Thay đổi cuộc đời nhờ cách nhìn và lối sống tối giản

Bạn có để ý rằng lối sống tối giản, gọn gàng đang trở nên thịnh hành ngày nay. “Ít hơn thì tốt hơn” (less is more) là câu nói được ưa chuộng. 

Các chương trình mới trên Netflix, những cuốn sách bán chạy nhất của New York Times, những trung tâm nhận vật dụng quyên tặng bị quá tải, những bức ảnh về những “cuộn” quần áo được bó chặt, gọn gàng đang tràn ngập trên Instagram. Một thuật ngữ mới, “Kondo-ing”, đã ra đời. 

Ý tưởng sống giản dị hơn và công nhận những lợi ích của lối sống đó không phải là một khái niệm mới. Hàng nghìn năm trước, một triết gia theo trường phái khắc kỷ người Hy Lạp Epictetus đã kết luận rằng: “Sự giàu sang không đến từ việc sở hữu thật nhiều, mà từ sự buông bỏ bớt những dục vọng.” Chỉ có điều là nền văn hóa ngày nay, hoặc ít nhất là một bộ phận, cuối cùng cũng đã bắt đầu thực hành việc này. 

Chặng đường hướng đến cuộc sống tối giản

Hành trình đến phong cách sống tối giản của gia đình tôi đã khởi đầu thật thuận lợi. 

4 năm trước, chúng tôi chuyển hướng động lực sống của mình từ tích trữ và tiêu dùng thật nhiều sang theo đuổi ý nghĩa và mục đích sống. 

Lần đầu tiên nghe thấy khái niệm tối giản (minimalism), chúng tôi đã bị cuốn hút. Ý tưởng về việc xem nhẹ tài sản và sống một đời thanh đạm hơn thật là hấp dẫn.

Nhưng sau khi cho những cửa hàng đồ cũ hoặc vứt bớt nhiều món, chúng tôi cảm thấy bản thân như quay về điểm xuất phát: có ít đồ hơn nhưng trong tâm không cảm thấy sự thay đổi đáng kể. 

Điều khiến chúng tôi thay đổi và hạnh phúc hơn là việc cố gắng tìm ra mục đích sống và tầm nhìn phóng khoáng hơn cho cuộc đời mình. Chúng tôi tập trung vào “đích đến” đã mường tượng trong đầu và “phương tiện” để đến đó là: Sự tối giản. 

Chủ nghĩa tối giản là phương tiện để đi đến đích 

Tiêu dùng đòi hỏi sự trao đổi và cái giá phải trả lớn nhất chính là thời gian. 

Chi phí của những chiếc áo khoác mới hay một đôi giày không chỉ được tính bằng những đồng dollar, mà còn phải tính đến thời gian và công sức khi bạn kiếm được số tiền đó. 

Theo dõi truyền thông nghĩa là bạn phải từ bỏ những khoảnh khắc có thể dành cho những công việc có ý nghĩa hơn. 

Sắp xếp lại đống đồ sẽ lấy đi nguồn năng lượng tinh thần và thể chất lẽ ra có thể dành cho những hoạt động hiệu quả khác của bạn. 

Một trong những nhà văn theo phương châm sống tối giản đầu tiên, Henry David Thoreau, đã từng viết: “Cái giá của một món đồ là tổng số những thứ mà tôi gọi là cuộc sống được dùng để đánh đổi lấy món đồ đó, ngay lập tức hoặc trong dài hạn.” 

Hay nói cách khác, “món đồ đó” sẽ chiếm dụng thời gian và tâm sức của chúng ta, bóp nghẹt một thứ mà chúng ta không bao giờ lấy lại được; đó chính là “cuộc sống”. 

Tuy nhiên cần phải lưu ý rằng, chúng ta rất dễ bị mắc kẹt trong “bánh xe” của chủ nghĩa tối giản nếu bỏ qua bức tranh toàn cảnh. Và trong trường hợp này, bức tranh toàn cảnh là biết sử dụng lối sống tối giản như một phương tiện để có một cuộc đời mãn nguyện và ý nghĩa hơn, thay vì xem sự tối giản là cái đích cuối cùng. 

