bằng món lasagna tại một quán cà phê vỉa hè, sau đó là một ly Spritz tại một quán bar nhìn ra Biển Ionian. Và rồi, tôi đi tham quan bằng thuyền một cách hoàn toàn tình cờ.

Khám phá thành phố Syracuse bằng đường thủy

Chậm rãi băng qua hàng cây cói trên một con đường xuống bờ sông, tôi tản bộ ngang qua một gian hàng bằng gỗ đơn sơ. Cậu thanh niên ở đó nói với tôi rằng các tour du lịch đang được giảm giá còn một nửa. Tour tiếp theo sẽ bắt đầu trong một tiếng. Tôi nhanh chóng đưa tiền mặt, và chẳng mấy chốc tôi khởi hành cùng một nhóm toàn người Ý trên một chiếc thuyền không mui đơn sơ.

Cảm giác đầu tiên là hơi khiếp sợ. Đi qua một con kênh, thuyền trưởng của chúng tôi, anh Giuseppe, bảo chúng tôi cúi đầu thấp xuống. Anh ấy không đùa chút nào. Chúng tôi di chuyển dưới cây cầu Ponte Umbertino. Lúc đầu, tôi nghĩ rằng những cổng vòm này trông quá thấp và con thuyền nhỏ của chúng tôi không thể đi lọt qua. Cúi mình thấp gần mép thuyền, tôi có thể cảm thấy vòm đá mát lạnh lướt qua đầu mình, khoảng cách khi đó chỉ vài inch theo đúng nghĩa bề mặt, cây cầu dường như lướt chạm qua tóc tôi.

Sự tráng lệ của nơi này xuất hiện ngay ở phía bên kia cây cầu. Anh Giuseppe đưa chúng tôi vào bên trong các hang động, được tạc tự nhiên vào vách đá. Toàn bộ bề ngang của Ortygia trải dài trên mặt nước trước mặt chúng tôi; những tòa tháp, trụ cột và cung điện xếp chồng lên nhau. Vị thuyền trưởng đưa chúng tôi đi vòng quanh đảo một cách thành thạo; cô cháu gái nhỏ của anh ấy thường xuyên điều khiển con thuyền như một người rất lão luyện để anh Giuseppe có thể chụp ảnh (và tạo dáng nữa).

Chúng tôi đến phía tây vừa kịp lúc hoàng hôn. Những tia sáng màu cam rực rỡ đó tạo thành những vệt dài trên mặt nước, và sưởi ấm những bức tường gần đó của pháo đài thành phố. Một phụ nữ Ý trong nhóm thốt lên trước vẻ đẹp này “Ôi chao ôi!

Thật tuyệt vời, và màn đêm bắt đầu buông xuống. Tôi sẽ sớm trở lại nơi này thôi – trên bờ biển ở phố Siracusa cổ kính, đường phố lại náo nhiệt sau khi trời tối. Đầu tiên, tôi tìm một nơi để thưởng thức một đĩa mì ống al sugo di maiale (với thịt heo địa phương, hành tây, và sốt cà chua tươi) và sau đó là món kem Ý, gelato. Và có lẽ chỉ nhâm nhi thêm một ly rượu mạnh limoncello cuối cùng trước khi tôi nghỉ ngơi để chuẩn bị cho một ngày tham quan Syracuse nữa.

Kinh nghiệm dành cho bạn

Đường hàng không: Di chuyển chưa đến một tiếng bằng đường bộ, Phi trường Quốc tế Catania-Fontanarossa (CTA) là phi trường lớn nhất của Sicily, với các chuyến bay đến các thành phố trung tâm lớn của châu Âu (nhưng không có chuyến bay nào trực tiếp đến Bắc Mỹ).

Chỗ ở: Khách sạn Mercure Prometeo là một lựa chọn tốt. Các phòng nghỉ rộng rãi, một số phòng có ghế dài và bồn tắm thủy lực, và giá chỗ ở bao gồm một món thức uống chào mừng miễn phí, bên cạnh hồ bơi tại quầy bar trên tầng mái.

Di chuyển xung quanh: Giao thông công cộng ở đây có thể phức tạp, và không có dịch vụ đi chung xe, vì vậy tốt nhất bạn nên đi bộ. Nếu bạn cần đi xa hơn, đặc biệt là đi lên dốc từ Ortygia đến công viên khảo cổ, dịch vụ taxi sẽ đưa ra mức giá cố định (bạn hãy nhớ hỏi giá).

Lưu ý: Bạn nên lên kế hoạch thêm vài ngày để thăm thú khu vực xung quanh. Ví dụ: Núi Etna, một Di sản Thế giới khác của UNESCO, là một ngọn núi lửa đang hoạt động gần đó ở phía trên thành phố Catania. Một chuyến tham quan các dòng dung nham cũ và gần đây, các dòng dung nham là một kinh nghiệm rất đáng nhớ.

Nhà văn Tim Johnson, định cư ở Toronto, luôn đi du lịch khắp nơi để tìm kiếm và viết nên những câu chuyện tuyệt vời. Từng đến thăm hơn 140 quốc gia trên khắp 7 châu lục, ông đã theo dấu chân sư tử ở Botswana, đào bới tìm kiếm xương khủng long ở Mongolia, và đã từng đi bộ cùng với khoảng nửa triệu con chim cánh cụt ở Đảo Nam Georgia. Ông cộng tác với một số tờ báo lớn nhất của Bắc Mỹ, trong đó có CNN Travel, Bloomberg và The Globe and Mail.