Theo kinh nghiệm của tôi, sẽ rất khó theo đuổi lâu dài nếu chúng ta chỉ tập trung vào chiến thuật sống tối giản mà không có mục đích lớn hơn. Giống như những chế độ ăn kiêng tính số lượng calo, được đánh giá duy nhất bằng lượng calo giới hạn, hiếm khi có hiệu quả. Sự truy cầu lối sống tối giản bằng cách bỏ bớt đồ đạc sẽ không bền lâu. 

Quả là vô cùng khó khăn nếu chỉ điều khiển “phương tiện” mà không có đích đến trong tư duy của bạn. Có được mục đích rộng lớn hơn sẽ giúp bạn kiên định trước những khó khăn; đơn giản hóa lối sống của mình – trước áp lực của xã hội chỉ muốn bạn làm khác đi – bản thân nó đã là một thách thức. 

Chúng tôi vẫn còn sở hữu rất nhiều vật dụng. Vẫn thỉnh thoảng bị vướng vào xu thế “sống cho bằng bạn bằng bè”. Vẫn bị khuất phục trước cám dỗ dù chúng tôi hiểu biết hơn. Nhưng trong vài năm qua, chúng tôi đã rõ ràng về sứ mệnh của mình; mỗi khi vấp ngã, chúng tôi có thể đứng dậy, sửa chữa sai lầm, và quay trở lại kế hoạch ban đầu. Chúng tôi cũng hạnh phúc hơn và sẵn sàng đón nhận những gì cuộc sống đưa đến. 

Với chúng tôi, mang theo tư duy tối giản giúp thúc đẩy trải nghiệm nhiều điều. Có ít đồ hơn trong ngôi nhà mình cho phép chúng tôi dành nhiều thời gian với thiên nhiên ngoài kia. Tâm trí chúng tôi ít bị chi phối vì vậy chúng tôi có thể sáng tạo. Mặc dù không đem lại phần thưởng tài chính nhưng chúng khiến chúng tôi nhẹ nhõm. 

Dù vậy, lối sống đó không phải luôn dễ dàng trước sự cám dỗ của những lời mời gọi “hãy có nhiều hơn”. Nếu bạn không cẩn thận, nhiều đồ hơn, nhiều ràng buộc hơn, và nhiều sự ngổn ngang trong suy nghĩ hơn sẽ thấm dần vào nội tâm của bạn. Nếu bạn cố gắng tập trung vào việc muốn ít đi, thì có rất nhiều thông điệp trong văn hóa hiện đại nói với bạn rằng ưu tiên của bạn đặt sai chỗ rồi và bạn đã bỏ lỡ những hứa hẹn (sai lầm) của sự giàu có.

Sau khi chịu đựng sự giằng co giữa “nhiều hơn” hay “ít hơn”, chúng tôi có thể khẳng định chắc chắn rằng ‘ít hơn là nhiều hơn’. Kinh nghiệm và tri thức cho chúng tôi hiểu rằng con đường dẫn đến sự viên mãn luôn đến từ việc thực hiện những điều không dễ dàng. Với mục đích rõ ràng, bạn có thể học cách yêu quãng đường trở thành một người tối giản, cho dù có nhiều trở ngại đến đâu. 

Như Fyodor Dostoyevsky từng viết: “Bí quyết của sự tồn tại của loài người không phải nằm ở việc sống sót, mà là tìm thấy điều gì đó để sống vì nó.” 

Sống tối giản không phải là một liều thuốc vạn năng diệu kỳ. Một ngăn kéo đựng vớ gọn gàng ngăn nắp chỉ có thể đem đến sự hài lòng thoáng qua. Nhưng với những ai muốn theo đuổi một sứ mệnh đầy thử thách và trọn vẹn trong cuộc đời, thì tuân theo những nguyên tắc cơ bản của lối sống tối giản sẽ giúp ta tìm thấy ý nghĩa. Và quá trình đạt được hạnh phúc bắt đầu từ nội tâm, cùng với việc bạn sẽ hướng hành động của mình phù hợp với mục đích sống của bạn. 

Jay Harrington là nhà văn, doanh nhân, Hiện nay ông điều hành một thương hiệu phong cách sống lấy cảm hứng từ miền bắc Michigan có tên Life and Whim. Ông thường viết về chủ đề sống có mục đích và hòa mình với thiên nhiên.